ترکیب بند معروف محتشم کاشانی

در رثای حضرت ابا عبدالله الحسین (ع) و شهیدان کربلا

باز اين چو شورش است كه در خلق عالم است
باز اين چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است‏
باز اين چه رستخيز عظيم است كز زمين
بى نفح صور خاسته تا عرش اعظم است
اين صبح تيره باز دميد از كجا كزو
كار جهان و خلق جهان جمله در هم است
گويا طلوع مى‏كند از مغرب آفتاب
كاشوب در تمامى ذرات عالم است
گر خوانمش قيامت دنيا بعيد نيست‏
اين رستخيز عام كه نامش محرم است
درباره گاه قدس كه جاى ملال نيست
سرهاى قدسيان همه بر زانوى غم است
جن و ملك بر آدميان نوحه مى‏كنند
گويا عزاى اشرف اولاد آدم است‏
خورشيد آسمان و زمين نور مشرقين
پرورده كنار رسول خدا حسين‏

***************

كشتى شكست خورده طوفان كربلا
در خاك و خون طبيده ميدان كربلا
گر چشم روزگار برو زار مى‏گريست
خون مى‏گذشت از سر ايوان كربلا
نگرفت دست دهر گلابى بغير اشك
ز آن گل كه شد شگفته به بستان كربلا
از آب هم مضايقه كردند كوفيان
خوش داشتند حرمت مهمان كربلا
بودند ديو و دد همه سيراب و ميمكيد
خاتم ز قحط آب سليمان كربلا
زان تشنگان هنوز بعيوق مى‏رسد
فرياد العطش ز بيابان كربلا
آه از دمى كه لشكر اعداد نكرد شرم
كردند رو بخيمه سلطان كربلا
آندم فلك بر آتش غيرت سپند شد
كز خوف خصم در حرم افغان بلند شد

***************

كاش آنزمان سرادق گردون نگون شدى‏
وين خر گه بلند ستون بى ستون شدى‏
كاش آنزمان درآمدى از كوه تا بكوه
سيل سيه كه روى زمين قير كون شدى‏
كاش آنزمان ز آه جهان سوز اهلبيت‏
يك شعله برق خرمن گردون دون شدى‏
كاش آنزمان كه اين حركت كرد آسمان
سيماب وار گوى زمين بى سكون شدى‏
كاش آنزمان كه پيكر او شد درون خاك‏
جان جهانيان همه از تن برون شدى‏
كاش آنزمان كه كشتى آل نبى شكست
عالم تمام غرقه درياى خون شدى‏
آن انتقام گرنفتادى بروز حشر
با اين عمل معامله دهر چون شدى‏
آل نبى چو دست تظلم برآورند
اركان عرش را به تلاطم درآورند

***************

برخوان غم چو عالميان را صلا زدند
اول صلا بسلسله انبيا زدند
نوبت به اوليا چو رسيد آسمان طپيد
زان ضربتى كه بر سر شير خدا زدند
آن در كه جبرئيل امين بود خادمش‏
اهل ستم به پهلوى خيرالنسا زدند
بس آتشى ز اخگر الماس ريزه‏ها
افروختند و در حسن مجتبى زدند
وانگه سرادقى كه ملك محرمش نبود
كندند از مدينه و در كربلا زدند
و ز تيشه ستيزه در آن دشت كوفيان
بس نخلها ز گلش آل عبا زدند
پس ضربتى كزان جگر مصطفى دريد
برحلق تشنه خلف مرتضى زدند
اهل حرم دريده گريبان گشوده مو
فرياد بر در حرم كبريا زدند
روح الامين نهاده بزانو سر حجاب‏
تاريك شد زديدن آن چشم آفتاب‏

***************

چون خون ز حلق تشنه او بر زمين رسيد
جوش از زمين بذروه عرش برين رسيد
نزديك شد كه خانه ايمان شود خراب‏
از بس شكستها كه باركان دين رسيد
نخل بلند او چو خسان بر زمين زدند
طوفان به آسمان زغبار زمين رسيد
باد آن غبار چون بمزار نبى رساند
گرد از مدينه بر فلك هفتمين رسيد
يكباره جامه درخم گردون به نيل زد
چون اين خبر بعيسى گردون نشين رسيد
پر شد فلك زغلغله چون نوبت خروش
از انبيا بحضرت روح الامين رسيد
كرد اين خيال و هم غلط كاركان غبار
تا دامن جلال جهان آفرين رسيد
هست از ملال گرچه برى ذات ذوالجلال‏
او در دلست و هيچ دلى نيست بيملال‏

***************

ترسم اجزاى قاتل او چون رقم زنند
يكباره بر جريده رحمت قلم زنند
ترسم كزين گناه شفيعان روز حشر
دارند شرم كز گنه خلق دم زنند
دست عتاب حق بدر آيد ز آستين
چون اهلبيت دست در اهل ستم زنند
آه از دمى كه با كفن خون چكان ز خاك
آل على چو شعله آتش علم زنند
فرياد از آن زمان كه جوانان اهلبيت
گلگون كفن بعرصه محشر قدم زنند
جمعى كه زد بهم صفشان شور كربلا
در حشر صف زنان صف محشر بهم زنند
از صاحب حرم چه توقع كنند باز
آن ناكسان كه تيغ به صيد حرم زنند
پس برسنان كنند سريرا كه جبرئيل‏
شويد غبار گيسويش از آب سلسبيل‏

***************

روزى كه شد به نيزه سر آن بزرگوار
خورشيد سر برهنه بر آمد ز كوهسار
موجى بجنبش آمد و برخاست كوه كوه
ابرى ببارش آمد و بگريست زار زار
گفتى تمام زلزله شد خاك مطمئن
گفتى فتاد از حركت چرخ بيقرار
عرش آنزمان بلرزه در آمد كه چرخ پير
افتاد در گمان كه قيامت شد آشكار
آن خيمه‏اى كه گيسوى حورش طناب بود
شد سرنگون زباد مخالف حباب وار
جمعى كه پاس محملشان داشت جبرئيل‏
گشتند بى عمارى محمل شتر سوار
با آنكه سر زد آن عمل از امت نبى
روح الامين زروح نبى گشت شرمسار
و انگه ز كوفه خيل الم روبشام كرد
نوعيكه عقل گفت قيامت قيام كرد

***************

بر حربگاه چون ره آن كاروان فتاد
شور و نشور واهمه را در گمان فتاد
هم بانگ نوحه غلغله در شش جهت فكند
هم گريه بر ملايك هفت آسمان فتاد
هر جا كه بود آهوئى از دشت پا كشيد
هر جا كه بود طايرى از آشيان فتاد
شد وحشتى كه شور قيامت بباد رفت
چون چشم اهلبيت بر آن كشتگان فتاد
هر چند بر تن شهدا چشم كار كرد
بر زخمهاى كارى تيغ و سنان فتاد
ناگاه چشم دختر زهرا در آن ميان
بر پيكر شريف امام زمان فتاد
بى اختيار نعره هذا حسين زو
سر زد چنانكه آتش از و در جهان فتاد
پس با زبان پر گله آن بضعة الرسول
رو در مدينه كرد كه يا ايها الرسول‏

***************

اين كشته فتاده بهامون حسين تست‏
وين صيد دست و پا زده در خون حسين تست‏
اين نخل‏تر كز آتش جان سوزتشنگى‏
دود از زمين رسانده بگردون حسين تست‏
اين ماهى فتاده بدرياى خون كه هست
زخم از ستاره بر تنش افزون حسين تست‏
اين غرقه محيط شهادت كه روى دشت
از موج خون او شده گلگون حسين تست‏
اين خشك لب فتاده دور از لب فرات‏
كز خون او زمين شده جيحون حسين تست‏
اين شاه كم سپاه كه با خيل اشگ و آه
خرگاه زين جهان زده بيرون حسين تست
اين قالب طپان كه چنين مانده بر زمين
شاه شهيد ناشده مدفون حسين تست
چون روى در بقيع بزهرا خطاب كرد
وحش زمين و مرغ هوا را كباب كرد

***************

كاى مونس شكسته دلان حال ما ببين
ما را غريب و بيكس و بى آشنا ببين
اولاد خويش را كه شفيعان محشرند
در ورطه عقوبت اهل جفا ببين
در خلدبر حجاب دو كون آستين فشان‏
و اندر جهان مصيبت ما بر ملا ببين
نى نى ورا چو ابر خروشان به كربلا
طغيان سيل فتنه و موج بلا ببين
تنهاى کشتگان همه در خاك و خون نگر
سرهاى سروران همه بر نيزه‏ها ببين‏
آن سر كه بود بر سر دوش نبى مدام
يك نيزه‏اش زدوش مخالف جدا ببين‏
آن تن كه بود پرورشش در كنار تو
غلطان بخاك معركه كربلا ببين
يا بضعة الرسول ز ابن زياد، داد
كو خاك اهلبيت رسالت بباد داد

***************

خاموش محتشم كه دل سنگ آب شد
بنياد صبر و خانه طاقت خراب شد
خاموش محتشم كه از ين حرف سوزناك‏
مرغ هوا و ماهى دريا كباب شد
خاموش محتشم كه از ين شعر خونچكان‏
در ديده اشگ مستمعان خون ناب شد
خاموش محتشم كه از ين نظم گريه خيز
روى زمين با شگ جگرگون كباب شد
خاموش محتشم كه فلك بسگه خون گريست‏
دريا هزار مرتبه گلگون حباب شد
خاموش محتشم كه بسوز تو آفتاب‏
از آه سرد ماتميان ماهتاب شد
خاموش محتشم كه ز ذكر غم حسين‏
جبريل را زروى پيمبر حجاب شد
تا چرخ سفله بود خطائى چنين نكرد
بر هيچ آفريده جفائى چنين نكرد

***************

اى چرخ غافلى كه چه بيداد كرده‏اى‏
وزكين چه‏ها در ين ستم آباد كرده‏اى‏
بر طعنت این بس است كه با عترت رسول‏
بيداد كرده خصم و تو امداد كرده‏اى‏
اى زاده زياد نكرده است هيچ گه
نمرود اين عمل كه تو شداد كرده‏اى‏
كام يزيد داده‏اى از كشتن حسين
بنگر كه را به قتل كه دلشاد كرده‏اى
بهر خسى كه بار درخت شقا وتست
در باغ دين چه با گل و شمشاد كرده‏اى‏
با دشمنان دين نتوان كرد آنچه تو
با مصطفى و حيدر و اولاد كرده‏اى‏
حلقى كه سوره لعل لب خود نبى برآن
آزرده‏اش به خنجر بيداد كرده‏اى‏
ترسم تو را دمى كه به محشر برآورند
از آتش تو رود به محشر درآورند

ديوان محتشم كاشانى

کوتاه کن کلام … بماند بقیه اش، مرده است احترام … بماند بقیه اش// از تیرهای حرمله یک تیر مانده بود، آن هم نشد حرام … بماند بقیه اش// هر کس که زخمی از علی و ذوالفقار داشت، آمد به انتقام … بماند بقیه اش// شمشیرها تمام شد و نیزه ها تمام، شد سنگ ها تمام… بماند بقیه اش// گویا هنوز باور زینب نمی شود، بر سینه ی امام؟ … بماند بقیه اش// پیراهنی که فاطمه با گریه دوخته، در بین ازدحام… بماند بقیه اش// راحت شد از حسین همین که خیالشان، شد نوبت خیام….بماند بقیه اش//

رو کرد در مدینه که یا ایهاالرسول، یافاطمه! سلام … بماند بقیه اش//از قتلگاه آمده شمر و ز دامنش، خون علی الدوام … بماند بقیه اش//سر رفت آه، بعد هم انگشت رفت، کاش، از پیکر امام … بماند بقیه اش//بر خاک خفته ای و مرا می برد عدو،من میروم به شام …بماند بقیه اش//دلواپسم برای سرت روی نیزه ها، از سنگ پشت بام …بماند بقیه اش//دلواپسی برای من و بهر دخترت، در مجلس حرام …بماند بقیه اش//حالا قرار هست کجاها رود سرش،از کوفه تا به شام … بماند بقیه اش….. التماس دعا

متن زیر برشی است از کتاب “خدا خانه دارد”^*؛

·        قفسم را می گذاری در بهشت، تا بوی عطر مبهم دوردستی مستم کند؛ تا تنم را به دیواره ها بکوبم؛ تا تن کبودم درد بگیرد؛ و درد نردبانی است که آن سویش تو ایستاده ای برای در آغوش کشیدنم؛ اما من آدم متوسطی هستم و بیش از آن چه باید، خودم را درگیر نمی کنم؛ با هیچ چیز. در بهشت هم حسرتم را فقط آه می کشم. تن نمی کوبم به دیواره ها که درد، مرا به تو برساند.

·        قفسم را می گذاری در بهشت تا تاب خوردن برگ ها، تا سایه های بی نقص درختان انبوه دیوانه ام کند؛ تا دست از لای میله ها بیرون کنم؛ تا دستم لای میله ها زخم شود و زخم، دالانی است که در پایانش تو ایستاده ای برای در آغوش کشیدنم؛ اما من آدم متوسطی هستم و خود را درگیر نمی کنم؛ با هیچ چیز. در بهشت هم هوسم را فقط نگاه می کنم و دستم را زخمی هیچ آرزویی نمی کنم.

·        با من چه باید بکنی که به میله هایم، به فضای تنگم، به دیواره ها، آن چنان مانوسم که اگر در بگشایی پر نخواهم زد؟ بال هایم چیده نیست. پایم به چیزی بسته نیست که نیازی به این همه نیست. در من خاطره ی درخت مرده است. آبی رنگ امسال نیست و واژه ی آسمان مرا یاد هیچ چیز نمی اندازد. من صحنه را سال ها است ترک کرده ام.

….

·        رمضان که می شود صدایت را بلند می کنی؛ بلند و بلندتر. من بیش تر و بیش تر پشت پرده پنهان می شوم. تو هر رمضان قفسم را می گذاری در بهشت تا هوس کنم، ولی من… چرا رهایم نمی کنی؟ می خواهم بچرم؟…

من هیچ مولای کریمی را بر بنده ی زشتکارش صبورتر از تو بر خودم ندیده ام!

ادامه »

بـوی گـل و سـنـبل اسـت یـا کـه هوای بهار؟
زمـزمـه بــلـبـل اسـت یــا کـه نـوای هَـزار؟

نـغـمـه روح الـقــدوس مـی‌رسـد از بـزم انـس
یـا کـه نـسـیـم صـبـا مـی‌وزد از کـوی یـار؟

لاله خود رو بـِرُست، ژاله به رویـش نشست
بوی خوشش کرد مست، هرکه بُدی‌هوشیار

هـم بـه بـسیـط زمیـن، پهن بسـاط نـشـاط
هـم بـه مـحیـط فـلـک، سور و سرور استـوار

مالک ملک وجود، شمع شبستان جود
شاهد بزم شهود، پرده گرفت از عِذار

روح نفوس و عقول، اصل اصیل اصول
نفسِ نفیس رسول، خسروِ والاتبار

شـاخـه طـوبـی مـثـال، در چـمـن اعـتـدال
مـاهِ فــروزانْ جــمــال، در فــلـک اقـتــدار

قـبـّـه‌ی خـرگـاه او، قـبـلــه اهـل کـمـال
پـایــه‌ی درگــاه او، مـلـتـزم و مـسـتـجـار

کـعـبـه پـر از نـور شـد، جـلـوه‌گـه طـور شـد
سرّ «انا الله» ز «نور»، گشت عیان نی ز «نار»

مـکـــه شـد از بـوی او، رشـک خـتـــا و خُــتَــن
وز چــمـــن روی او گـلـشــــن دارالـقـــرار

آیت الله غروی (کمپانی)

از پيامبر اكرم(صلی الله علیه واله) روايت شده است كه فرمودند: از اولين شب جمعه در ماه رجب غافل نشويد؛ زيرا شبی است كه فرشتگان آن را «ليله الرغائب» می‌نامند. اين نام‌گذاری به اين جهت است كه هنگامی كه مقداری از شب گذشت، هيچ فرشته‌ای در آسمان‌ها و زمين نمی‌ماند مگر اين كه در كعبه و اطراف آن جمع شوند.

معنای لغوی
كلمه «رغائب» جمع «رغيبه» به معنای چيزی كه مورد رغبت و ميل است و نيز به معنای عطا و بخشش فراوان است (لسان العرب، ج‏1، ص422)‌. بنابراين معنای اول «ليله‌الرغائب» شبی است كه ميل و توجه به عبادت و بندگی در آن فراوان است و بندگان خوب و شايسته خداوند در اين شب تمايل زيادی به رفتن به درخانه خداوند و ارتباط و انس با معبود خويش دارند.

بنابر معنای دوم، «ليله الرغائب» يعنی شبی كه در آن عطاء و بخشش خداوند فراوان است و بندگان مخلص خداوند با روی آوردن به بارگاه قدس ربوبی و خاكساری در برابر عظمت حق شايسته دريافت انعام و عطا و بخشش بی‌كرانه حق می‌گردند.درباره فضيلت و ارزش و عظمت آن می‌توان دو جهت زير را بيان كرد:از اين جهت كه اصولا شب جمعه، خود دارای ويژگی و ارزش خاصی است و اعمال عبادی فراوانی در آن وارد شده و زمان عبادت و مناجات و عرض حاجات با قاضی الحاجات است.ماه رجب اولين ماه از ماه‌های حرام، ماه خدا و هنگام عبادت، دعا و استغفار است و رحمت الهی در اين ماه در حال ريزش و نزول است، به همين جهت اين ماه را «رجب الاصب» گويند، چون «صب» به معنای ريختن است. پس ليله الرغائب، شرافت و ارزش شب جمعه و ماه رجب هردو را در خود جمع نموده و ارزشی دوچندان دارد.

نقل شيخ عباس قمی راجع به اين شب
شيخ المحدثين عباس قمی در كتاب شريف مفاتيح الجنان درباره اين شب می‌‌نويسد: بدان كه شب جمعه اول ماه رجب را «ليله‌الرغائب» گويند و برای آن عملی از حضرت رسول(صلی الله علیه واله) با فضيلت بسيار واردشده كه سيدبن طاووس در «كتاب اقبال» و علامه مجلسی در اجازه «بنی زهره» آن را نقل كرده‌اند، ازجمله فضيلت‌هايی كه برای آن برشمرده‌اند، اين‌كه به سبب شرافت اين شب گناهان بسيار از كسانی كه اعمال خاصی را انجام دهند، آمرزيده می‌شود.از جمله اعمال اين شب نمازی است كه اگر شخص آن را به جا آورد، پس از مرگ هنگامی كه در قبر گذاشته شود، خداوند تبارك و تعالی ثواب نمازش را به بهترين صورت به سوی او می‌فرستد تا هم‌دم او شود و او را از تنهايی بيرون آورد.اين شخص با روی گشاده و درخشان و زبانی شيوا و فصيح به او می‌گويد: ای حبيب و دوست من! بشارت باد تو را كه از هر شدت و سختی نجات يافتی.

ميت می پرسد: تو كيستی؟ به‌خدا سوگند كه من چهره‌ای بهتر از روی تو نديده‌ام و كلامی شيرين‌تر از كلام تو نشنيده‌ام و بويی بهتر از بوی تو نبوئيده‌ام.
آن شخص می‌گويد: من ثواب آن نمازم كه در فلان شب از فلان ماه از فلان سال به جا آوردی. امشب نزد تو آمده ام تا حق تو را ادا كنم و مونس تنهايی تو باشم و وحشت را از تو بردارم و چون در صور رستاخيز دميده می‌شود، من در عرصه قيامت، سايه بر سر تو خواهم افكند. پس خوشحال باش كه هرگز خير از تو معدوم نخواهدشد (مفاتيح الجنان).

اعمال اين شب
آن گاه شيخ عباس قمی درباره چگونگی اعمال اين شب می‌نويسد: كيفيت آن چنان است كه روز پنجشنبه اول ماه رجب را روزه می‌داری و چون شب جمعه داخل شود، مابين نماز مغرب و عشا دوازده ركعت نماز می‌گذاری كه هر دو ركعت را با يك سلام تمام می‌كنی. در هر ركعت از آن نماز يك مرتبه «حمد» و سه مرتبه «انا انزلناه» و دوازده مرتبه «قل هوالله احد» می‌خوانی.

چون از نماز دو ركعتی فارغ شدی، هفتاد مرتبه «اللهم صلی علی محمدالنبی الامی و علی اله» می‌گويی و سپس به سجده می‌روی و هفتاد مرتبه «سبوح قدوس رب الملائكه و الروح» می‌گويی. پس از آن، سر از سجده برمی‌داری و هفتاد مرتبه «رب اغفر و ارحم و تجاوز عما تعلم انك انت العلی الاعظم» می گويی. پس از آن نيز دوباره به سجده می روی و هفتاد مرتبه «سبوح قدوس رب الملائكه و الروح» می گويی. آن گاه حاجت خود را می‌طلبی كه برآورده خواهد شد، ان‌شاء الله.

منبع :‌ ایکنا

كنگره‌هاي 2500ساله طاغوت فرو ريخت

چکيده: من به ملت بزرگ ايران كه در طول تاريخ شاهنشاهي، كه با استكبار خود آنان را خفيف شمردند و بر آنان كردند آنچه كردند، صميمانه تبريك مي‌گويم. خداوند تعالي بر ما منت نهاد و رژيم استكبار را با دست تواناي خود كه قدرت مستضعفين است در هم پيچيد و ملت عظيم ما را ائمه و پيشواي ملتهاي مستضعف نمود، و با برقراري جمهوري اسلامي، وراثت حقه را بدانان ارزاني داشت. من در اين روز مبارك، روز امامت امت و روز فتح و ظفر ملت، جمهوري اسلامي ايران را اعلام مي‌كنم.

متن كامل پيام امام خميني، بنيانگزار جمهوري اسلامي ايران (ره) كه در 12 فروردين 1358 به مناسبت سالروز جمهوري اسلامي ايران منتشر شد به شرح زير است:

«بسم الله الرحمن ارحيم»

و نريد ان نمن علي الذين استضعفوا في الارض و نجعلهم ائمه و نجعلهم الوارثين. صدق الله العظيم

من به ملت بزرگ ايران كه در طول تاريخ شاهنشاهي، كه با استكبار خود آنان را خفيف شمردند و بر آنان كردند آنچه كردند، صميمانه تبريك مي‌گويم. خداوند تعالي بر ما منت نهاد و رژيم استكبار را با دست تواناي خود كه قدرت مستضعفين است در هم پيچيد و ملت عظيم ما را ائمه و پيشواي ملتهاي مستضعف نمود، و با برقراري جمهوري اسلامي، وراثت حقه را بدانان ارزاني داشت. من در اين روز مبارك، روز امامت امت و روز فتح و ظفر ملت، جمهوري اسلامي ايران را اعلام مي‌كنم. به دنيا اعلام مي‌كنم كه در تاريخ ايران چنين رفراندمي سابقه ندارد كه سرتاسر مملكت با شوق و شعف و عشق و علاقه به صندوقها هجوم آورده و راي مثبت خود را در آن ريخته و رژيم طاغوتي را براي هميشه در زباله‌دان تاريخ دفن كنند.

من از اين همبستگي كه جز مشتي ماجراجو و بيخبر از خدا، همه و همه به نداي آسماني واعتصموا بحبل الله جميعا لبيك گفتند، و با تقريبا اتفاق آرا به جمهوري اسلامي راي مثبت دادند و رشد سياسي و اجتماعي خود را به شرق و غرب ثابت كردند، تقدير مي‌كنم. مبارك باد بر شما روزي كه پس از شهادت جوانان برومند و داغ دل مادران و پدران و رنجهاي طاقت‌فرسا، دشمن غول صفت و فرعون زمان را از پاي درآورديد، و با راي قاطع به جمهوري اسلامي، حكومت عدل الهي را اعلام نموديد. حكومتي كه در آن، جميع اقشار ملت با يك چشم ديده مي‌شوند و نور عدالت الهي بر همه و همه به يك طور مي‌تابد، و باران رحمت قرآن و سنت بر همه كس به يكسان مي‌بارد. مبارك باد شما را چنين حكومتي كه در آن اختلاف نژاد و سياه و سفيد و ترك و فارس و لر و كرد و بلوچ مطرح نيست. همه برادر و برابرند؛ فقط و فقط كرامت در پناه تقوا و برتري و به اخلاق فاضله و اعمال صالحه است.

مبارك باد بر شما روزي كه در آن تمام اقشار ملت به حقوق خود مي‌رسند، فرقي بين زن و مرد و اقليتهاي مذهبي و ديگران در اجراي عدالت نيست. طاغوت دفن شد و طغيان و سركشي به دنبال او دفن مي‌شود، و كشور از چنگال دشمنهاي داخلي و خارجي و چپاولگران و غارت پيشگان نجات يافت. اينك شما ملت شجاع، پاسداري جمهوري اسلامي هستيد. اينك شما هستيد كه بايد اين اثر الهي را با قدرت و قاطعيت حفظ كنيد و نگذاريد بقاياي رژيم متعفن كه در كمين نشسته‌اند و طرفداران دزدان بين‌المللي و نفت‌خواران مفتخوار در بين صفوف فشرده شما رخنه كنند. اينك شماييد كه بايد مقدرات خود را به دست بگيريد و مجال به فرصت طلبان ندهيد، و با قدرت الهي كه مظهر آن جماعت است، قدمهاي بعدي را برداريد، و با فرستادن طبقه فاضله و امناي خود در مجلس موسسان، قانون اساسي جمهوري اسلامي را به تصويب برسانيد، و همان طور كه با عشق و علاقه به جمهوري اسلامي راي داديد، به امناي امت راي دهيد تا مجالي براي بدانديشان نماند.

صبحگاه 12 فروردين - كه روز نخستين حكومت الله است - از بزرگترين اعياد مذهبي و ملي ماست. ملت ما بايد اين روز را عيد بگيرند و زنده نگه دارند. روزي كه كنگره‌هاي قصر 2500 سال حكومت طاغوتي فرو ريخت، و سلطه شيطاني براي هميشه رخت بربست و حكومت مستضعفين كه حكومت خداست به جاي آن نشست.

هان! اي ملت عزيز كه با خون جوانان خود حق خود را به دست آورديد، اين حق را عزيز بشمريد و از آن پاسداري كنيد، و در تحت لواي اسلام و پرچم قرآن، عدالت الهي را با پشتيباني خود اجرا نماييد. من با تمام قوا در خدمت شما كه خدمت به اسلام است، اين چند روز آخر عمر را مي‌گذرانم، و از ملت انتظار آن داريم كه با تمام قوا از اسلام و جمهوري اسلامي پاسداري كنند.

من از دولتها مي‌خواهم كه بدون وحشت از غرب و شرق، با استقلال فكر و اراده، باقيمانده رژيم طاغوتي را كه آثارش در تمام شئون كشور ريشه دارد پاكسازي كنند، و فرهنگ و دادگستري و ساير وزارتخانه‌ها و ادارات كه با فرم غربي و غربزدگي به پا شده است به شكل اسلامي متحول كنند، و به دنيا عدالت اجتماعي و استقلال فرهنگي و اقتصادي و سياسي را نشان دهند. از خداوند تعالي عظمت و استقلال كشور و امت اسلامي را خواستارم.

                                                                                                                                والسلام عليكم و رحمة الله.

(صحيفه امام (ره)، جلد ششم، 4-452) / منبع:تبیان

حجت‌الاسلام دکتر محمد صابر جعفري

وقتي که سخن از برگزاري جشن يا شادماني به مناسبت آغاز امامت امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف و بيعت با ايشان مي‌شود. برخي مي­پرسند: معناي اين کار چيست؟ مگر در عصر امامان شيعه چنين رسمي بوده است که امامي شهيد شده و روز بعد، براي امامت فرزندش شادمان باشند؟ پرسش ديگر اينکه آيا اين درست است که عده‌اي قصد دارند با طرح جشن نهم ربيع به عنوان آغاز امامت امام عصر عجل الله تعالي فرجه الشريف با برنامه‌هاي ديگر در چنين روزي مقابله کنند؟ و اصولا بيعت با امام يعني چه و چه ثمره‌اي دارد؟ اين‌ها پرسش‌هايي است که مي‌خواهيم نگاه قائم مقام بنياد فرهنگي حضرت مهدي موعود عجل الله تعالي فرجه الشريف را در اين‌باره بدانيم:

1. آيا شيعيان براي به امامت رسيدن امامي، جشن مي‌گرفته‌اند؟

دو نوع شادماني براي به امامت رسيدن امام داريم. يک نوع وقتي است که پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم ، حضرت علي عليه السلام را به عنوان امام معرفي مي‌کند. براي اين امر، مراسم داشتيم و امامان هم بر آن و بزرگداشت آن تأکيد کرده‌اند؛ البته جشني متناسب با عرف زمانة خودش؛ يعني وقتي پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم ، حضرت علي عليه السلام را به عنوان امام در غدير مطرح مي‌کنند که يک حالت عمومي دارد، اين همراه خودش، جشن دارد؛ تا چند روز افراد به اميرالمؤمنين عليه السلام تبريک مي‌گفتند؛ حتي بعد از اين واقعه هم، وقتي کسي خبردار مي­شد به آن حضرت تبريک مي­گفت؛ چون پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم فرموده بودند که حاضران به غايبان بگويند. حاجياني که به مناطق خودشان برمي‌گشتند و اين خبر مهم را به منطقة خودشان مي­رساندند، عده‌اي که تازه خبردار مي‌شدند باز هم به اميرالمؤمنين عليه السلام تبريک مي‌گفتند.

جشن گرفتن در اين روز در سيرة علما هم بود است. با اينکه عيد قربان و عيد فطر از عيدهاي اسلامي است؛ اما علاوه بر اين دو عيد، عيد غدير را بسيار گرامي مي‌داشتند.

اما نوع دوم، آغاز امامت، بعد از شهادت امام قبلي است. سيرة اهل‌بيت عليهم السلام در اين مورد چگونه بوده است؟ اول اينکه طبيعي است که ايشان به مناسبت شهادت امام قبلي، محزون بوده‌اند. شيعيان نزد امام جديد مي‌آمدند و ابتدا شهادت امام قبلي را تسليت مي‌گفتند و سپس با امام جديد بيعت مي‌کردند. امام عليه السلام با تعابير مختلف به اينها مي‌گفتند خوشحال باشيد که با ما هستيد و شيعيان هم خوشحال بودند که گمراه نشده‌اند و امام بعدي را شناخته‌اند و مثلاً هفت‌امامي نمانده‌اند؛ به خصوص تا زمان امام رضا عليه السلام که سرآغاز دوازده امامي شدنِ شيعه است؛ يعني ما هفت‌امامي و شش‌امامي داريم، اما هشت‌امامي نداريم؛ هر کسي امام رضا عليه السلام را پذيرفته است بقية ائمه را هم قبول کرده و دوازده‌امامي شده است.

البته اهل‌بيت عليهم السلام در يک فضاي حزني زندگي مي­کردند و مي­فرمودند بني‌اميه براي ما عيد نگذاشتند؛ بنابراين سيرة آنها بيشتر به تسليت‌ و حزن متمايل بوده است.

در تقويم‌هاي ايران قديم، اين روز به نام تاجگذاري امام عصر عجل الله تعالي فرجه الشريف مطرح بوده است؛ ولي پس از انقلاب اسلامي، تعبير تاجگذاري تغيير کرد. اين سخن صحيح نيست که کسي بگويد ما در بين علما، کسي را نداشتيم که به نهم ربيع اهتمام بورزد!

2. آيا اين نهم ربيع را در مقابل آن نهم ربيع درآورده‌اند؟!

خير. جشن و شادماني براي آغاز امامت امام عصر عجل الله تعالي فرجه الشريف پيش از انقلاب اسلامي هم بوده است و اصلا حادثه ديگري در نهم ربيع نبوده است. خليفة دوم در اواخر ذي‌الحجه از دنيا رفته است و ربطي به نهم ربيع ندارد؛ البته چون نهم ربيع به روز قتل خليفة دوم معروف بود، بنابراين براي برخي از سالروز آغاز ولايت امام عصر عجل الله تعالي فرجه الشريف پررنگ‌تر بود؛ اما به اين معنا نبود که آغاز امامت امام عصر عجل الله تعالي فرجه الشريف مورد غفلت واقع شود؛ البته دست‌هايي در کار است؛ دست‌هايي که مي‌خواهند وحدت را برهم بزنند؛ وگرنه کساني که در نظامِ ما دم از وحدت زدند، از همه بيشتر تبيين‌گر ولايت بوده‌اند، مثل امام راحل رحمه الله ؛ اين همه از وحدت صحبت کرد، ولي خود امام رحمه الله از همه بيشتر ولايي و مبلغ ولايت بود؛ از همه بيشتر دربارة ولايت امام عصر عجل الله تعالي فرجه الشريف و ائمه عليهم السلام و ولايت اميرالمؤمنين عليه السلام سخن گفت. مقام معظم رهبري هم از وحدت صحبت مي­کنند و هم در مورد جايگاه اهل‌بيت عليهم السلام ، جايگاه برتري اميرالمؤمنين عليه السلام ، جايگاه برتري اهل‌بيت عليهم السلام صحبت مي‌کنند، و يا مجالس و روضه‌هايي که در بيت خودشان برگزار مي‌کنند، هيچ‌کدام منافاتي با بحثِ وحدت ندارد؛ اما برخي از آدم‌هايي که دم از وحدت مي‌زنند، فحش هم مي‌دهند، لعن هم مي‌کنند؛ هيچ موفقيتي در جهت ترويج و تبليغ مکتب اهل‌بيت عليهم السلام و ترويج شيعه نداشته­اند.

3. بيعت چيست؟

‌بيعت از بيع مي­آيد به معناي معامله و خريد و فروش؛ قرآن مي­فرمايد: «وَمِنَ النَّاسِ مَن يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغَاء مَرْضَاتِ اللّهِ؛[1] برخي از مردم هستند که جان خودشان را براي رضاي خداوند متعال مي­فروشند». و يا تعبيري كه در مورد انسان وجود دارد اين است: انسان در يك نوع معامله قرار دارد، «وَالْعَصْرِ؛ إِنَّ الْإِنسَانَ لَفِي خُسْرٍ»؛ انسان در سود و زيان است. وقتي دنيا مزرعه شد، انسان دائم در حال معامله است و در سود و زيان است و دائم دارد از او كم مي‌شود و خسر يعني همين.

اگر انسان در معامله و سود و زيان است، دين، بيعِ او را جهت مي‌دهد و جهت­دهي آن، بيعت با امام است. در واقع كار دين جهت‌دهي به معاملات انسان است؛ جهت‌دهي به اينكه تو زندگي‌ات را، فكرت را، ذكرت را، وقتت را، قلمت را، عُلقه­هايت را، دغدغه­هايت را و هزينه­هاي مالي‌ات را براي چه مصرف كني؟ اگر جهت ندهي، خُسر است، مثل يخي كه دارد آب مي‌شود سرمايه­هايت هم دارد نابود مي­شود. دين جهت مي­دهد که سرمايه­هاي وجودت را به چه كسي بفروشي. امام علي عليه السلام مي‌فرمايد: «الا ان ثمنك الجنه فلا تبيعوها الا بالجنه؛ آگاه باشيد که قيمت جان شما بهشت است، پس نفروشيد آن را مگر به بهشت.» تازه اين بهاي جان شماست و بالاتر از اين روح شماست که بهاي آن، خود خداست. پس حالا كه قرار است جان ما برود، براي كه و براي چه برود؟‌ چه بخواهيم و چه نخواهيم اين جانمان دارد رايگان مي‌رود. چه خوب است که اين جانمان را به دست كسي بسپاريم كه هم خوب مديريت مي­كند و هم دوستمان دارد.

بيعت اين ثمره را هم دارد که وقتي فهميدي طرف حسابت امام حسين عليه السلام يا امام عصر عجل الله تعالي فرجه الشريف است، رفتارت، زندگي‌ات، برخوردت، همه به او بيشتر متمايل مي‌شود.

4. آيا اين بيعت سابقه داشته است؟

چنانکه گفتيم، تجديد عهد و پيمان و بيعت با امام، سابقه داشته است؛ به عبارت ديگر، سير زندگي اهل‌بيت عليهم السلام اينگونه بوده است که هرگاه امامي به شهادت مي‌رسيد، شيعيان نزد امام بعدي مي‌آمدند و عرض ارادت مي‌کردند و ضمن عرض تسليت شهادت امام قبلي، با امام جديد هم تجديد عهد و بيعت مي‌کردند؛ حتي امامان قبل از شهادت، براي امام بعد از خود نيز از مردم بيعت مي­گرفتند؛ مثلاً پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله و سلم ، در غدير خم نسبت به حضرت علي عليه السلام از مردم بيعت گرفتند و فرمودند: «من كنت مولاه فهذا علي مولاه»، بعد دستور دادند که همگان بر قبول ولايت و وفاداري نسبت به آن با اميرالمؤمنين عليه السلام بيعت کنند، به نقل تاريخ سه شبانه‌روز طول کشيد تا همگان توانستند با علي عليه السلام بيعت کنند؛ حتي خانم‌ها هم با قرار دادن دستشان در ظرف آبي با آن حضرت بيعت کردند و يا پيامبر فرمود: «سلّموا عَلي عَليّ بأميرالمؤمنين (بامره المؤمنين)؛ به حضرت علي به عنوان اميرالمؤمنين سلام دهيد». گاهي وقت‌ها پيامبر يا امام، نسبت به امام بعدي، از افراد عهد و پيمان خصوصي و عمومي مي‌گرفتند. جالب اينکه گاهي هم براي خودشان از مردم عهد و پيمان و بيعت مي­گرفتند؛ مثلا پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله و سلم از مسلمانان همراه خويش بيعتي گرفت که بعدها «بيعت رضوان» ناميده شد. ائمه عليهم السلام هم براي امامت خودشان از مردم بيعت مجدد مي‌گرفتند يا متذکر بيعت گذشته مي‌شدند. رواياتي كه «انشدكم الله» دارد به اين موضوع برمي‌گردد. حضرت علي عليه السلام چند بار متذکر بيعت مي‌شوند؛ امام حسين عليه السلام نيز يك سال پيش از واقعة عاشورا در مِني، يادآور بيعت مي‌شود و وقتي امام حسين عليه السلام و حضرت علي عليه السلام از مردم مي‌خواهند و جواب نمي‌دهند، آنها را نفرين مي‌كنند. «انشدكم الله»، شما را به خدا قسم مي‌دهم كه شما نبوديد كه پيامبر فرمود: «اولي بكم من انفسكم»؟ چهار پنج تا از صحابة پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم مي‌گويند ما پيرمرد شديم و يادمان نمي‌آيد كه حضرت آنها را نفرين مي‌كند. اين نكته مهم است كه گاهي وقت‌ها امام، جامعه را به آن بيعت با خود متذكر مي‌شود.

بنابراين با نزديک شدن به ايام نهم ربيع‌الاول، آغاز امامت يگانه منجي عالم بشريت و سخن از بيعت با امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف ؛ براي کسي احساس غريبي پيش نيايد؛ زيرا تجديد عهد و بيعت براي جريان امامت امام عليه السلام چيز عجيبي نيست.■

سوتيتر:

اگر انسان در معامله و سود و زيان است، دين، بيعِ او را جهت مي‌دهد و جهت­دهي آن، بيعت با امام است. در واقع كار دين جهت‌دهي به معاملات انسان است؛ جهت‌دهي به اينكه تو زندگي‌ات را، فكرت را، ذكرت را، وقتت را، قلمت را، عُلقه­هايت را، دغدغه­هايت را و هزينه­هاي مالي‌ات را براي چه مصرف كني؟ اگر جهت ندهي، خُسر است، مثل يخي كه دارد آب مي‌شود سرمايه­هايت هم دارد نابود مي­شود.

بيعت اين ثمره را هم دارد که وقتي فهميدي طرف حسابت امام حسين عليه السلام يا امام عصر عجل الله تعالي فرجه الشريف است، رفتارت، زندگي‌ات، برخوردت، همه به او بيشتر متمايل مي‌شود.

[1]. سوره بقره/ 207

٩ ربيع الاول

١ـ آغاز امامت حضرت ولي عصر عجل الله تعالي فرجه الشريف

2 ـ قتل عمر بن سعد

1ـ آغاز امامت حضرت ولي عصر (عجل الله تعالي فرجه الشريف)
پس از شهادت امام حسن عسكري عليه السلام در هشتم ربيع الاول سال 260 هـ .ق. حضرت بقية الله الأعظم عليه السلام ،‌ بر مسند امامت تكيه زدند.
آري! نهم ربيع الاول، مصادف با آغاز امامت موعودي است كه چشم همه عاشقان و شيفتگان عدالت و انسانيت به راه اوست. او خواهد آمد تا جهان را از عدل و داد پر كند؛ همان گونه كه از ظلم و جور پُر شده است.

2 ـ قتل عمر بن سعد
در نهم ربيع الاول سال 67 هـ .ق. عمر بن سعد فرمانده ظالم سپاه يزيد در كربلا، به دستور جناب مختار ثقفي به درك واصل شد. جريان قتل به اين صورت بود كه عمر بن سعد با شفاعت « جعدة بن هبيره » كه فرزند خواهر اميرالمؤمنين‌ عليه السلام بود، از مختار با اين شرط كه از خانه‌اش خارج نشود، امان نامه گرفت. ولي مختار در پي بهانه‌اي بود تا عمر بن سعد را به قتل برساند؛ زيرا نمي‌توانست ستم‌هاي بي رحمانه او را نسبت به اهل بيت(ع) ناديده بگيرد؛ از اين رو به مختار خبر دادند که عمر بن سعد شب گذشته در مكاني خارج از كوفه به نام «حمام» حضور داشته است. مختار كه دنباله چنين بهانه‌اي بود، فوراً به يكي از فرماندهانش به نام «ابو عُمره» دستور داد تا وي را به هلاكت برساند. ابوعُمره نيز به همراه دوازده تن از يارانش به خانه عمر بن سعد وارد شدند واو را به هلاكت رساندند و سرش را به نزد مختار آوردند. مختار هم دستور داد سر او را به حضور محمد بن حنفيه و اهل بيت امام حسين(ع) در مدينه بفرستند .
منبع:سبطین

واقعه ٣ ربيع الاول

به آتش كشيدن خانه خدا توسط سپاهيان شام

در سوم ربيع الاول سال 64 هـ .ق. سپاهيان شام به فرماندهي حَصين بن نُمير شهر مكه معظمه را محاصره كردند و با منجنيق‌هايي كه در بلنديهاي بيرون شهر نصب كرده بودند آن را هدف قرار دادند و حتي مسجد الحرام و كعـبه را نيز سنگ باران و سـپس به آتـش كشيـدند. اين محاصره تا هلاكت يزيد در 14 ربيع الاول همان سال ادامه داشت.

١ ربيع الاول
١ ـ جريان ليله المبيت
٢ ـ رحلت «زينب بنت خزيمه» همسر پيامبراكرم(صلي الله عليه و اله وسلم) در مدينه
٣ ـ دفن بدن مطهر پيامبرگرامي اسلام (صلي الله عليه و اله وسلم)
٤ ـ شهادت امام حسن عسكري (عليه السلام)

1 ـ هجرت پيامبر اكرم (صلي الله عليه و اله) از مكه به مدينه(مبدأ تاريخ اسلام)

پس از آنكه كفار قريش از جريان بيعت دوم عقبه آگاه شدند، در صدد كشتن پيامبراكرم‌(صلي الله عليه و اله) برآمدند؛ كه براي انجام دادن اين توطئه، پيشنهاد ابوجهل مورد موافقت همه سران قريش واقع شد؛ لذا از هر طايفة‌ قريشي، جوان دليري برگزيده شد تا آنها شبانه به خانه پيامبر‌(صلي الله عليه و اله) حمله ور شوند و به صورت دست جمعي آن حضرت را به قتل برسانند.
خداوند به وسيله جبرئيل، پيامبرخود را از اين توطئه باخبر نمود و به او دستور داد تا شبانه مكه را به مقصد مدينه ترك كند . اين واقعه در اول ربيع الاول سال سيزدهم بعثت اتفاق افتاد و بعدها به پيشنهاد اميرمؤمنان علي(عليه السلام) رويداد هجرت پيامبر‌(صلي الله عليه و اله) از مكه به مدينه را مبدأ تاريخ اسلام قرار دادند.

2 ـ جريان ليلة المبيت
رسول خدا‌(صلي الله عليه و اله) در شـب اول ربيع الاول سـال سـيزده بعثت، به دسـتور پروردگار براي نجات از توطئة كفار قريش به جانب مدينه هجرت كرد. براي گمراه كردن كفار، اميرمؤمنان علي‌(عليه السلام) در بستر پيامبر‌(صلي الله عليه و اله) خوابيدند و بعد از آنكه جوانان قريش به منظور كشتن پيامبر (صلي الله عليه و اله) به داخل خانة آن حضرت آمدند، در كمال شگفتي با حضرت علي‌(عليه السلام) مواجه شدند و شكست خورده، ناكام از خانه پيامبر‌(صلي الله عليه و اله) خارج شدند . پس از اين رويداد، اين آيه شريفه در شأن امير مؤمنان(عليه السلام) نازل شد: وَمِنَ النّاسِ مَن يَشري نَفسَهُ ابتِغآءَ مَرضاتِ اللهِ و اللهُ رَؤُفٌ بِالعِبادِ؛ از مردم كسي هست كه جان خويش را در راه رضايت خداوند مي فروشد و خدا بر بندگان، مهربان است».
در روايتي چنين آمده است: در آن شبي كه اميرمؤمنان علي(عليه السلام) در بستر پيامبر‌(صلي الله عليه و اله) خوابيد از جانب حضرت حق به جبرئيل و ميكائيل خطاب رسيد كه من بين شما دو نفر، برادري تعيين کردم و عمر يكي از شما را بيش از ديگري قرار دادم. كداميك از شما ايثار مي‌كنيد تا عمر طولاني از آن ديگري باشد؟ پس هر دو عمر طولاني را اختيار كردند. آن گاه خطاب آمد: «به زمين من نگاه كنيد و ببينيد كه چگونه علي‌بن‌ابيطالب‌(عليه السلام) حيات خويش را در راه برادرش ، رسول گرامي اسلام ‌(صلي الله عليه و اله)، ايثار نموده و به جاي او خوابيده و جان خويش را فداي او مي‌نمايد؛ پس به زمين برويد و او را از دشمنان حفظ كنيد». آنها آمدند و جبرئيل بالاي سر اميرمؤمنان‌(عليه السلام) و ميكائيل سمت پاهاي آن حضرت نشستند و ندا كردند: ‌«مرحبا! چه كسي مثل تو است اي پسر ابيطالب! خداوند بر جميع ملائكه، به تو مباهات فرمود»؛ در اينجا آية شريفه « ومِنَ النّاسِ من يشري ….» نازل شد .

3 ـ رحلت «زينب بنت خزيمه» همسر پيامبراكرم‌(صلي الله عليه و اله) در مدينه

زينب بنت خزيمه، پس از آنكه شـوهر اولـش در جنگ اُحد به شهادت رسيد، سعادت ازدواج با پيامبرگرامي اسلام‌(صلي الله عليه و اله) را پيدا كرد كه البته اين ازدواج هم چند ماه بيشتر طول نكشيد و در اول ربيع الاول سال چهارم هـ .ق. دار فاني را وداع گفت. شايان ذكر است كه اين بانوي بزرگوار از كثرت مهرباني و اطعام و صدقه بر مسکينان، فقرا و درماندگان به « اُمّ المساكين» شهرت يافته بود.

4 ـ دفن بدن مطهر پيامبرگرامي اسلام (صلي الله عليه و اله)
در نيمة شب اول ماه ربيع الاول سال 11 هـ .ق. بدن پاك پيامبرعظيم الشأن اسلام، حضرت محمد بن عبد الله (صلي الله عليه و اله)، توسط اميرمؤمنان علي‌(عليه السلام) به خاك سپرده شد. شيخ مفيد مي‌نويسد: ‌«بيشتر مردم در دفن پيامبرخدا‌(صلي الله عليه و اله) حاضر نشدند و نماز بر آن حضرت نخواندند؛ چه اينكه بين انصار و مهاجر مشاجره در امر خلافت بود» .
آري ! مصيبت و فاجعة غم انگيز رحلت پيامبرگرامي اسلام‌(صلي الله عليه و اله) از يك طرف و بي احترامي و بي توجهي مردم به مراسم تدفين آن جناب ـ بلكه مناظره و اختلافشان بر سر جانشيني پيامبر‌(صلي الله عليه و اله) ـ از طرف ديگر، دل اهل بيت آن حضرت (عليهم السلام) به خصوص اميرمؤمنان علي‌(عليه السلام) را سخت آزرد.
اَعمَش مي‌گويد:‌ «پيامبرشان از دنيا رفت و مردم همّ و غمي جز انتخاب خليفه نداشتند. عده‌اي مي‌گفتند: امير از ماست و طايفه‌اي ديگر نيز مي‌گفتند:‌ امير از ماست».
عبد الله بن حسن مي‌گويد:‌ «به خدا سوگند ابوبكر و عمر بر پيامبر(صلي الله عليه و اله) نماز نخواندند و سه روز بدن مبارك آن حضرت دفن نشد ولي با اين حال، اهل سقيفه مشغول كار خود بودند!»
اميرمؤمنان‌(عليه السلام) بُريده اسلمي را براي خبر كردن آنها فرستادند ولي اعتنا نكردند و بعد از دفن پيامبر خدا ‌(صلي الله عليه و اله) بيعت كردن آنان هم تمام شد.
عايشه نيز در اين باره اقراري دارد كه بسيار قابل توجه است؛ او مي‌گويد: « به خدا سوگند! ما از دفن پيامبر(صلي الله عليه و اله) با خبر نشديم تا اينكه صداي بيل و كلنگ را در شب چهارشنبه از حجرة آن حضرت شنيدم».

5 ـ شهادت امام حسن عسكري (عليه السلام)
بنا بر روايتي در اولين روز ربيع الاول سال 260 هـ .ق. شهادت امام حسن عسكري‌(عليه السلام) واقع شد. آن امام غريب در 28 سالگي به دست معتمد عباسي مسموم شدند و به شهادت رسيدند و در كنار مرقد مطهر پدر بزرگوارشان امام هادي (عليه السلام) در سامرا به خاك سپرده شدند.

وقایع سی ام ماه صفر

شهادت حضرت علی بن موسی الرضا (علیه السلام)

در روز آخـر صفر سـال 203 هـ .ق. هشـتمین اختر تابناک امامت و ولایت، امام علی بن موسی الرضا (علیه السلام)به شهادت رسیدند. پس از این كه مأمون با تحمـیل ولایـت عهـدی خویـش نتوانسـت به هـدف خود برسـد، تصمیم به قتل امام گرفت.

احمد بن علی انصاری می‌گوید: از ابوصلت پرسیدم: «چگونه مأمون تصمیم به قتل امام رضا(علیه السلام) گرفت؟» او گفت:« … مأمون ولایت عهدی را بدین علت به امام داد كه به مردم نشان دهد آن حضرت به دنیا رغبت دارد، و با این کار از چشم مردم بیفتد. اما از امام جز آن چه برتری او را بر مأمون نشان می‌داد، چیزی برای مردم آشكار نمی‌شد؛ لذا او دست به دعوت و جلب متكلمان تمامی سرزمین‌های اسلامی زد تا به وسیلة آنان، امام(علیه السلام) را از نظر علمی محكوم نماید و از این رهگذر ،‌ كاستی آن حضرت میان عامه ثابت شود؛ ولی امام با هیچ عالم یهودی و نصرانی و … روبه رو نمی‌شد مگر آن كه بر او برتری می‌یافت؛ مردم می‌گفتند: آن حضرت شایسته‌تر از مأمون برای تصدی خلافت است. جاسوسان نیز این مطالب را به اطلاع او می‌رساندند… بدین ترتیب مأمون نقشة مسموم ساختن امام را کشید».

شكوه و عظمت امام در ژرفای دل مردم جای گرفته بود و در ماجرای نماز عید فطر بر مأمون آشكارتر گردید. احساس خطری كه مأمون از این حادثه كرد، او را به فكر انداخت باید امام را محدودتر کند و با دقت بیشتری زیر نظر داشته باشد.
از عبدالسلام هروی چنین نقل شده است: «به مأمون خبر دادند كه امام رضا (علیه السلام) مجالس كلامی صورت داده است و هر روز تعداد بیشتری از مردم شیفتة آن بزرگوار می‌شوند. به همین دلیل مأمون دستور داد تا مردم را از مجالس امام (علیه السلام) طرد كنند».

امام از این کار به شدت ناراحت شدند تا جایی که در حق مأمون این گونه نفرین كردند: «ای پدید آوردندة زمین و آسمان‌ها؛ ‌ای پروردگاری كه دارای قدرت بی پایان هستی؛ ای پروردگاری كه تغییر و تبدیل در او راه ندارد،‌ ای پروردگار بلند مرتبه درود و رحمت فرست بر كسی كه من را با صلوات و درود به او، ‌شرافت دادی و از كسی كه به من ستم روا داشت و مرا سبك كرد و شیعة مرا از در خانة‌ من راند و متفرق كرد، انتقام بگیر» .

نمونه‌های فراوان دیگری از آزار و اذیت امام توسط مأمون وجود دارد، تا آنجا که نقل شده است: امام رضا علیه السلام در هر جمعه كه از مسجد جامع برمی‌گشتند، به همان حال عرقدار و غبارآلود دست‌ها را به درگاه الهی بلند می‌كردند و می گفنند: «پروردگارا! اگر فرج و گشایش امر من در مرگ من است، پس همین ساعت در آن تعجیل فرما!»

آن حضرت پیوسته در غم و غصه بودند تا آنجا که نقل شده است سرانجام دعای حضرت علی بن موسی الرضا (علیه السلام) برای خلاصی خویش در آخرین روز ماه صفر سال 202هـ .ق. یا به نقلی 203 هـ .ق. به اجابت رسید و آن حضرت توسط مأمون مسموم شدند و به شهادت رسیدند.

ابن حبّان، ‌از محدثان معروف اهل سنت، می‌نویسد: « علی بن موسی الرضا(علیه السلام) به وسیله سمی كه مأمون به آن حضرت خوراند، وفات یافت… . قبر او در سناباد خارج نوقان است. من بارها آن را زیارت كرده ام. وقتی توس بودم‌، هیچ مشكلی بر من وارد نمی‌شد مگر این كه به زیارت قبر علی بن موسی الرضا(علیه السلام) رفته، از خدا گشایش آن را می‌خواستم و به اجابت می‌رسید و سختی از من برطرف می‌شد» و سپس می‌نویسد: «این چیزی است كه بارها آن را تجربه كرده ام و نتیجه گرفته ام؛ خدا ما را با محبت رسول خدا و اهل بیتش بمیراند!»

٢٨ صفر

١ـ شهادت جانسوز پيامبر گرامي اسلام حضرت محمد (صلي الله عليه و اله)
٢ـ شهادت امام حسن مجتبي(عليه السلام)

1ـ شهادت جانسوز پيامبر گرامي اسلام حضرت محمد (صلي الله عليه و اله)
در روز بيست و هشتم صفر سال 11 هـ .ق. رسول گرامي اسلام (صلي الله عليه و اله) در مدينه منوره در 63 سالگي به شهادت رسيدند و مسـلمانان را در غـم و ماتمي بزرگ فرو بردند.
درباره‌ شهادت حضرت ختمي مرتبت علاوه بر حديث معروف امام رضا(عليه السلام) « ما منّا الا مسموم أو مقتول » روايات ويژه‌اي نيز وارد شده كه در اين جا به آن ها اشاره مي شود: «حفصه شنيد كه بعد از پيامبر اكرم (صلي الله عليه و اله) ابي بكر و عمر خلافت را غصب خواهند كرد. اين ‌خبر را به عايشه گفت و عايشه به ابي بكر و عمر خبر داد؛ آن‌ دو به دختران خود دستور دادند تا هر چه زودتر كاري کنند كه خلافت به آنها برسد؛‌ سپس توطئه کردند و تصميم گرفتند تا پيامبر(صلي الله عليه و اله) را مسموم نمايند و آن دو زن پيغمبر (صلي الله عليه و اله) را مسموم و شهيد كردند».
رسول خدا از فعاليت‌هايي كه براي قبضه كردن خلافت انجام مي‌گرفت، ‌آگاه بودند‍‍؛ از اين رو براي پيشگيري از انحراف تصميم گرفتند سندي مكتوب را براي جانشيني خود به يادگار گذارند تا ديگر هيچ گونه بهانه‌اي وجود نداشته باشد و براي آخرين بار تكليف امت خود را مشخص كنند.
آخرين فرستاده خداوند در‌ آخرين لحظات عمر پر بركت خود، قلم و كاغذ طلب كردند. عمر فرياد زد و ننگ‌آورترين و پست‌ترين كلمه‌اي كه مي‌توانست بگويد، بر زبانش جاري و بشري را از مسير هدايت خويش منحرف كرد: «دعوه انّ ا لرّجل ليهجر، حسبنا كتاب الله ؛ رهايش كنيد! همانا اين مرد هذيان مي‌گويد!‌ كتاب خدا ما را بس است».
در آن جمع كنار بستر پيامبر ـ كه به اصطلاح به عيادت آمده بودند ـ عده اي به حمايت عمر برخاسته، گفتند: « عمر راست مي‌گويد!» عده‌اي ديگر با آن‌ها مخالفت كردند. نزاع بالا گرفت و پيامبر(صلي الله عليه و اله) به آن بي شرمان فرمودند: « از نزد من خارج شويد كه نزاع و درگيري نزد من سزاوار نيست!»
آيا اين بود مراعات مقام كسي كه قرآن درباره اش مي گويد: وَمَا يَنطِقُ عَنِ الْهَوَى إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحَى؛ (پيامبر) هرگز به هواي نفس خود سخن نمي‌گويد. سخن او چيزي جز وحي خدا نيست» .
پس از ارتحال رسول خدا در حالي كه اميرمؤمنان(عليه السلام) به تدفين پيامبر مشغول بودند، عده‌اي از سران و سياستمداران مهاجر و انصار در سقيفة ‌بني ساعده گردهم آمده، به مجادله و منازعه پرداختند تا جانشين پيامبر را تعيين كنند. در اين معركه عمر با زور و قلدري براي ابي بكر بيعت گرفت و منازعه را به نفع خودشان به پايان رساند .
بدن مطهرحضرت (صلي الله عليه و اله) که عمري در راه اعتلاي كلمه توحيد تلاش و پيكار و در برابر انواع دشمني‌ها و دسيسه‌هاي مشركان ايستادگي كرد به خاک سپرده شد و نزد پروردگار خويش آرام گرفت. اما حوادث پس از رحلت ايشان و بي‌حرمتي به بيت وحي و به شهادت رساندن تنها دخترشان، ‌غصب خلافت و شکافتن فرق نازنين مولاي متقيان علي(عليه السلام) و… گويي، آرامش را حتي در آن عالم از حضرت رسول(صلي الله عليه و اله) سلب كرد.
زبانه آتش هولناكي كه در كنار بستر پيامبر افروخته شد، در خانه اهلبيت پيامبر(عليهم السلام) را سوزاند و باعث شد تا پهلوي سرور زنان عالم و تنها دختر او مجروح شود و فرزندي كه در شکم داشت به شهادت رسد. آتش جنگ نهروان از همان آتش سقيفه نشأت گرفت و بر اميرمؤمنان(عليه السلام) تحميل شد و در نهايت فرق همايوني حضرتش را در محراب نماز غرق در خون كرد. گمراهي امت اسلامي از كنار بستر بيماري به اوج خود رسيد و همان جهل و عناد باعث شد تا فرزند نازنين او، حسن بن علي(عليه السلام) مظلومانه به شهادت رسد. زبانه‌هاي همان آتش در روز عاشورا بر خيمه‌هاي حسيني افتاد واهل بيتش را آواره بيابانها کرد. اين بلاي هولناك امامان شيعه(عليهم السلام) را يكي پس از ديگري به شهادت رساند.
و اگر ما از درك و حضور امام عصر (عج) محروم هستيم، همه از كجراهي و انحرافي است كه پس از شهادت رسول گرامي اسلام (صلي الله عليه و اله) در مسير بشريت قرار گرفت.
گدازه‌هاي آتش سقيفه‌، وهابيت را به وجود آورد كه امروز پيروان مذهب تشيع را واجب القتل و زيارت را شرک مي دانند شيعيان را از زيارت قبور امامان(عليهما السلام) خود محروم مي‌كند و تخريب مزار امامان را لازم و واجب مي‌داند.
سقيفه نشينان و در رأس آنها عمر و ابابكر، مانع هدايت جامعه بشري به سوي كمال شدند و امروز تمامي ظلم‌هايي كه بر بشر مي‌رود و تمام كجروي‌ها بر گردن آنان است ؛ باشد تا روز واپسين و حسابرسي اعمال كه هركس به سزاي اعمال خويش خواهد رسيد!

2ـ شهادت امام حسن مجتبي (عليه السلام)
در چنين روزي و در سال 50 هـ .ق. معاويه كه وجود امام حسن(عليه السلام) را براي اميال خود، از جمله بيعت گرفتن با يزيد مانع مي‌ديد، ‌با همدستي جعده، دختر اشعث كه از سران خوارج بود، امام را مسـموم نمـود و در 47 سالگي به شهادت رساند.

وقایع ٢٠ صفر ( اربعین حسینی ) :

 1 ـ ورود كاروان حسينى به کربلا
بنا بر روايتي،‌ كاروان حسينى (عليه السلام)، پس از افشاى ماهيت كفر آميز يزيد و اثبات حقانيت پيشواي شهيدان، حضرت امام حسين(عليه السلام)، در روز بيستم صفر سال 61 هـ .ق وارد كربلا شدند.
اهل بيت(عليهم السلام) در بازگشت از شام به سفارش يزيد، ‌به آهستگى و مدارا و با كمال احترام و عزت در حالى كه فرستادگان يزيد همانند نگهبانان گرداگرد آنان بودند به سوى مدينه روانه شدند. وقتي قافله به دوراهى حجاز و عراق رسيد با درخواست داغداران حسيني(عليه السلام) مسير حركت به طرف عراق تغيير كرد و اهل بيت سيدالشهدا (عليه السلام) به سوى كربلا رفتند. وقتي به كربلا رسيدند با صحابى نبى اكرم (صلي الله عليه و اله)، جابر بن عبدالله انصاري روبه رو شدند،‌كه با تنى چند از بنى هاشم و اصحاب براى زيارت امام حسين(عليه السلام) به آن جا آمده بود.
با پيوستن صاحبان عزا به جمع عزاداران طنين عزادارى و ماتم صحراى كربلا را پر كرد. صحنه‌هايى به وجود آمد كه قلم ياراي نوشتن ندارد. كودكان و زنان داغدار هريك چون پروانه گرد شمع عزيز خود سوگوارى مى‌كردند. آنان كه هنگام حركت به طرف كوفه اجازه عزادارى نداشتند و با تازيانه تسكين داده شده بودند، اكنون در كنار مزار عزيزانشان فرصت براي گريه‌هاى فرو برده خويش پيدا كرده بودند؛ ‌بر صورت خود سيلى مى‌زدند و مويه كنان خود را روى قبرهاى شهدا مى‌انداختند.
عقيلة عرب زينب كبرى(سلام الله عليها) كه مدّتها از برادر عزيزش جدا شده بود و تنها با سر بريده ی او در طول اين سفر همراه بود، گريبان چاك زد و با صدايى حزين به گونه‌اى نوحه سرايى مى‌كرد كه دل‌ها را جريحه دار مى‌كرد. ام كلثوم (سلام الله عليها) در حالى كه بر صورت خود سيلي مى‌زد با صدايى بلند فرياد ‌زد: «‌امروز محمد مصطفى و على مرتضى و فاطمه زهرا (عليهم السلام) از دنيا رفتند». ديگر زنان روستاهاى مجاور كه به آنان پيوسته بودند نيز بر صورت‌هاى خود سيلى مى‌زدند و شيون و ناله سر مى‌دادند .
در مورد حضور اهل بيت طاهرين (عليهم السلام) در اربعين سال 61 هـ .ق. در كربلا اختلاف نظرهايى وجود دارد. عده‌اى از بزرگان عقيده دارند كه با توجه به دورى راه، ايشان در اربعين سال بعد به كربلا آمده‌اند. برخى ديگر نيز حضور آنان را در روزهاى بعد از اربعين سال 61 هـ .ق. دانسته‌اند .

2ـ اربعين حسينى
جابر بن عبدالله انصاري از ياران حضرت رسول(صلي الله عليه و اله) و مريد فرزندان گرامي ايشان بود. او آخرين صحابه پيامبـر بود که در مدينه وفـات کرد و سلام رسول اکرم را به پنجمين وصي ايشان، حضرت امام محمد باقر رساند. او به قولي در 94 سالگي در مدينه در حالي که نابينا شده بود در گذشت. او اولين زاير اربعين حسيني است و کسي که به فوز عظيم زيارت مخصوص سيدالشهداء در بيستم صفر 61 هـ.ق نايل شد.
شيخ جليل القدر عماد الدين، ‌ابوالقاسم آملى، در كتاب «بشارة المصطفى» مى‌نويسد: «عطية عوفى از اصحاب اميرالمؤمنين(عليه السلام) مى‌گويد: “با جابر بن عبدالهي انصارى براى زيارت قبر شريف سالار شهيدان راهى كربلا شديم. زمانى كه به كربلا رسيديم، جابر در نهر فرات غسل كرد؛ لباسى چون لباس احرام پوشيد؛ خود را خوشبو ساخت و با قدم‌هاى آرام به طرف قربآن گاه حسينى راهى شد و در هر قدم ذكر خدا را بر زبان مى‌آورد. چون نابينا بود، از من خواست تا دست او را روى قبر مولا قرار دهم؛ پس از اين کار ‌از شدت غصه بى‌هوش شد و افتاد. او را به هوش آوردم. ‌وقتى به هوش آمد، سه مرتبه فرياد زد: «يا حسين!» سپس گفت: «حبيب لا يجيب حبيبه! اى عزيز دلم،‌ آيا جواب دوست خود را نمى‌دهي؟» و در پاسخ به خويشتن گفت: «‌چگونه حسين(عليه السلام) كه در خون خودش آغشته شده و بين سر و پيكر نازنينش جدايى انداخته‌اند، جواب تو را بدهد؟!»
سپس با ادب خطاب به حضرت گفت: «گواهى مى‌دهم كه تو فرزند بهترين پيامبران و فرزند بزرگ مؤمنان هستي،‌تو فرزند سلالة هدايت و تقوايى و پنجمين نفر از اصحاب كسا؛ تو فرزند سرور پيشوايان و فرزند فاطمه سيد بانوان هستى؛ ‌چرا چنين نباشد؟ چرا كه دست سيّد المرسلين(صلي الله عليه و اله) تو را غذا داده و در دامن پرهيزگاران پرورش يافتى و از سينه ايمان شير خوردى و پاك زيستى و پاك رخت بربستى و قلب مؤمنان را از فراق خود اندوهگين كردى؛ پس سلام و رضوان پروردگار بر تو باد! گواهى مى‌دهم كه تو بر همان راهى رفتى كه برادرت يحيي بن زكريا رفت و شهيد گشت».
آن گاه ديگر شهيدان دشت نينوا را مخاطب قرار داد و گفت : «سلام بر شما اى ارواحى كه در كنار حسين نزول كرده و آرميده ايد! ‌گواهى مى‌دهم كه شما نماز را برپا داشتيد و زكات را ادا نموديد و امر به معروف و نهى از منكر كرديد و با ملحدان جهاد كرده، خدا را تا هنگام مردن عبادت نموديد».
جابر در ادامه زيارت پر فيض خود مى‌گويد:
«سوگند به آن خدايى كه پيامبر را به حق مبعوث كرد، ما در آن چه شما شهدا در آن وارد شديد شريك هستيم».
عطيه با تعجّب به جابر گفت: «اينان به فوز شهادت در ركاب اباعبدالله الحسين(عليه السلام) رسيدند، اما ما كارى نكرديم!» او پاسخ داد:‌ «اى عطيه! ازحبيبم خاتم الانبيا (صلي الله عليه و اله) شنيدم كه مى‌فرمود:‌ «من احب قوماً حشر معهم و من احب عمل قوم اشرك فى عملهم هر كه گروهى را دوست داشته باشد با همانان محشور مى‌شود، و هر كه عمل جماعتى را دوست داشته باشد، در عمل آنان شريك خواهد بود"».

3ـ فاجعة ‌بئر معونه
در بيستم صفر سال سوم هـ .ق. فاجعة بئر معونه رخ داد و تعداد زيادي از مبلغان اسلام به شهادت رسيدند. عامر بن مالك از بزرگان طايفه بنى عامر بود. او روزى به خدمت رسول اكرم (صلي الله عليه و اله) شرفياب شد و براى پيامبر هدايايى آورد. نبى گرامى اسلام (صلي الله عليه و اله) فرمودند در صورتى هدايا را قبول مى‌كند كه او اسلام آورد؛ او نيز قبول دين اسلام را منوط به فرستادن مبلغان اسلامى از جانب پيامبر براى قوم خويش و تبليغ دين اسلام و قوانين آن در ميان طايفه‌اش دانست.
خاتم رسولان(صلي الله عليه و اله) چهل تن از صحابه را به تبليغ دين اسلام در ميان قوم او مامور كردند. رسانندگان پيام نجات بخش اسلام در بين راه در كنار چاه‌هايى معروف به معونه كه ميان بنى عامر و بنى سليم مشترك بود، فرود آمدند ‌تا عامر بن مالك خبر آمدن آنان را به بنى عامر اطلاع دهد و آنان را آمادة استقبال از مبلغان نمايد. يك نفر از مبلغان نامه مبارك نبى اكرم (صلي الله عليه و اله) را نزد بنى سليم برد. آنها با ناجوانمردى تمام، پيك پيامبر را كشتند و به بقية مبلغان نيز كه در كنار چاه منتظر بازگشت عامر بودند، يورش بردند و تمامى آنان را به شهادت رساندند و تنها يك نفر از اين فاجعه، جان سالم به در برد.
حضرت رسول(صلي الله عليه و اله) زمانى كه اين خبر را شنيد به شدت ناراحت و محزون شدند و تا مدت پانزده روز و به روايتى چهل روز هر بار پس از نماز بر قاتلان مبلغان اسلام لعن مى‌كردند. بعضى از مفسران شأن نزول آيه ((وَلاَ تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُواْ فِي سَبِيلِ اللّهِ أمْوَ اتًا بَلْ أحْيَاء عِندَ رَ بــِّــهِمْ يُرْزَقُونَ)) را درباره اين فاجعه اندوه بار دانسته‌اند .

منبع: سبطین

معاویة بن وهب (از اصحاب امام صادق علیه‎السلام) می‎گوید:

خدمت آن حضرت رسیدم. در مصلای خود در خانه‎اش نشسته بود و پس از نماز با خداوند راز و نیاز می‎کرد. از جمله (در دعا نسبت به زائران قبر حسین علیه‎السلام) می‎گفت:

«خدایا زائران قبر حسین را بیامرز، اینان که در این راه، پول خرج می‎کنند، بدن‎های خود را در این راه در معرض قرار می‎دهند… خدایا رحمت کن بر چهره‎هایی که آفتاب، رنگ آنها را تغییر داده، صورت‎هایی که متوجه قبر ابا عبدالله است، چشم‎هایی که در محبت ما اشک می‎ریزد… خدایا این جان‎ها و بدن‎ها را به تو می‎سپارم، تا کنار حوض کوثر به هم برسیم… .»

الکافی : ج4 ص 582
بحارالانوار، ج ۹۸،۵۲ و ۸

بدون شک سخن گفتن سر مقدس امام حسین ـ علیه السلام ـ یکی از معجزات آن بزرگوار می باشد و این اتفاق دو بار صورت گرفته است. یک بار در کوفه و مرتبه بعد در شام. شیخ علی نمازی می نویسد سر امام حسین ـ علیه السلام ـ در کوفه این آیه را خواند «ام حسبت ان اصحاب الکهف و الرقیم (1)کانوا من آیاتنا عجبا» آیا گمان‌ کردی‌ اصحاب‌ کهف‌ و رقیم‌ از آیات‌ عجیب‌ ما بودند(2)
 و در دمشق سخن گفت «اعجب من اصحاب الکهف قتلی و حملی(3)
همان طور که می دانیم «معجزه امر خارق العاده ای است که برای اثبات حق و همراه با تحدی (دعوت به مقابله) تحقق پیدا می کند.»(4) برای سخن گفتن سر مقدس امام حسین ـ علیه السلام ـ و این که چرا آیه مذکور را خواند می توان چند دلیل را به عنوان احتمال ذکر کرد.
1 _ سخن گفتن سر مقدس امام حسین ـ علیه السلام ـ نشانه حقانیت آن حضرت و الهی بودن قیام ایشان می باشد. سر حضرت سخن گفت تا کمکی باشد برای اثبات حق و حقانیت حضرت.
۲_ احتمال دوم این که حضرت می خواهد بگوید، هر چند سر از بدن ما جدا کردند و بالای نیزه قرار دادند اما ما هنوز زنده هستیم. حیات ما جاودانی و همیشگی است. حرث بن وکیده می گوید: من همراه با کسانی بودم که سر حسین ـ علیه السلام ـ را حمل می کردند شنیدم که می فرماید: «ام حسبت ان اصحاب … . » من در خودم شک کردم که آیا من دارم صدای ابی عبدالله را می شنوم؟ حضرت به من فرمود: ای فرزند وکیده آیا نمی دانی که ما ائمه نزد پروردگارمان زنده هستیم؟»(5)
۳ _ احتمال سوم این است که حضرت می خواهد این نکته را برساند که شهادت من به دست مسلمانان، کسانی که من با آنها مذهبم یکی است، کسانی که به دین جدم رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ می باشند و هنوز از رحلت جدم بیش از پنجاه سال نگذشته است و … بسیار عجیب تر از داستان اصحاب کهف است. منهال بن عمرو می گوید: سر امام حسین ـ علیه السلام ـ را در دمشق دیدم … که این سخن را گفت: اعجب من اصحاب الکهف قتلی و حملی»(6)
یعنی به شهادت رساندن من و بر نیزه کردن سرم از امر اصحاب کهف عجیب تر و شگفت انگیز تر است» من پسر دختر پیامبر هستم که مرا و اصحابم را بین دو نهر آب با لبهای تشنه سر بریدند و به شهادت رساندند.
و می توان گفت که امام با این اعجاز می خواست ثابت کند که حق هرگز نابود نمی شود بلکه همیشه زنده است.
————————–
(1)رقیم‌” از “رقم‌” است‌ که‌ به‌ معنای‌ نوشتن‌ و خطّ است‌. پس‌ رقیم‌ در اصل‌ “مرقوم‌” بوده‌ است‌. از ظاهر این‌ داستان‌ در ذیل‌ این‌ آیه‌ و آیات‌ بعد برمی‌ آید که‌ اصحاب‌ کهف‌ و رقیم‌ جماعتی‌ بوده‌اند که‌ هم‌ اصحاب‌ کهف‌ نامیده‌ شده‌اند، و هم اصحاب‌ رقیم‌. اصحاب‌ کهف‌ نامیده‌ شدند، به‌ خاطر این‌ که‌ در کهف‌ (غار) منزل‌ کردند و اصحاب‌ رقیمشان‌ نامیدند. برای‌ این‌ که‌ داستان‌ آنها در سنگ‌ نوشته ای در آن‌ ناحیه‌ پیدا شده‌ است‌، به‌ همین‌ جهت‌ اصحاب‌ رقیم‌ یعنی‌ اصحاب‌ نوشته‌ شدگان‌.
ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ج13، ص 410 - 415 ، با اقتباس و تلخیص.
(2)سوره کهف : ایه 9
(3) شیخ علی النمازی، مستدرک سفینه البحار، قم، موسسه النشر الاسلامی، لجامعه المدرسین، ۱۴۱۹، ج ۹، ص ۱۷۲٫
(4) محمد حسین طباطبایی، اعجار قرآن، بی جا، نشر فرهنگی رجا، ۱۳۶۲، ص ۱۱۶٫
(5)شیخ الشریفی، موسوعه کلمات الامام الحسین ـ علیه السلام ـ چاپ سوم، قم، دار المعارف، ۱۴۱۶، ص ۵۲۳٫
(6)همان، ص ۵۲۳٫

منبع:جنبش سایبری 313

دهم محرم سال ۶۱ هجری، حادثه‌ عظیم قیام عاشورا، شهادت حسین بن علی علیه‌ السلام و هفتاد و دو تن از یاران باوفای ایشان رقم خورد. قیامی که حضرت اباعبدالله(ع) برای برپایی و اقامه دین مبین اسلام، همراه خانواده خویش، حج خود را نیمه ‌تمام رها کرد و برای ادای رسالت مهمی به سوی کربلا حرکت کرد.
افراد بسیاری در واقعه عظیم عاشورا به ایفای نقش در جبهه حق و باطل پرداختند. آنهایی که دل در گروی محبوب حقیقی نهاده بودند، در یاری امام زمان خویش بر یکدیگر سبقت ‌گرفته، عاشقانه از حریم ولایت و حرمت فرزند رسول خدا(ص) دفاع و حمایت کردند.
اما گروهی که فریفته مال و مقام دنیوی شده بودند در جبهه مقابل حق، ایستادند و سرنوشتی ذلت ‌بار را برای خود در دنیا و آخرت رقم زدند.
«تکیه خبر» با استناد به دانشنامه ۱۴ جلدی امام حسین(ع)، فهرستی از اصلی ‌ترین دشمنان کاروان حسینی(ع) و چگونگی مرگ آنان تهیه کرده است که در جدول زیر ارائه می ‌شود:

روایت است که در دست امام صادق علیه السّلام انگشتر جدّش حسین بن علی علیه السّلام بود و بر نگین آن نوشته بود: «لا إلهَ إلاّ الله، عُدَّةُ لِلِقاءِ الله»
ائمه علیهم السّلام هر کدام شعار و جمله ای را بر نگین انگشتر خود حک می کردند. نقش نگین انگشتر سیدالشهداء علیه السّلام عبارت بود از «اِنَّ اللهَ بالغُ اَمرِهِ» و به نقلی دو انگشتر داشتند. بر نگین یکی «لا إلهَ إلاّ الله، عُدَّةُ لِلِقاءِ الله» و بر دیگری «اِنَّ اللهَ بالغُ اَمرِهِ» بود.(1)
هر دو تعبیر، گویای روح شهادت طلب آن حضرت و مقام رضا و تسلیم او به دیدار خدا و پروردگار است. روایت است که در دست امام صادق علیه السّلام انگشتر جدّش حسین بن علی علیه السّلام بود و بر نگین آن نوشته بود: «لا إلهَ إلاّ الله، عُدَّةُ لِلِقاءِ الله»(2) و این نیز که توحید، سرمایه لقای الهی است، نشان دهنده روح خداجویی و شهادت طلبی اوست.
————————-
پی نوشت:
1- سفینه البحار،ج1،ص377.
2 - امالی صدوق،ص124.
3- فرهنگ عاشورا،ص482.
منبع : افکار

به گزارش «شیعه نیوز» ،در این استفتا چنین امده است : با توجه به اهميت برگزاري شعائر اهلبيت عليهم السلام و مظلوميت سبط اکبر امام حسن مجتبي عليه السلام و سيره ي مستمره ي علماي حوزه هاي علميه ي قم و نجف اشرف و ساير مشاهد مشرفه که روز هفتم ماه صفر را به عنوان شهادت امام حسن مجتبي عليه السلام اقامه ي عزا مي کردند و از جمله مرحوم حاج شيخ عبد الکريم حائري مؤسس حوزه علميه ي قم که بر تعطيلي دروس حوزه ي علميه و اقامه ي عزا بر آن وجود شريف اصرار داشتند و به دستور ايشان بازار قم تعطيل مي گرديد و از زمان حيات آن بزرگوار تا کنون نيز بر اين منوال باقي است؛ نظر حضرتعالي نسبت به روز هفتم صفر ـ که بنا بر اقوالي از جمعه شهيد اول در کتاب دروس، مرحوم کفعمي در مصباح، شيخ بهايي و مرحوم شيخ جعفر کاشف الغطاء و برخي ديگر از اعاظم فقها تصريح بر شهادت امام حسن مجتبي عليه السلام در اين روز نموده اند؛ـ چيست؟ در صورت صحت اقوال فوق الذکر در اين روز و بنا بر قولي ولادت امام موسي کاظم عليه السلام نيز هست، وظيفه و تکليف ما شيعيان و خصوصا صدا و سيما در بر پايي عزاداري و يا جشن و سرور چه مي باشد؟

پاسخ  آيت الله وحيد خراساني :
بسم الله الرحمن الرحيم

به آنچه فقيه محقق ، موسس حوزه علميه قدس سره فرموده اند ، بايد عمل شود.

پاسح ایت الله آيت الله سيستاني :
بسمه تعالي بزرگداشت شهادت سبط اکبر امام حسن مجتبي عليه السلام و ترتيب مجالسي براي آن حضرت و ذکر مصائب و يادآوري مناقب آن امام از مصاديق تعظيم شعائر است . و من يعظم شعائرالله فانها من تقوي القلوب

پاسخ آیت‌ الله سید صادق روحانی:
باسمه جلت اسمائه، جماعتی از محققین و علما مانند شیخ مفید، شهید و کاشف‌الغطاء بعد از تحقیق، روز هفتم صفر را روز شهادت آن حضرت نوشته‌اند من هم موقعی‌ که در این مورد تحقیق می‌کردم، تقریبا اطمینان به این پیدا کردم بنابراین مقتضای تعظیم شعائر، اقامه مجلس عزا، تعطیلی بازار، خروج دسته‌جات و عزاداری در این روز است، و وظیفه صدا و سیما بر پایی عزاداری است و تولد امام کاظم‌(علیه السلام) در این روز مانع نباید بشود.

پاسخ آيت الله صافي گلپايگاني :
برپائي مجلس ميلاد ائمه عليهم السلام بسيار خوب و مناسب است اما چ.ن هفتم صفر بنا بر بعضي اقوال مصادف با سالروز شهادت امام حسن مجتبي عليه السلام مي باشد و از طرفي تمام ماه محرم و صفر ماههاي حزن آل الله و کاروان داغدار و مصيبت زده حضرت سيدالشهداء عليه السلام است سزاوار است در اين دوماه مجلس روضه وعزا برپا نموده و از مجالس جشن وسرور جدا اجتناب نمود.ان شاءالله مجمع مقدس شما عزيزان مورد توجه و عنايت خاصه حضرت بقيةالله ارواحنا فداه قرار بگيرد و همه از منتظران امر فرج آن حضرت بوده باشيد.

پاسخ مرحوم آيت الله میرزا جواد تبريزي :
محرم و صفر ماه هاي حزن بر سيدالشهداء و خاندان اهل بيت عليهم السلام مي باشد و بايد به مجالس عزاداري روضه خواني بگذرد.
الله اعلم

بسمه تعالي و له الحمد در اين که بايد يک روز اختصاص به حضرت امام مجتبي عليه السلام داشته باشد ترديدي نيست و با توجه به اينکه روز 28صفر روز رحلت خاتم الانبيا (صلی الله علیه و آله) هم هست و بدين لحاظ شهادت سبط اکبر عليه السلام تحت الشعاع قرار مي گيرد، لذا خوب است که روز هفتم صفر را به اين عنوان اختصاص دهند که (( مشهور )) هم همين است

از دیرباز در حوزه هزار ساله نجف اشرف هفتم صفر را روز شهادت امام مجتبی علیه السلام می دانند و شیعیان عراق و سایر کشورها نیز در این روز برای سبط اکبر؛ امام مجتبی علیه السلام اقامه عزا می کنند اما در ایران شهادت سبط اکبر بیست و هشتم صفر است همزمان با رحلت پیامبر اعظم. چرا؟ به دلیل اختلاف روایت؛ دو قول برای روز شهادت امام حسن مجتبی نقل شده است:
۱. بیست و هشتم صفر؛ بر اساس نقل شیخ کلینی و شیخ مفید و شیخ طبرسی. رضوان الله علیهم
۲. هفتم صفر ؛بر اساس نقل شهید اول ، کفعمی ، شیخ بهایی ، علامه مجلسی ، مرحوم صاحب جواهر ، شیخ کاشف الغطاء و محدث قمی. رضوان الله علیهم

هرچند حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی موسس معظم حوزه علمیه قم فقط هفتم صفر برای امام مجتبی اقامه عزا می کردند و به امر ایشان در آن روز بازار هم برای اقامه عزا تعطیل می شده و هنوز هم در برخی از بیوت مراجع در قم روز هفتم صفر برای امام مجتبی روضه برپا می شود اما همچنان در تقویم رسمی کشور هفتم صفر روز ولادت امام موسی بن جعفر علیهما السلام درج می شود که بنابر برخی پژوهش های انجام شده قطعا ماه ولادت ایشان ذی الحجه است و هفتم صفر ولادت آقا موسی بن جعفر سلام الله علیه نیست!
  

و اگر هم ولادت باشد نکته مهم این است که محرم و صفر ماه حزن اهل بیت است و بسیاری از بزرگان ما مانند استاد فقید ما آقای مجتهدی رحمه الله تقیّد داشتدند که در روز هفتم صفر مجلس روضه تشکیل شود و روضه امام مجتبی یا امام کاظم خوانده شود و تاکید می کردند این روزها حتی اگر تولد امام معصوم هم باشد، روز سرور نیست، روزهای اسارت اهل بیت امام حسین و ماه حزن است! و نکته جالبی که می فرمودند این بود که “چون ناصرالدین شاه تولدش در این روز بود و برای اینکه روز تولدش مصادف با شبِ وفات امام جسن مجتبی نباشد تا بتوانند جشن بگیرند این دست کاری را در تقویم کرده اند.” که در حد یک احتمال می شود پذیرفت اما قابل تامل است چون واقعا تولد او در همین روز بوده ششم صفر۱۲۴۷ هجری قمری بوده و قبل از آن قول بیست و هشتم مرسوم نبوده و الان هم فقط منحصر به ایران است!
 

به هر حال سیره مراجع عظام و نظرشان در مورد جشن در ماه صفر همین است و عموم آنها با برگزاری مجلس شادی در ماه صفر که ماه حزن اهل بیت است مخالف هستند.
چقدر خوب است که فقط یک روز یعنی هفتم صفر -با توجه به قوت این قول- به شهادت امام مجتبی اختصاص داده شود تا هم با سایر شیعیان هماهنگ شویم و هم در ایام آخر صفر مجال کافی برای طرح مباحث هویتی و اعتقادی در مورد رسول خدا صلی الله علیه و آله باشد و هیچ یک از دو مناسبت، در یک روز، تحت الشعاع دیگری قرار نگیرد.
این موضوع در دو جلسه اخیر خطبای برتر کشور با حضور معاریف اهل منبر و رسانه در حوزه علمیه قم مطرح و بحث شد و مقرر شد تا مراتب از سوی حوزه جهت طی مراحل قانونی به شورای فرهنگ عمومی منعکس شود. البته اصلاح این قبیل موارد بیشتر به اهتمام همه ما خصوصا اهالی منبر و هیئتی ها برمی گردد که لازم است به این موضوع و اهمیت آن توجه کنند.

منبع: سایت حجت الاسلام شهاب مرادی

مگر لعن کردن بد نیست، پس چرا در زیارت عاشورا این همه لعن وجود دارد؟

نظر به این که این شبهه بسیار شایع شده است باید به سه نکته‌ی بسیار مهمی که در ذیل به صورت خلاصه اشاره می‌گردد، توجه شود:
نکته‌ اول – چه کسی گفته که مطلق لعن کردن بد است؟! این انحراف را دشمنان اسلام شایع کردند تا کسی با لعن کردن دشمنان خدا، رسول (ص)، اهل بیت (ع) و اسلام و مسلمین، بغض آنها را در دل و کلام نپروراند، علیه ظالمین روشنگری و ضد تبلیغ صورت نپذیرد و لعن معاویه و یزید دیروز به «مرگ بر آمریکا، انگلیس و اسرائیل امروز نیانجامد»، تا آنها بتوانند راحت‌تر به ظلم و جنایات خود ادامه دهند.
خداوند متعال خود در قرآن کریم نه تنها کفار، منافقین و حتی دروغ‌گویان [کاذبین] را لعن کرده است، بلکه به لعن کردن انبیای الهی نیز تصریح نموده است، به ویژه لعن کفار بنی‌اسرائیل:
«لُعِنَ الَّذینَ كَفَرُوا مِنْ بَنی‏ إِسْرائیلَ عَلى‏ لِسانِ داوُدَ وَ عیسَى ابْنِ مَرْیَمَ ذلِكَ بِما عَصَوْا وَ كانُوا یَعْتَدُونَ» (المائده، 78)
ترجمه: از بنى اسرائیل آنان كه كافر شدند بزبان داود و عیسى بن مریم لعنت و نفرین شدند. و این براى همان عصیانى بود كه ورزیدند و اصولا مردمى تجاوز پیشه بودند.
خداوند متعال حتی راجع به کسانی که پس از ایمان کافر می‌شوند [مانند همان اقوامی که به رغم ادعا مسلمانی، اهل بیت(ع) را کشتند، یا امروز مثل حکام عرب کمر به قتل مسلمین بسته‌اند] به لعنت خدا، ملائک و همه‌ی انسان‌ها اشاره می‌نماید و این لعنت را جزای آنها می‌شمارد – یعنی می‌فرماید نه تنها مردم آنها را لعنت می‌کنند، بلکه این دعای آنها مستجاب است و به عذابشان افزوده می‌گردد:
«أُوْلَئكَ جَزَاؤُهُمْ أَنَّ عَلَیْهِمْ لَعْنَةَ اللَّهِ وَ الْمَلَئكَةِ وَ النَّاسِ أَجْمَعِینَ» (آل عمران، 87)
ترجمه: آنها جز ایشان است كه نفرین خدا و فرشتگان و مردم، همه، بر آنها باشد.
«إِنَّ الَّذینَ كَفَرُوا وَ ماتُوا وَ هُمْ كُفَّارٌ أُولئِكَ عَلَیْهِمْ لَعْنَةُ اللَّهِ وَ الْمَلائِكَةِ وَ النَّاسِ أَجْمَعینَ» (البقره، 161)
ترجمه: همانا كسانى كه كافر شده و در حال كفر مردند لعنت خدا و ملائكه و همه مردم شامل حال ایشان است‏. (دقت شود که این لعنت کردن به مسلمین یا شیعیان اختصاص نیافته است، بلکه می‌فرماید جمیع انسان‌ها آنها را لعنت می‌کنند).

نکته‌ی  دوم – لعنت، فحش یا ناسزا نیست. بلکه به معنای «دور از رحمت» است. بدیهی است که آدمیان را می‌توان از این لحاظ به دو دسته تقسیم نمود: یا در ظل رحمت الهی قرار دارند و یا دور شده از رحمت و «ملعون» هستند. و مهم است که انسان بداند چه کسانی با چه ویژگی‌های در ظل رحمت هستند و چه کسانی ملعون؟ تا نسبت به هر ظالمی نگویند: از کجا معلوم، شاید او هم به بهشت رود؟ این خرافه‌ها القائات شیطانی حکام جور و مفسدین و نفی مسلمات دین است.

نکته‌ی سوم و حایز اهمیت – زیارت عاشورا، صرفاً زیارت امام حسین علیه‌السلام نیست، بلکه زیارت و حضور و در محضر ایشان در روز عاشورا و صحنه‌ی کربلا است. فرق دارد که مسلمان در حال آرامش و در مکه و مدینه و … خدمت امامی برسد یا در میدان جنگ. زیارت عاشورا، زیارت امام در میدان جنگ است.
بدیهی است وقتی مسلمان در میدان جنگ در محضر امام (ع) قرار می‌گیرد، باید سریع جهت خود را مشخص و اعلام مواضع کند و بیان دارد که بر مبنای چه شناخت و اعتقادی، در کدام جبهه قرار دارد؟ لذا اگر دقت کنیم، متوجه می‌شویم که زیارت عاشورا، سراسر اعلام مواضع خودمان به حضرت امام (ع) است. می‌گوییم: «انی اتقرب» یا «لعنة الله منی» و … .
در این زیارت دوست شناسی و دشمن‌سناسی «تولی و تبری» خودمان را به حضرت امام (ع) اعلام می‌داریم و بیان می‌نماییم که چه کسانی را در «ظل رحمت الهی»، یعنی هدایت شده و هدایت کننده – و چه کسانی را دور از رحمت، یعنی منحرف و منحرف کننده «ملعون» می‌شناسیم.
در این زیارت حتی به بصیرت و عمق دشمن‌شناسی خود اذعان می‌نماییم تا معلوم شود که جهت‌گیری ما از سر احساسات یا عادت یا فرهنگ غالب نیست [که غالباً فرهنگ غالب در دنیا همان فرهنگ یزیدی است]. بلکه از روی شناختی صحیح و اعتقادی راسخ به اسلام ناب می‌باشد.
لذا پس از سلام و جمیع سلام‌ها تا ابد، به آن حضرت عرض می‌کنیم:
«فَلَعَنَ اللَّهُ اُمَّةً اَسَّسَتْ اَساسَ الظُّلْمِ وَالْجَوْرِ عَلَیْكُمْ اَهْلَ الْبَیْتِ وَلَعَنَ اللَّهُ اُمَّةً دَفَعَتْكُمْ عَنْ مَقامِكُمْ وَاَزالَتْكُمْ عَنْ مَراتِبِكُمُ الَّتى رَتَّبَكُمُ اللَّهُ فیها وَلَعَنَ اللَّهُ اُمَّةً قَتَلَتْكُمْ وَلَعَنَ اللَّهُ الْمُمَهِّدینَ لَهُمْ بِالتَّمْكینِ مِنْ قِتالِكُمْ …».
یعنی اذعان می‌کنیم که ما نه تنها در دوست شناسی و دشمن‌شناس ظاهر‌نگر و احساساتی و دمدمی و اسیر موج، جوّ و شایعات نیستیم، بلکه کاملاً با بصیرت امور را تعقیب می‌کنیم. لذا ابتدا نه یزید و شمر، بلکه بنیانگذاران جریان انحرافی و پایه‌گذاران ظلم را لعنت می‌کنیم. و ظلم را نیز صرفاً در کشتن، ترور یا قتل عام نمی‌بینیم، بلکه می‌گوییم: ظلم بزرگ‌تر دور کردن شما از مقام و رتبه‌ای [خلافت و حکومت] است که خدا آن را برای شما قرار داده است و نه برای جهال و ظالمین. و در درجه‌ی آخر لعنت می‌کنیم [دور از رحمت می‌شناسیم] کسانی را اقدام به جنگ کردند. و نه تنها آنان را، بلکه هر کس یا جریانی که به آنان کمک کرده است. و اعلام برائت از آنان می‌کنیم و با بیان «الی یوم القیامة» اذعان می‌کنیم که این موضع‌گیری، فقط مخصوص یک حادثه در یک برهه از تاریخ نیست، بلکه همیشگی است.
————-منبع :————-
منبع : سایت شبهه

در زندگى پرفراز و نشيب امام زين ‏العابدين عليه السلام نكات بسيار مهمى براى بحث و بررسى وجود دارد. در اينجا گوشه‏ اى از نقش احياگر سيدالساجدين حضرت امام زين‏ العابدين عليه السلام را از كربلا تا شهادت در چند محور به صورت گذرا مورد بررسى قرار مى‏دهيم :

1 - بيمارى امام سجاد عليه السلام
2 - نقش آن حضرت در زنده نگهداشتن قيام عاشورا
3 - حضور ايشان در جمع اسراى اهل بيت عليهم السلام
4 - خطبه‏ هاى حضرت سجاد از كربلا تا مدينه
5 - شهادت آن امام همام
الف - بيمارى امام سجاد عليه السلام
برخى از مورخان معتقدند كه امام زين ‏العابدين عليه السلام در واقعه جان‏گداز و خونين كربلا 24 ساله بوده است و بعضى ديگر نوشته‏ اند كه از سن مباركش 22 سال مى‏ گذشت. محمد بن سعد در كتابش مى ‏نويسد:
«على بن الحسين عليهما السلام در واقعه كربلا همراه پدرش بود و در آن هنگام از عمر شريفش 23 سال (1) مى‏گذشت. فرزند ايشان، امام محمد باقر عليه السلام كه امام سجادعليه السلام از كربلا تا شهادت همراه پدر بود، سه يا چهار ساله بود. امام زين ‏العابدين در آن هنگام به سبب بيمارى در جهاد شركت نكرد و خداوند او را براى هدايت مسلمانان نگه داشت و نسل رسول الله‏ صلى الله عليه وآله از فاطمه ‏عليها السلام در ذريه امام حسين عليه السلام به امام سجاد عليه السلام و اولاد او منحصر گرديد.» (2)
شيخ مفيد در اين باره مى‏گويد:
«همين كه امام حسين عليه السلام شربت‏ شهادت نوشيد، شمر به قصد كشتن امام سجاد عليه السلام نيز حمله برد. امام زين ‏العابدين عليه السلام در بستر بيمارى به سر مى‏برد و حميد بن مسلم به دفاع پرداخت و حمله شمر را مانع گرديد. عمر بن سعد آن حضرت را در حالى كه از بيمارى رنج مى‏برد با اهل بيت‏ به كوفه انتقال داد.» ( 3)
امام سجاد عليه السلام در قيام خونين كربلا مدت كوتاهى - بنا به مشيت الهى - بيمار بود و پس از بهبودى، مدت 35 سال امامت و زعامت جامعه مسلمين را تداوم بخشيد. اين كه برخى اين امام همام را دائم‏ المريض معرفى كرده ‏اند تا آنجا كه در اذهان عوام اين قضيه مانده است، در حقيقت نسبت‏ به امام چهارم عليه السلام و فداكارى ‏هاى ايشان بى‏ توجهى كرده ‏اند.
ب: نقش امام سجاد در زنده نگهداشتن قيام عاشورا
از آن جا كه شهادت سالار شهيدان حضرت اباعبدالله الحسين عليه السلام و ياران باوفايش از منظر عمومى، آثار ويرانگرى براى حكومت‏ بنى ‏اميه داشت و مشروعيت آن را زير سؤال برده بود و نيز براى اين كه اين تراژدى غم‏بار به دست فراموشى سپرده نشود، امام چهارم با گريه بر شهيدان نينوا و زنده نگهداشتن ياد و خاطره جانبازى آنان اهداف شهيدان كربلا را دنبال مى‏ كرد. ظمت ‏حادثه كربلا و قيام جاودانه عاشورا به قدرى دلخراش بود كه شاهدان آن مصيبت عظيم تا زنده بودند آن را فراموش نكردند.
هر وقت امام مى‏خواست آب بياشامد، تا چشمش به آب مى‏افتاد، اشك از چشمانش سرازير مى‏شد. هنگامى كه سبب گريه آن حضرت را مى‏پرسيدند مى‏فرمود: «چگونه گريه نكنم، در حالى كه يزيديان آب را براى وحوش و درندگان بيابان آزاد گذاشتند ولى به روى پدرم بستند و او را تشنه به شهادت رساندند.»
بزرگ مبلغ قيام عاشورا، حضرت امام سجاد عليه السلام، با سخنرانى و خطبه‏هاى آتشين خود توانست نهضت‏حق‏طلبانه سالار شهيدان را از هجوم تحريف نجات بخشد. اينك بعد از گذشت پانزده قرن همچنان اين قيام، پرشكوه و جاودانه است.
ج - حضور ايشان در جمع اسراى اهل‏بيت عليهم السلام
پس از عاشورا حضرت سجاد را همراه ديگر اسرا به سوى كوفه حركت دادند. آمار دقيقى از اسيران در دست نيست. برخى مورخان تعداد زنان را 64 نفر تا 84 نفر و تعداد مردان و كودكان پسر را 12 تا 14 نفر نوشته‏اند (4) كه با چهل شتر - كه هر شتر هودجى بى‏سر پوش بر آن‏ها بسته بودند - حمل مى‏شدند. (5) همه آن‏ها در زنجير بوده يا با ريسمان بسته بودند. (6) تنها مرد كاروان اسيران، حضرت سجادعليه السلام بود. دشمن نسبت‏به ايشان سخت‏گيرتر عمل مى‏كرد. آن چنان كه مورخان نوشته‏اند: امام زين‏العابدين عليه السلام را بر شترى برهنه سوار كرده بودند و دست‏هاى مبارك آن حضرت را بر گردن وى بسته، بر تن او زنجير نهاده و (7) هر دو پاى او را به شكم شتر بسته بودند. (8)
بعضى از مورخان، ورود قافله اسرا به شهر كوفه را دوازدهم محرم سال 61 ه . ق ذكر كرده‏اند و بعضى ديگر شانزدهم و هفدهم محرم نوشته‏اند. (9)
د - خطبه‏ها و سخنرانى‏ها
سخنان انقلابى حضرت سجاد عليه السلام با كوفيان
امام زين‏العابدين عليه السلام در مدت اقامت‏خويش در كوفه، دو بار سخن گفت; بار نخست هنگامى بود كه جارچيان حكومت، مردم را براى تماشاى اسيران، فراخوانده بودند. اين در حالى بود كه براى اسرا در كنار شهر كوفه، خيمه زده بودند. على‏بن الحسين عليه السلام از خيمه بيرون آمد و با اشاره از مردم خواست تا آرام شوند. امام عليه السلام سخنش را با ستايش پروردگار آغاز كرد و بر پيامبرصلى الله عليه وآله درود فرستاد و سپس چنين فرمود:
«ايها الناس، من عرفنى فقد عرفنى! و من لم يعرفنى فانا على بن الحسين المذبوح بشط الفرات من غير ذحل و لا ترات، انا ابن من انتهك حريمه و سلب نعيمه و انتهب ماله و سبى عياله، انا ابن من قتل صبرا فكفى بذلك فخرا.
ايها الناس، ناشدتكم بالله هل تعلمون انكم كتبتم الى ابى و خدعتموه، و اعطيتموه من انفسكم العهد و الميثاق و البيعة؟ ثم قاتلتموه و خذلتموه فتبا لكم ما قدمتم لانفسكم و سوء لرايكم، باية عين تنظرون الى رسول الله‏صلى الله عليه وآله; (10)
اى مردم! آن كه مرا مى‏شناسد كه مى‏شناسد; و آن كه مرا نمى‏شناسد، من على فرزند حسين عليه السلام هستم. همان كه در كنار نهر فرات سر مقدسش را از بدن جدا كردند بى‏آن كه جرمى داشته باشد و حقى داشته باشند!
من فرزند آن آقايى هستم كه حريم او هتك شد; آرامش او ربوده شد; و مالش به غارت رفت و خاندانش به اسارت رفت.
من فرزند اويم كه [ دشمنان انبوه محاصره‏اش كردند و در تنهايى و بى‏ياورى بى‏آن كه كسى را داشته باشد تا به ياريش برخيزد و محاصره دشمن را براى او بشكافد] به شهادتش رساندند. البته اين گونه شهادت (شهادت در اوج مظلوميت و حقانيت) افتخار ماست.
هان، اى مردم! شما را به خدا سوگند، آيا به ياد داريد كه نامه‏هايى را براى پدرم نوشتيد و او را خدعه كرديد؟ و [در نامه‏هايتان] با او عهد و پيمان بستيد و با او بيعت كرديد؟ سپس با او به جنگ برخاستيد و دست از يارى او برداشتيد. واى بر شما! از آنچه براى آخرت خويش تدارك ديده‏ايد! چه زشت و ناروا انديشيديد [و توطئه چيديد!] به چه رويى به رسول الله‏صلى الله عليه وآله خواهيد نگريست؟»
سخنان امام چهارم كه به اين جا رسيد، صداى كوفيان به گريه بلند شد و وجدان‏هاى خفته براى چندمين بار بيدار شد. آن‏ها يكديگر را سرزنش مى‏كردند و به همديگر مى‏گفتند: تباه شديد و نمى‏دانيد.
امام سجاد عليه السلام در ادامه سخنانش فرمود:
«خدا بيامرزد كسى را كه پند مرا بپذيرد و به خاطر خدا و رسول به آن چه مى‏گويم عمل كند، چرا كه روش رسول خداصلى الله عليه وآله براى ما الگويى شايسته است.» و به اين آيه قرآن استناد كرد: «و لكم فى رسول الله اسوة حسنة‏»
قبل از اين كه سخنان حضرت به پايان برسد; كوفيان ابراز هم دردى كردند و يك صدا فرياد برآوردند:
اى فرزند رسول خداصلى الله عليه وآله! ما گوش به فرمان شما و به تو وفاداريم; از اين پس مطيع فرامين تو هستيم; با هر كه فرمان دهى مى‏جنگيم; با هر كه دستور دهى صلح مى‏كنيم و ما حق تو و حق خودمان را از ظالمان مى‏گيريم.
امام زين‏العابدين عليه السلام در پاسخ سخنان ندامت‏آميز و شعارگونه كوفيان فرمود:
«هرگز! (به شما اعتماد نخواهم كرد و گول شعارها و حمايت‏هاى سراب‏گونه شما را نخواهم خورد) اى خيانت كاران دغل باز! اى اسيران شهوت و آز! مى‏خواهيد همان پيمان‏شكنى و ظلمى را كه نسبت‏به پدران من روا داشتيد، درباره من نيز روا داريد؟
نه به خدا سوگند! هنوز زخمى را كه زده‏ايد، خون فشان است و سينه از داغ مرگ پدر و برادرانم سوزان. طعم تلخ مصيبت‏ها هنوز در كامم هست و غم‏ها گلوگير و اندوه من تسكين‏ناپذير است. از شما كوفيان مى‏خواهم كه نه با ما باشيد و نه عليه ما.»
امام سجاد عليه السلام با اين سخنان، مهر بى‏اعتبارى و بى‏وفايى را بر پيشانى آن‏ها زد و آتش حسرت را در جان كوفيان شعله‏ور ساخت و با اين سخنان بر ندامت آن‏ها افزود:
«اگر حسين عليه السلام كشته شد، چندان شگفت نيست، چرا كه پدرش با همه آن ارزش‏ها و كرامت‏هاى برتر نيز قبل از او به شهادت رسيد. اى كوفيان! با آن چه نسبت‏به حسين عليه السلام روا داشتند، شادمان نباشيد. آن چه گذشت واقعه‏اى بزرگ بود! جانم فداى او باد كه در كنار شط فرات، سر بر بستر شهادت نهاد. آتش دوزخ جزاى كسانى است كه او را به شهادت رساندند.» (11)
سخنان امام سجادعليه السلام در مجلس عبيدالله بن زياد
حضور امام زين‏العابدين عليه السلام در جمع اسراى كربلا، چشم‏گير بود. پس از ورود كاروان اسرا به مجلس عبيدالله، مهم‏ترين فردى كه نظر عبيدالله را جلب كرد، وجود مرد جوانى در ميان اسرا بود.
عبيدالله كه تصور مى‏كرد در حادثه كربلا مردى باقى نمانده و همه آنان به قتل رسيده‏اند، از ماموران خود در اين باره پرسيد. و اين بازجويى درباره زنده ماندن امام سجاد، حاكى از كينه وى نسبت‏به خاندان پيامبرصلى الله عليه وآله به ويژه حضرت اباعبدالله الحسين عليه السلام بود كه نمى‏توانست‏شاهد حيات مردى از سلاله اميرالمؤمنين على ابن ابى‏طالب عليهما السلام باشد.
مورخ مشهور; طبرى، آورده است:
«با ورود قافله حسينى به مجلس تشريفاتى عبيدالله، عبيدالله به امام سجادعليه السلام رو كرد و پرسيد: نامت چيست؟ امام سجاد عليه السلام فرمود: على بن الحسين. عبيدالله گفت: مگر خداوند على ابن الحسين عليهما السلام را در كربلا نكشت؟ على ابن الحسين‏عليهما السلام لحظه‏اى سكوت كرد. عبيدالله خطاب به امام عليه السلام گفت: چرا پاسخ نمى‏دهى؟
امام سجاد عليه السلام فرمود: «الله يتوفى الانفس حين موتها»; (12) «خداوند جان‏ها را به هنگام مرگ دريافت مى‏كند.» «و ما كان لنفس ان تموت الا باذن الله‏»; (13) هيچ انسانى نمى‏ميرد مگر به اذن الهى.»
عبيدالله بن زياد با مشاهده آن حضور ذهن و حاضر جوابى و پاسخ كوبنده جوانى كه در زنجير اسارت است، خشمگين شد و دستور داد تا على بن الحسين‏عليهما السلام را نيز به شهادت رسانند. ولى حضرت زينب كبرى‏عليها السلام فرياد برآورد:
«يا بن زياد حسبك من دمائنا اسالك بالله ان قتلته الا قتلتنى معه …; اى ابن زياد! آن همه از خون‏هاى ما كه ريخته‏اى، برايت كافى نيست؟ سوگند به خدا! اگر مى‏خواهى او را بكشى، مرا هم با او بكش.»
شرايط مجلس عبيدالله و سخنان افشاگر حضرت زينب‏عليها السلام سبب شد تا ابن زياد از كشتن امام زين العابدين‏عليه السلام منصرف شود. (14)
امام سجاد عليه السلام در مسير شام
در كاروان اسيران هفتاد و دو سر مقدس از ياران امام حسين عليه السلام بود كه از كربلا به كوفه و از كوفه به شام حركت دادند و اين در حالى بود كه هنوز آثار بيمارى على بن الحسين‏عليهم السلام باقى بود. (15) كسانى كه ماموريت‏يافتند تا قافله حسينى را از كوفه به شام ببرند: مخضر بن ثعلبه و شمر بن ذى‏الجوشن بودند. (16) و تنها چهل نفر از سپاه ابن زياد، مسؤوليت‏حمل سرهاى شهدا را بر عهده داشتند. (17)
قافله اسيران را از چند منزل از جمله: قادسيه، هيت، ناووسه، آلوسه، حديثه، اثيم، رقه، حلاوه، سفاخ، عليث و ديرالزور گذراندند تا به دمشق وارد شدند. (18)
هنگامى كه كاروان اهل بيت‏عليهم السلام به منزل «سفاخ‏» رسيدند، باران شديد شتران را از رفتن باز داشت، ناگزير چند روزى در آن جا توقف كردند و اين توقف سبب شد تا شائق پسر سهل بن ساعدى - از اصحاب رسول الله‏صلى الله عليه وآله - از موضوع شهادت فرزند رسول خداصلى الله عليه وآله و اسارت اهل‏بيت‏عليهم السلام او آگاه شود و فرمايشات رسول الله‏صلى الله عليه وآله درباره محبت رسول اكرم‏صلى الله عليه وآله نسبت‏به امام حسين عليه السلام را براى مردم بازگو كند و كاروان اسيران مورد حمايت و محبت مردم قرار گيرند. (19)
در برخى از منابع تاريخى آورده‏اند كه: قافله اسيران اهل‏بيت عليهم السلام از شهر بعلبك نيز گذشت. مردم بعلبك تا شش مايلى از شهر بيرون آمده، به روش خاص خود به جشن و شادى پرداختند! بايد گفت: شهرها هر چه به شام، مقر حكومت امويان نزديك‏تر مى‏شد، مردمانش از اهل‏بيت عليهم السلام دورتر بودند و شناخت آن‏ها از اسلام اموى بيش از اسلام ناب محمدى و علوى بود.
سلطه بنى‏اميه بر اين مناطق، اجازه نمى‏داد تا راويان و سخن‏گويان، فضائل اهل‏بيت‏عليهم السلام و مناقب على بن ابى‏طالب‏عليهما السلام را براى مردم بازگو كنند، بلكه برعكس راويانى اجازه حديث گفتن داشتند كه در راستاى اهداف دستگاه خلافت‏به جعل حديث‏بپردازند.
از اين جهت دور از انتظار نمى‏نمود كه ساكنان بعلبك با مشاهده كاروان اهل بيت و اسيران ستمديده به شادى و سرور بپردازند، به ويژه اين كه قبل از ورود كاروان اسيران اهل بيت‏عليهم السلام به آن شهر، تبليغات وسيعى عليه آن قافله صورت داده بودند.
منظره تاسف‏آور كودكان شلاق خورده و بچه‏هاى پدر از دست داده و زنان داغديده و دختران يتيم از يك طرف و قهقهه‏هاى مردم بى‏خبر از همه‏جا و سخنان شماتت‏آميز آن‏ها، نمكى بود بر زخم اسراى كربلا!
در اين جا بود كه دختر اميرالمؤمنين، ام كلثوم، با مشاهده اين وضعيت‏به آن‏ها چنين نفرين كرد: «اباد الله كثرتكم، و سلط عليكم من لا يرحمكم; (20) خداوند جمعتان را پراكنده و نابود سازد و كسانى را كه به شما رحم نمى‏كنند بر شما مسلط گرداند.»
سخنان اسوه زهد و تقوا در بعلبك
حضرت امام سجاد عليه السلام در حالى كه قطرات اشك بر چهره‏اش جارى بود، با قلبى سوزان به مردم غفلت‏زده بعلبك چنين فرمود:
«آرى روزگار است و شگفتى‏هاى پايان‏ناپذير و مصيبت‏هاى مداوم آن!
اى كاش مى‏دانستم كشمكش‏هاى گردون تا كى و تا كجا ما را به همراه مى‏برد و تا چه وقت روزگار از ما روى برمى‏تابد!
ما را بر پشت‏شتران برهنه سير مى‏دهد. در حالى كه سواران بر شترهاى نجيب، خويش را از گزند دشوارى‏هاى راه در امان مى‏دارند!
گويى كه ما اسيران رومى هستيم كه اكنون در حلقه محاصره ايشان قرار گرفته‏ايم!
واى بر شما، اى مردمان غفلت‏زده! شما به پيامبر اكرم‏صلى الله عليه وآله كفر ورزيديد و زحمات او را ناسپاسى كرديد و چون گمراهان راه پيموديد.» (21)
ورود به شام
در بعضى مقاتل آمده است كه: امام سجاد عليه السلام پس از تحمل شكنجه‏هاى فراوان در بين راه، سرانجام به شهر شام، شهر دسيسه و دشنام، شهر دشمنان اهل بيت عليهم السلام، شهرى كه مردان و زنانش مدت پنجاه سال جز بدگويى على‏بن ابى‏طالب‏عليهما السلام چيزى نشنيده بودند و لعن او را فريضه مى‏شمردند، رسيد.
كوفيان كه پيرو على عليه السلام بودند و از مولى شناخت داشتند، چه كردند كه شاميان بكنند!
ديلم بن عمر مى‏گويد:
«آن روز كه كاروان اسيران آل رسول الله‏صلى الله عليه وآله وارد شام شدند، من در شام بودم و حركت آنان را در شهر با چشمانم ديدم.
اهل بيت عليهم السلام را به طرف مسجد جامع شهر آوردند، لختى آنان را متوقف ساختند. در اين ميان پيرمردى از شاميان در برابر على ابن الحسين‏عليهما السلام كه سالار آن قافله شناخته مى‏شد، ايستاد و گفت:
خدا را سپاس كه شما را كشت و مردمان را از شر شما آسوده ساخت و پيشواى مؤمنان - يزيد بن معاويه - را بر شما پيروز گردانيد!
على بن الحسين عليهم السلام لب فرو بسته بود تا آن چه پيرمرد در دل دارد بگويد.
وقتى سخنان پيرمرد به پايان رسيد، امام عليه السلام فرمود:
همه سخنانت را گوش دادم و تحمل كردم تا حرف‏هايت تمام شود، اكنون شايسته است تو نيز سخنان مرا بشنوى.
پيرمرد گفت: براى شنيدن آماده‏ام.
على بن الحسين عليهما السلام فرمود: آيا قرآن تلاوت كرده‏اى؟
پيرمرد گفت: آرى.
على بن الحسين عليهما السلام فرمود: آيا اين آيه را خوانده‏اى كه خداوند مى‏فرمايد:
«قل لا اسئلكم عليه اجرا الا المودة فى القربى‏»; (22) «اى پيامبر! به مردمان بگو من در برابر تلاش‏هايى كه براى هدايت‏شما انجام داده‏ام، پاداشى نمى‏خواهم جز اين كه خويشان مرا دوست‏بداريد.»
پيرمرد جواب داد: آرى خوانده‏ام (ولى چه ارتباطى با شما دارد؟)
حضرت پاسخ داد: مقصود اين آيه از خويشان پيامبرصلى الله عليه وآله ماييم.
سپس امام عليه السلام پرسيد: اى پيرمرد آيا اين آيه را خوانده‏اى؟
«و آت ذى القربى حقه‏»; (23) «حق خويشاوندان و نزديكانت را پرداخت كن.»
مرد شامى: آيا شماييد «ذى القربى‏» و خويشاوند پيامبر؟
امام عليه السلام فرمود: بلى، ما هستيم. آيا سخن خدا را در قرآن خوانده‏اى كه فرموده است:
«واعلموا انما غنمتم من شى‏ء فان لله خمسه و للرسول و لذى القربى‏»; (24) «آن چه غنيمت‏به چنگ مى‏آوريد يك پنجم آن از خدا و رسول و نزديكان اوست.»
مرد شامى گفت: آرى خوانده‏ام.
امام فرمود: مقصود از ذى‏القربى در اين آيه نيز ما هستيم.
امام سجاد عليه السلام فرمود: آيا اين آيه را تلاوت كرده‏اى:
«انما يريد الله ليذهب عنكم الرجس اهل البيت و يطهركم تطهيرا»; (25) «همانا خداوند اراده كرده است كه پليدى و گناه از شما اهل بيت زدوده شود و شما را به گونه‏اى بى‏مانند پاك گرداند.»
اى مرد شامى! آيا در ميان مسلمانان كسى جز ما، «اهل بيت رسول خداصلى الله عليه وآله‏» شناخته مى‏شود؟
مرد شامى دانست آن چه درباره اين اسيران شنيده درست نيست. آنان خارجى نيستند. اينان فرزندان رسول الله‏صلى الله عليه وآله هستند و از آن چه گفته بود پشيمان شده، با شرمسارى دست‏هايش را به سوى آسمان بالا برد و به حالت توبه و استغفار گفت:
«اللهم انى اتوب اليك، اللهم انى اتوب اليك، اللهم انى اتوب اليك، من عداوة آل محمدصلى الله عليه وآله و ابرا اليك ممن قتل اهل بيت محمدصلى الله عليه وآله و لقد قرات القرآن منذ دهر فما شعرت بها قبل اليوم; (26)
خدايا به سوى تو باز مى‏گردم، خدايا به سوى تو باز مى‏گردم، خدايا به سوى تو باز مى‏گردم از دشمنى خاندان پيامبر و بى‏زارى مى‏جويم و به سوى تو رو مى‏آورم از كشندگان خاندان پيامبرصلى الله عليه وآله. من روزگاران دراز قرآن تلاوت كرده‏ام ولى تا امروز مفاهيم و معارف آن را درك نكرده بودم.»
سخنانى كه بين امام سجاد عليه السلام و پيرمرد شامى گذشت، نداى بيدارباشى بود بر پندار خفته شاميان.
جواب امام سجاد عليه السلام به شماتت دشمنان
مورخين نوشته‏اند: ابراهيم پسر طلحه (از بلواگران جنگ جمل) در آن هنگام در شام بود. خود را به كاروان اسراى اهل بيت رساند. چون على بن الحسين عليهما السلام را ديد، از حضرت پرسيد:
على بن الحسين عليهما السلام! حالا چه كسى پيروز است؟ (گويا فرزند طلحه شكست پدرش در جنگ با على‏ابن ابى‏طالب‏عليهما السلام را در برابر چشمانش مجسم كرد و از روى انتقام‏جويى چنين گفت.)
امام سجاد عليه السلام فرمود:
«اگر مى‏خواهى بدانى ظفرمند كيست؟ هنگام نماز، اذان و اقامه بگو.» (27)
پاسخ كوتاه، اما كوبنده امام سجاد عليه السلام به پسر طلحة بن عبيدالله، پيامى ژرف به همراه داشت. به او فهماند كه جنگ ما در گذشته و حال براى عزت و قدرت دنيايى نبود كه اكنون ما شكست‏خورده باشيم و تو و يزيد فاتح باشيد. قيام ما براى زنده ماندن پيام وحى و رسالت‏بود و تا زمانى كه از ماذنه‏ها، نداى اشهد ان لا اله الا الله و اشهد ان محمدا رسول الله به گوش رسد و مسلمانان براى نماز خويش در اذان و اقامه، اين شعارها را تكرار كنند، ما پيروزيم.
امام سجاد در مجلس يزيد
يزيد بن معاويه - لعنة الله عليه - كه از پيروزى سرمست و خود را فاتح نهضت كربلا مى‏دانست، دستور برپايى مجلسى را داد تا با تشريفات خاصى اسيران اهل‏بيت‏عليهم السلام را وارد كنند و او اهل بيت را تحقير كند. ماموران دربار موظف شدند كه قافله اسرا را با ريسمان به يكديگر ببندند و على بن الحسين عليهما السلام را كه بزرگ ايشان بود، با زنجير ببندند و (28) وارد مجلس يزيد كنند. مراسم اجرا شد. كاروان اسيران، وارد مجلس يزيد شدند. غبار غم و اندوه و درد بر چهره اسرا نشسته، لبخند غرور و شادى بر چهره يزيد و اطرافيانش نمايان بود. امام زين‏العابدين عليه السلام سكوت را جايز ندانست. همين كه چشم مباركش به چهره خبيث‏يزيد افتاد فرمود:
«انشدك الله يا يزيد ما ظنك برسول الله لو رانا على هذه الحالة; (29) اى يزيد تو را به خدا سوگند، اگر رسول خدا ما را بر اين حال مشاهده كند با تو چه خواهد كرد؟»
امام عليه السلام با كوتاه‏ترين جمله، بلندترين پيام را به حاضرين در مجلس يزيد منتقل مى‏كند.
مردم شام كه يزيد را خليفه رسول الله‏صلى الله عليه وآله مى‏دانستند و براى پيامبرصلى الله عليه وآله احترام قائل بودند، با اين فرمايش امام عليه السلام از خود مى‏پرسند: مگر ميان اسيران با پيامبر نسبتى هست؟
سخنان امام سجاد عليه السلام چنان ضربه‏اى بر اركان حكومت‏يزيد وارد كرد كه سبب رسوايى او شد و او دستور داد غل و زنجير از دست و پا و گردن امام زين‏العابدين‏عليه السلام باز كنند.
يزيد همچنان مست غرور است. چون ماموران سر سيدالشهداء را پيش يزيد گذاردند، به شعر حصين بن حمام مرى تمثل جست:
«يغلقن هاما من رجال اعزة
علينا و هم كانوا اعق و اظلما;
[شمشيرها] سر مردانى را مى‏شكافند كه نزد ما گرامى هستند [ولى چه مى‏توان كرد كه] آنان در دشمنى و كينه‏توزى پيش‏دستى كردند!»
امام سجاد عليه السلام در جواب يزيد فرمود: «اى يزيد! به جاى شعرى كه خواندى، اين آيه را از قرآن بشنو كه خداوند مى‏فرمايد:
«ما اصابكم من مصيبة فى الارض و فى انفسكم الا فى كتاب من قبل ان نبراها ان ذلك على الله يسير. لكيلا تاسوا على ما فاتكم و لا تفرحوا بما آتاكم و الله لايحب كل مختال فخور»; (30) «نرسد هيچ مصيبتى در زمين و نه در جان‏هاى شما مگر آن كه در لوح محفوظ است پيش از آن كه آن را پديد آريم. به درستى كه آن بر خدا آسان است، تا بر آنچه از شما فوت شد غمگين نشويد و به آنچه به شما داد شاد نشويد، خدا متكبران را دوست ندارد.»
يزيد كه منظور امام عليه السلام و پيام آيه را دريافته بود، به شدت خشمگين شد و در حالى كه با ريش خود بازى مى‏كرد، گفت: آيه ديگرى هم در قرآن هست كه سزاوار تو و پدر توست:
«و ما اصابكم من مصيبة فبما كسبت ايديكم و يعفوا عن كثير»; (31) «هر مصيبتى كه به شما برسد، نتيجه دست‏آوردهاى خود شماست و خدا بسيارى را عفو مى‏كند.»
و سپس خطاب به على بن الحسين عليهما السلام گفت: على، پدرت، پيوند خويشاوندى را بريد و حق مرا نديده گرفت و بر سر قدرت با من به ستيز برخاست، خدا با وى آن كرد كه ديدى. (32)
امام سجاد عليه السلام مجددا آيه «ما اصابكم من مصيبة …» را تلاوت كرد.
يزيد به پسرش (خالد) گفت: پاسخ او را بگو. خالد ندانست چه بگويد و يزيد مجددا آيه‏اى را خواند كه قبلا متعرض آن شده بود.
يزيد انتظار داشت كه امام سجاد عليه السلام در برابر اهانت‏ها و كردار زشت او سكوت كند، ولى حضرت پيش رفت و در برابر يزيد ايستاد و فرمود:
«طمع نداشته باشيد كه ما را خوار كنيد و ما شما را گرامى بداريم. شما ما را اذيت كنيد و ما از اذيت‏شما دست‏برداريم. خدا مى‏داند ما شما را دوست نداريم و اگر شما ما را دوست نداريد، سرزنشتان نمى‏كنيم.» (33)
يزيد كه به بن‏بست رسيده بود، گفت: راست گفتى ليكن پدر و جد تو خواستند امير باشند. سپاس خدا را كه آنان را كشت و خونشان را ريخت. سپس سخن قبلى خود را تكرار كرد كه: على، پدرت، خويشاوندى را رعايت نكرد و حق مرا ناديده گرفت و در سلطنت من با من به نزاع برخاست و خدا چنان كرد كه ديدى.
على بن الحسين عليهما السلام فرمود: «اى پسر معاويه و هند و صخرا! پيش از اين كه به دنيا بيايى پيغمبرى و حكومت از آن پدر و نياكان من بوده است. روز بدر، احد و احزاب، پرچم رسول الله‏صلى الله عليه وآله در دست پدر من بود و پدر و جد تو پرچم كفار را در دست داشتند. سپس فرمود: اى يزيد! اگر مى‏دانستى چه كرده‏اى و بر سر پدر و برادر و عموزاده‏ها و خاندان من چه آورده‏اى به كوه‏ها مى‏گريختى و بر ريگ‏ها مى‏خفتى و بانگ و فرياد بر مى‏داشتى.» (34)
يزيد از خطيب دربار خواست تا بر منبر رود و از امام حسين عليه السلام و حضرت على‏عليه السلام بد بگويد و او طبق دستورش عمل كرد.
امام سجاد عليه السلام از گستاخى خطيب برآشفت و فرمود:
«خداوند جايگاهت را آتش دوزخ قرار دهد.»
هنگامى كه سخنان خطيب مزدور به پايان رسيد، امام سجاد عليه السلام خطاب به يزيد گفت: «سخنگوى شما آن چه را خواست، به ما نسبت داد. به من هم اجازه بده تا با مردم سخن بگويم.»
ابتدا يزيد رضايت نداد تا اين كه بنا به اصرار اطرافيان و حاضران در مجلس و يكى از فرزندان خليفه، يزيد به امام عليه السلام اجازه داد و گفت: منبر برو و از آن چه پدرت كرد، معذرت بخواه.
خطبه معروف امام عارفان
امام سجاد عليه السلام از پله منبر بالا رفت و خطبه‏اى را با نواى گرم توحيدى بيان كرد كه در اين جا به فرازى از آن خطبه مى‏پردازيم:
«انا بن مكة و منى، انا بن الزمزم و الصفا; انا بن محمد المصطفى; انا بن على المرتضى; انا بن فاطمة الزهراء …; (35)
من فرزند مكه و منايم; من فرزند زمزم و صفايم; من فرزند محمد مصطفايم; من فرزند على مرتضايم; من فرزند فاطمه زهرايم … . »
امام زين‏العابدين همچنان به معرفى خويش ادامه داد، تا آن جا كه صداى مردم به گريه بلند شد و اركان كاخ يزيد به لرزه درآمد و يزيد از تحت تاثير قرار گرفتن مردم سخت‏بيمناك شد، از اين رو براى قطع كردن سخنان امام عليه السلام به مؤذن دستور اذان داد.
مؤذن دربار برخاست و با صدايى كه همه مى‏شنيدند، اذان گفت.
وقتى به اشهد ان محمدا رسول الله‏صلى الله عليه وآله رسيد، امام كه هنوز بر بالاى منبر قرار داشت، خطاب به يزيد فرمود: «اى يزيد! اين محمدصلى الله عليه وآله كه هم اكنون نامش را مؤذن بر زبان آورد و به پيامبرى او گواهى داد، جد توست‏يا جد من است؟ اگر بگويى پيامبرصلى الله عليه وآله جد توست، دروغ گفته‏اى و كفر ورزيده‏اى و اگر باور دارى كه پيامبرصلى الله عليه وآله جد من است، پس چرا و به چه جرمى خاندان او را كشتى؟» (36)
آرى بزرگ مبلغ نهضت عاشورا رسالت‏خويش را به نحو شايسته ايفا نمود و چهره مجلس را با تبليغ رساى خود دگرگون كرد و مجلس يزيد با رسوايى خاندان بنى‏اميه و يزيد بن معاويه پايان يافت.
بازتاب خطبه امام سجاد عليه السلام
سخنان بزرگ مبلغان اسلام; حضرت سجادعليه السلام و زيبب كبرى‏عليها السلام چنان در روحيه مردم شام تاثير گذاشت كه انقلاب به پا كرد. شاميان دريافتند كسانى كه با چنين وضع فجيعى در كربلا شهيد شدند، شورشى نبودند. آنان خاندان كسى هستند كه يزيد به نام وى بر مسلمانان حكومت مى‏كند.
مؤذن دربار به يزيد اعتراض كرد و با شگفتى پرسيد: «تو كه مى‏دانستى اين‏ها فرزندان پيامبر هستند، به چه علت آنان را كشتى و دستور دادى اموال آنان را غارت كنند؟» (37)
عالم يهودى كه در مجلس يزيد بود، پس از شنيدن سخنان امام سجادعليه السلام از يزيد پرسيد: «اين جوان كيست؟» يزيد گفت: «فرزند حسين‏عليه السلام.» يهودى گفت: «كدام حسين؟…» آن قدر پرسيد تا دانست اين‏ها از خاندان پيامبر اكرم‏صلى الله عليه وآله هستند. حسين كسى است كه مظلومانه در كربلا به شهادت رسيده و او فرزند دختر رسول الله‏صلى الله عليه وآله است. يزيد را مورد سرزنش قرار داد و گفت: «شما ديروز از پيامبرتان جدا شديد و امروز فرزندش را كشتيد!» (38)
عكس‏العمل يزيد
يزيد در برابر سرزنش ديگران مجبور شد تا از موضع جابرانه و ظالمانه خود دست‏بردارد و از آن چه نسبت‏به خاندان پيامبرصلى الله عليه وآله انجام داده است، معذرت خواهى كند (39) و مسؤوليت‏شهادت امام حسين‏عليه السلام و يارانش را به گردن فرماندار كوفه يعنى، عبيدالله بن زياد پسر مرجانه بيندازد. (40) ضمن اظهار ندامت از عملكرد خود و لعنت‏بر پسر مرجانه، از امام سجادعليه السلام مى‏خواهد كه اگر درخواست‏يا پيشنهادى دارد، بنويسد تا آن را انجام دهد. (41)
بديهى مى‏نمايد كه نخستين تقاضاى امام سجادعليه السلام و ديگر اسراى كربلا، سوگوارى براى شهيدان به خاك آرميده‏شان در سرزمين گلگون نينوا و بازگشت‏به شهر پيامبرصلى الله عليه وآله، مدينه، شهر خاطره‏هاى زنده شهيدانشان باشد.
مدت توقف امام سجادعليه السلام واسراى خاندان پيامبرصلى الله عليه وآله را در شام از ده روز تا يك ماه نوشته‏اند. (42)
شهادت امام سجاد عليه السلام
اسوه علم و حلم، امام زين‏العابدين‏عليه السلام، پس از يك عمر مجاهدت در راه خدا و پس از ابلاغ پيام عاشورا به جوامع بشرى، به دست هشام و يا وليدبن عبدالملك مسموم (43) و در (25 محرم سال 95 ه ق) به شهادت رسيد و بدن مطهرش را در كنار تربت پاك امام حسن مجتبى‏عليه السلام در بقيع به خاك سپردند.
________________________________________
1) طبقات ابن سعد، ج 5، ص 163; زندگانى امام زين العابدين، سيد محسن امين، حسين وجدانى، ص 70.
2) ارشاد شيخ مفيد، ص 254.
3) طبقات ابن سعد، ج 5، ص 163.
4) رياض القدس بحدائق الانس، ج 2، ص 227.
5) مقتل الحسين، مقدم، ص 355 و بحار الانوار، ج 45، صص 114 و 196.
6) بحار الانوار، ج 45، ص 132.
7) ارشاد، ج 2، ص 123; انساب الاشراف، ج 3، ص 206 و امالى شيخ طوسى، ج 1، ص 90.
8) ناسخ، ج 3، ص 30.
9) امام حسين و ايران، ص 480.
10) لهوف، صص 66 و 67.
11) همان.
12) زمر/ 42.
13) آل عمران/ 145.
14) تاريخ طبرى، ج 4، ص 350; انساب الاشراف، ج 3، ص 206 و طبقات ابن سعد، ج 5، ص 757.
15) انساب الاشراف، ج 3، ص 206.
16) تاريخ طبرى، ج 4، ص 252.
17) بحارالانوار، ج 45، ص 184.
18) امام حسين و ايران، صص 485 - 492.
19) همان.
20) ينابيع المودة، ص 352.
21) همان.
22) شورى/ 22.
23) اسراء/ 26.
24) انفال/ 41.
25) احزاب/ 33.
26) مقتل خوارزمى، صص 61 و 62 و احتجاج طبرسى، ج 2، ص 305.
27) امالى شيخ طوسى، ج 2، ص 290.
28) سير اعلام النبلا، ج 3، ص 216.
29) بحارالانوار، ج 45، ص 131.
30) حديد، 22 - 23.
31) شورى/ 30.
32) تاريخ طبرى، ج 7، ص 376 و بلاذرى، ج 2، ص 220.
33) بحارالانوار، ج 45، ص 175.
34) تاريخ ابن اثير، ج 2، ص 86.
35) مقاتل الطالبين، ج 2، ص 121; احتجاج طبرسى، ج 2، ص 310 و مقتل خوارزمى، ج 2، ص 69.
36) همان.
37) ترجمه مقتل ابى مخنف، ص 197.
38) بحارالانوار، ج 45، ص 139.
39) طبقات ابن سعد، ج 5، ص 157.
40) ترجمه مقتل ابى مخنف، ص 198.
41) تاريخ طبرى، ج 7، ص 378 و احتجاج، ج 2، ص 311.
42) امام سجادعليه السلام، جمال نيايشگران، احمد ترابى، ص 135.
43) دلائل الامامه، ص 80 و فصول المهمة، ص 208
سيد عباس رفيعى‏پور - سایت سبطین

٢ـ نامه عبيدالله بن زياد به يزيد
٣ـ شهادت عبدالله بن عفيف

1ـ اسراي اهل بيت‌(عليهم السلام) در مجلس ابن زياد

در روز سيزدهم محرم سال 61 هـ .ق. بعد از آنكه سرهاي مقدس شهداي كربلا را به همراه اسراي اهل بيت(عليهم السلام) در شهر كوفه گرداندند، اهل بيت امام حسين(عليهم السلام) را وارد دارالامارة ابن زياد كردند. آن ملعون دستور داد تا سر مقدس اباعبدالله الحسين(عليهم السلام) را پيش رويش قرار دهند؛ آن گاه زنان و كودكان آن حضرت را به همراه امام سجاد‌(عليهم السلام) در حاليكه با طناب بسته بودند، وارد مجلس او نمودند و در برابر آن ملعون ايستاده نگاه داشتند.
نقل شده است كه حضرت زينب‌(سلام الله عليها) به صورت ناشناس و در حالي كه لباس‌هاي كهنه‌اي دربر داشتند، وارد مجلس شدند و گوشه‌اي از قصر در كنار زنان نشستند. ابن زياد سؤال كرد: «اين كه بود در آنجا با گروهي از زنان نشست؟!» حضرت زينب(سلام الله عليها) پاسخ ندادند. ابن زياد براي بار دوم و سوم سؤال خود را تكرار كرد. تا اينكه يكي از كنيزان گفت: «اين بانو دختر فاطمه(سلام الله عليها)، دختر رسول خداست».
ابن زياد روي به جانب حضرت زينب(سلام الله عليها) نمود و گفت: «خداي را سپاس كه شما را رسوا كرد و كشت! و گفته‌هاي شما نادرست از كار درآمد!»
حضرت زينب‌(سلام الله عليها) فرمودند: «خداي را سپاس كه ما را به پيامبر خود، حضرت محمد(صلي الله عليه و اله) گرامي داشت و از پليدي‌ها پاك گردانيد. فاسق، رسوا مي‌شود و نابكار دروغ مي‌گويد و چنين فردي، ما نيستيم بلكه ديگري است».
ابن زياد ملعون گفت: «كار خدا را با برادر و اهل بيت خود چگونه ديدي؟!»
حضرت زينب‌(سلام الله عليها) فرمود: «چيزي جز نيكي و زيبايي از جانب خداوند نديدم. آنان گروهي بودند كه خداوند شهادت را بر ايشان مقدّر فرموده بود كه به سوي جايگاه ابدي خويش شتافتند و در آن آرميدند».
عبيدالله بن زياد از پاسخ‌هاي كوبندة آن حضرت بسيار خشمگين شد و تصميم به قتل ايشان گرفت ولي عمر بن حريث گفت: «او زن است و زن را بر سخنش ملامت نمي كنند».
هم چنين در برابر جواب‌هاي كوبندة حضرت سجاد‌(عليه السلام) ارادة قتل آن حضرت را نمود كه با وساطت حضرت زينب‌(سلام الله عليها) از قصد پليدش منصرف شد .
پس از برگزاري اين مجلس شوم، عبيدالله دستور داد تا اهل بيت‌ امام حسين‌ (عليهم السلام) را در زندان كوفه نگه دارند و نيز قاصدان خبر قتل امام حسين‌(عليه السلام) را در همه جا منتشر كنند .

2ـ نامة عبيدالله بن زياد به يزيد

در روز سيزدهم محرم سال 61 هـ .ق. عبيدالله به يزيد نامه‌اي نوشت و او را از شهادت امام حسين‌(عليه السلام) و اهل بيت آن حضرت با خبر ساخت. چون نامه به دست يزيد رسيد و از مضمون آن آگاه شد، در جواب نوشت تا سر مقدّس امام حسين (عليه السلام) و ساير شهدا را به همراه اسيران به سمت شام بفرستد.

3ـ شهادت عبدالله بن عفيف‌

عبدالله بن عفيف ازدي يکي از اصحاب بزرگوار اميرمؤمنان (عليه السلام) بود كه در جنگ‌هاي جمل و صفين در ركاب آن حضرت جنگيد و دو چشم خويش را از دست داد و از آن پس مدام به عبادت مشغول بود. او در سيزدهم محرّم الحرام سال 61 هـ .ق. به دستور عبيدالله بن زياد به شهادت رسيد. جريان شهادت عبدالله بن عفيف چنين بود:
او در مسجد كوفه حاضر بود و سخنان عبيدالله بن زياد را گوش مي‌كرد. آن گاه كه ابن زياد گفت: «حمد خدايي را كه حق و اهل حق و حقيقت را پيروز كرد و يزيد و پيروانش را نصرت داد و كذّاب پسر كذّاب را بكشت!!»، او با تمام شجاعت و دليري از جا برخاست و گفت: «اي پسر مرجانه! كذّاب تويي و پدرت و آنكس كه تو و پدرت را بر اين جايگاه و سِمَت قرار داد. اي دشمن خدا! فرزندان پيامبر(صلي الله عليه و اله) را از دم شمشير مي‌گذراني و اين چنين جسورانه بر منبر مؤمنان سخن مي‌گويي؟!
عبيدالله بن زياد كه انتظار چنين پيش‌آمدي را نداشت با شدت عصبانيت فرياد زد: «او را نزد من بياوريد». مأموران از هر طرف هجوم آوردند تا او را بگيرند اما حمايت شديد افراد قبيلة عبدالله بن عفيف آنان را ناكام گذاشت. شب هنگام مأموران پليد ابن زياد به خانه او ريختند و آن بزرگوار را از خانه خارج كردند و با ضربات شمشير به شهادت رساندند. آنگاه ابن زياد ملعون دستور داد تا سر از بدنش جدا کرده،  بدنش را در كوفه به دار آويزند .

منبع: سایت سبطین

  سفارش آیت الله العظمی بهجت در خصوص زیارت عاشورا 

آنگاه كه امام حسین(علیه السلام) در قتلگاه، در خون خود غوطه ور بود اسب وى آمد دور بدن غرقه به خون و مجروح امام مى‏گشت و پیشانى خود را به خون مقدسش آغشته مى‏كرد.(1) عمر سعد كه این حالت را از آن حیوان مشاهده كرد دستور داد: او را بگیرند كه از بهترین اسبهاى رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم) است، سواران اطراف اسب را محاصره كردند تا آن را دستگیر نمایند ولى اسب بر آنان تاخت و با پاهاى خود چهل نفر پیاده و ده نفر سواره نظام را به درك فرستاد. پس از مشاهده این امر مجدداً عمر سعد دستور داد آنرا آزاد بگذارید تا ببینم چه مى‏كند، همین كه آن را آزاد گذاشتند نزدیك بدن به خون غلطیده امام (علیه السلام) آمد و پیوسته یال و كاكل خود را بخون شریفش مى‏مالید و آن را مى‏بوئید و با صداى بلند شیهه مى‏كشید.(2)

از امام محمد باقر(علیه السلام) روایت شده است: اسب امام در آن حال مى‏گفت: الظلیمه، الظلیمه، من أمه قتلت ابن بنت نبیها. پس از آنكه سر و گردن خود را بخون آغشته كرد، صیحه كنان و شیهه زنان به سوى خیمه‏ها آمد تا خبر شهادت صاحب خود را به زن و فرزندان امام (علیه السلام) برساند.(3)
ام كلثوم شیوه كنان ناله مى‏زد و مى‏گفت: وا محمدآه، وا ابتآه، وا سیداه، وا جعفرآه، وا حمزتآه، هذا حسین بالعمر صریح بكربلاء… این حسین است كه در آفتاب سوزان روى زمین افتاده است. همین كه زنان حرم نگاهشان به اسب بى صاحب افتاد و دیدند كه با شرمندگى و سرافكندگى، و با زین كج و واژگون بسوى خیمه‏ها می آمد، با موى پریشان و روى گشوده مویه كنان و بر سر و سینه زنان از خیام حرم بیرون دویدند و به سوى قتلگاه روى آوردند(4) خرجن من الخدور، ناشات الشعور، على الخدود لا طمات، و للوجوه سافرات، و بالعویل داعیات، و بعد العز مذللات، والى مصرع الحسین، مبادرات. ام كلثوم شیوه كنان ناله مى‏زد و مى‏گفت: وا محمدآه، وا ابتآه، وا سیداه، وا جعفرآه، وا حمزتآه، هذا حسین بالعمر صریح بكربلاء… این حسین است كه در آفتاب سوزان روى زمین افتاده است.(5) زینب (علیها السلام) فریاد مى‏كشید و مى‏گفت:وا اخاه! وا سیداه! و اهل بیتاه، لیت السماء أطبقت على الأرض، و لیت الجبال تدكدكت على السهل…(6) اى برادر من! اى پیشواى من! ای كاش طاق آسمان به زمین فرود مى‏آمد، ای كاش كوه ها سیل صفت برسینه دشت ها و بیابان ها فرو مى‏ریخت، این سخن می گفت و بسوى امام حسین(علیه السلام) مى‏آمد.

وقتى كه نزدیك رسید دید عمر سعد با گروهى از یارانش كنار امام (علیه السلام) ایستاده‏اند و گروه دیگرى عزیز دلش را هدف تیر و دستخوش شمشیر قرار داده‏اند زینب خطاب به عمر سعد كرد و گفت: أیقتل ابو عبدالله و أنت تنظر الیه؟ اى پسر سعد برادرم را مى‏كشند و تو ایستاده و نگاه میكنى؟! عمر سعد دلش بحال زینب (علیها السلام) سوخت و اشكش جارى شد، در عین حال روى از وى برتافت و چیزى نگفت.(7) و چون حضرت زینب (علیهاالسلام) دید كه عمر سعد اعتنا نكرد صدایش را بلند كرد و گفت: و یحكم أما فیكم مسلم واى بر شما! آیا در تمام شما مردم یك نفر مسلمان نیست؟ باز هم كسى به زینب(علیهاالسلام) جواب نداد.(8)
آنگاه كه اضطراب بیش از حد زینب را مشاهده كرد. دستور داد: بى درنگ وارد گودال قتلگاه بشوید و كارش را بسازید، انزلواله و اریحوه. از میان همه، شمر پیشى گرفت و پس از ورود به گودى نخست لگدى بر وى زد، آنگاه روى سینه‏اش نشست با یك دست محاسن شریفش را گرفت و با دست دیگر دوازده ضربه شمشیر بر بدنش وارد ساخت‏(9) و در پایان سرش را از بدن جدا كرد. (لعنت خدا بر قوم ستمگر).
———————————-
پی نوشت ها:
1- امالى صدوق مجلس 30 و مقتل خوارزمى ج 2 ص 37 و تظللم الزهراء ص 128.
2- تظللم الزهراء ص 129.
3- مقتل خوارزمى ج 2 ص 37.
4- زیارت ناحیه مقدسه.
5- مقتل خوارزمى ج 2 ص 27.
6- لهوف ص 73.
7- كامل ابن اثیر ج 4 ص 32.
8- ارشاد مرحوم مفید.
9- مقتل العوالم ص 100 و مقتل خوارزمى ج 2 ص 73.

بخش تاریخ و سیره معصومین تبیان، منبع:  مقتل مقرم، سید عبدالرزاق مقرم‏ (ره)، مترجم‏: عبدالرحیم عقیقى بخشایشى

واقعه کربلا یکى از معدود وقایع تاریخى است که در میان همه حوادث ویژگى خاص یافته و ممتاز گشته است و گذر زمان نه تنها آن را به فراموشى نسپرده بلکه هر روز بیش از پیش آن را نمایانتر و شکوفاتر ساخته است، بى شک عناصرى در این نهضت وجود داشته که سبب شده این واقعه بر تارک تاریخ درخشنده و ماندگار شود.

عوامل جاودانگى واقعه عاشورا به اختصار عبارتند از:

1. حسین علیه السلام اولین کشته از خاندان رسول خدا
پیامبر صلى الله علیه و آله به عنوان بزرگ و پیشواى مسلمانان جایگاه خطیرى داشت و ادب اجتماعى و اخلاقى دینى اقتضا مى کرد که نسبت به خاندان و نزدیکان او سر تعظیم فرود آرند به ویژه آنکه حسین علیه السلام بارها از سوى رسول خدا ستوده شده بود و یا به نجات بشر خوانده شده بود بى تردید کشتن سبط پیامبر، با آن شیوه فجیع واقعه اى غیرمنتظره و بى پیشینه بود و یکى از عوامل مهم جاودانه شدن واقعه عاشورا شد.
هر چند امام حسن علیه السلام نیز پیش از امام حسین علیه السلام به دست کین به شهادت رسیده بود اما ظواهر امر به گونه اى بود که مى شد آن را انکار کرد و نیز قضیه امام حسن علیه السلام هرگز مانند عاشورا آشکار و در ملأعام نبوده است.

2. ناجوانمردانه بودن شیوه هاى جنگ
عرب به اصولى مقید بود از جمله اینکه در جنگ دست تعرض به کودکان و زنان و پیران دراز نمى کرد. بستن آب بر روى سپاه امام حسین، کشتن طفل شش ماهه، رفتار ناخوشایند آنان با اسراء، تعرض به جنازه ها از موجبات ماندگارى واقعه عاشورا بود.

3. نابرابرى نبرد و پیکار شجاعانه
در یک سوى میدان جنگ شمارى اندک و انگشت شمار قرار داشتند و در طرف دیگر سپاهى گران و بى شمار اما شجاعت، شهامت و استوارى کوه قلنیل همراه امام حسین علیه السلام مایه شگفتى همگان در طول تاریخ شد آنانى که آشکارا مرگ را در پیش روى خود دیدند ولى با شجاعتى وصف ناپذیر زنده دلان را به اعجاب واداشته و این واقعه را در طول تاریخ بشرى یگانه جلوه دادند.

4. استوارى امام و پافشارى بر اصول
در طول تاریخ انسان هاى بزرگى همواره وجود داشتند که به اهداف خود معتقد بودند و به هیچ روى از اصول خویش دست برنداشتند و حتى جان خویش را بر سر آن نهادند اما به راستى جریان امام حسین علیه السلام کمتر نظیرى در تاریخ یافته و به راستى بى نظیر است. حسین علیه السلام به حکم وظیفه دینى و مسئولیت انسانى با استوارى هرچه تمام بر اصول و عدم نرمش در مقابل دشمنان در تمام تاریخ بى بدیل است. اصرار امام بر رد پذیرش بیعت، عدم توجه به نصایح دیگران، آگاهانه به مرگ نزدیک شدن، اعتقاد واقعى به اصول و… فضایى آفرید که هرگز مشابهى نیافت.

5. قربانى کردن بهترن ها (خانواده)
حضور اعضاى خانواده در میان همراهان امام حسین علیه السلام عنصر دیگرى بود که حادثه کربلا را یگانه کرد. حضور تمامى اعضاى خانواده اعم از خردسالان، بیماران و زنان در صحنه کربلا با وجود اینکه امام به پایان کار خود وقوف داشت هیبتى دیگر به جریان عاشورا داده است خصوصاً اینکه همینان پس از اسارت و حضور در میان مردم به ترسیم آنچه روى داده پرداخته و شبانه روز به یادکرد آن واقعه مشغول بودند.

6. الگودهى قیام
قیام عاشورا سرمشقى براى بسیارى از انسان ها شد که در پى یافتن راه صحیح زندگى باعزت و گریز از ذلت در جستجو و کاوش بودند این قیام از همان آغاز الگویى براى دیگران شد الگویى قابل پیروى و عمل.
در واقع نهضت عاشورا و ایثارگرى در آن تفسیر متعالى از زندگى و هستى ارائه مى داد و براى بسیارى از آدمیان که در پى یافتن راه صحیح زندگى و گریز از ذلت در جست وجوى حق هستند، اسوه اى جدید شد، به بیان دیگر همین الگودهى قیام عاشورا در ماندگارى عاشورا مؤثر افتاد و هر روز عده اى در پى شناخت بهتر آن برآمده و زوایایى از آن را گشودند تا بتوانند بهتر و بیشتر طبق آن عمل کنند.

7. حق محورى و حق طلبى
از ویژگى هاى قیام عاشورا که در جاودانه شدن این قیام نقش مؤثرى داشت. حق محورى و حق طلبى این قیام بود که در لحظه لحظه آن موج مى زد.
مکتب امام حسین علیه السلام مکتبى است استوار بر محور حق و حق جویى معیار هر حرکت و اقدامى. بنابراین وقتى حق طلبى معیار شد، خداترس میزان مى شود و ترس از غیرخدا بى معنا و از آنجا که جاء الحق و ذهق الباطل و حق همیشه ماندنى است و ظلم و ستم ناپایدارى نهضت عاشورا نیز یکى از جاودانه قیامت هاى بشرى شد.

منبع: سایت سبطین

الف)نسب:
میثم, فرزند یحیى, ابتدا غلام زنى از طایفه بنى اسد بود, حضرت على(علیه السلام) او را خرید و آزاد کرد. 1 وى در زمان پیامبر نیز مى زیست; هر چند در حوادث زمان آن حضرت یادى از او نشده, اما او را از اصحاب پیامبر(صلی الله علیه واله وسلم) به شمار آورده اند.

شیعه وفادار:
میثم تمّار, مسلمانى فداکار و شیعه اى وفادار و خالص بود. گفته اند که شش پسر داشت که همه همچون پدر, در راه ایمان و مسلمانى استوار بودند و از هواداران اهل بیت به شمار مى رفتند. آنها مورد علاقه امامان شیعه بودند. امام حسین, امام باقر و امام صادق & بارها از میثم به نیکى یاد کرده اند.2
ب)ارتباط با امام علی علیه السلام
ارتباط میثم با علی درزمان خلافت آن حضرت صمیمی تر وبیشتر شد.
د ر همان زمان بود که حضرت او را از بردگى رهاند و آزاد کرد.
وى شیفته آن بود که از محضر امیر مؤمنان على (علیه السلام) علم و حکمت بیاموزد. از این رو دل و جان خود را دربست در اختیار معارف علوم علوى گذاشت. حضرت (علیه السلام) نیز که او را لایق و با استعداد یافت, دانش و حکمت هاى فراوانى به وى آموخت, حتى برخى اسرار را که به هر کس نمى توان گفت و آگاهى از حوادث آینده و بلاها و فتنه هاى زمانه را در اختیار او گذاشت. از این رو میثم تمّار را (صاحب سرّ) امیر المؤمنین مى دانند.3
گاهى میثم تمّار, گوشه اى از آموخته ها و رازهایى را که از امام خود فرا گرفته بود, با مردم در میان مى گذاشت و مایه شگفتى آنان مى شد. این نوع علوم و آگاهى ها را (علم مَنایا و بلایا) مى نامند. میثم تمار, رازدار بود و جز به ضرورت و هنگام نیاز, آنچه را از مولایش فرا گرفته بود, فاش نمى ساخت.
وى در کوفه مى زیست و علی (علیه السلام)گاهى به مغازه خرما فروشى او مى رفت و هم صحبتش مى شد و در این دیدارها از قرآن و حکمت هاى دینى به او مى آموخت.4
در صحنه هاى مختلف, پا به پاى یاران خالص على(علیه السلام) حضور داشت و همچون پروانه اى از فروغ ولایتِ علوى, نور مى گرفت. همراه افراد زبده اى چون (کمیل) در مواقف نیایش و عبادت مولا حاضر مى شد. انیس شب هاى عرفانى آن حضرت و همدم راز و نیازهاى امام بود.
صحنه هایى از عبادت هاى نیمه شب حضرت در صحراهاى بیرون کوفه و رازگویى هاى مولا با چاه, از زبان میثم تمّار نقل شده است.5
آگاهی از شهادت
میثم, به واسطه آنچه از زبان مولایش شنیده بود, از شهادت خود آگاه بود. حضرت روزى به او فرمود: اى میثم! چه خواهى کرد آن روز که فرزند ناپاک بنى امیه (ابن زیاد) از تو بخواهد از من بیزارى بجویى؟
میثم گفت: نه, به خدا سوگند, هرگز چنین نخواهم کرد.
امام (علیه السلام) فرمود: در غیر این صورت تو را به دار مى آویزند و مى کشند.
گفت: صبر و مقاومت مى کنم. این در راه خدا برایم قابل تحمل است… .
از این رو میثم, پیوسته انتظار شهادت داشت و شهادت بر سر عقیده و ایمان را افتخار مى دانست و با همه خطرها و فشارها, هرگز از دفاع و جانبدارى خاندان رسالت و خط امامت و ولایت دست برنمى داشت.
نشر فضایل ومعارف اهل بیت:
مردم کوفه, در آن دوران خفقان که امویان حکومت را در دست داشتند, فضایل اهل بیت و مناقب امیر مؤمنان را از زبان او مى شنیدند. او به توصیه مولایش على(علیه السلام) عمل مى کرد و فضیلت هاى آن حضرت و این خاندان پاک را همه جا نشر مى داد, با آن که مى دانست او را دستگیر خواهند کرد و از شاخه نخلى به دار خواهند آویخت. حتّى آن درخت خاص ّ را هم مى دانست کدام است.
گاهى هنگام عبور از کنار آن درخت که على(علیه السلام)به وى نشان داده و فرموده بود که بعداً با این درخت, ماجراها خواهى داشت, مى ایستاد و در پاى آن نخل نماز مى خواند و مى گفت: مبارکت باد اى نخل! مرا براى تو آفریده اند و تو براى من روییده اى. همیشه به آن نخل مى نگریست. 6
ویژگى هاى میثم
میثم تمّار, ویژگى هاى برجسته اى داشت; از جمله:
1 ـ خطابه و سخنورى: میثم, بیانى رسا و نطقى گویا داشت و در بازار کوفه, رئیس صنف میوه فروشان و سخنگوى آنان بود. او هنگام شکایت بازاریان کوفه از ابن زیاد, به عنوان نماینده آنان نزد والى کوفه رفت.7
2 ـ تفسیر قرآن: از آموخته هاى دیگر میثم تمّار از على بن ابى طالب(علیه السلام), علم قرآن و معارف کتاب الهى بود. روزى میثم با ابن عباس ـ که او نیز از شاگردان على(علیه السلام) در تفسیر قرآن بود ـ در مدینه دیدار کرد و به او گفت: آنچه از تفسیر قرآن مى خواهى بپرس. من تمام قرآن و تأویل آن را نزد على(علیه السلام) فرا گرفته ام. ابن عباس, کاغذ و دواتى طلبید تا سخنان میثم را در تفسیر قرآن بنویسد. میثم در باره جزئیات شهادت خویش, طبق آنچه از امیر مؤمنان شنیده بود, با ابن عباس صحبت کرد و او را شگفت زده نمود.8
3 ـ راوى حدیث: وى احادیث بسیارى از على(علیه السلام) شنیده و آنها را در یک مجموعه گردآورى کرده بود. آنچه در فرصت هاى مختلف از پیشواى خود روایت مى کرد و از حوادث آینده خبر مى داد, اهتمام او را به این موضوع نشان مى دهد. دو تن از پسرانش به نام صالح و یعقوب نیز مطالبى را از نوشته هاى او روایت کرده اند. 9
4 ـ علم به اسرار: همچنان که پیشتر اشاره شد, او علم (بلایا و منایا) داشت; یعنى از حوادث آینده و نحوه مرگ و میر افراد و فتنه هایى که بعداً قرار بود اتفاق بیفتد, خبر داشت. هم نامه سربسته مى خواند و هم راز نشنیده مى گفت و آن همه را از مولایش امام على(علیه السلام)فرا گرفته بود; مثلاً شهادت خود را پیش گویى مى کرد, خبر مرگ معاویه را یک هفته قبل از آن به ابو خالد گفته بود, قیام مختار را در کوفه نیز پیش گویى کرده بود10, از حادثه جان گداز کربلا هم خبر داشت, با آن که خودش سال ها پیش از آن واقعه به شهادت رسید.
روزى به زنى به نام (جبله مکّى) گفته بود: این امت, پسر دختر پیامبرشان را در دهم محرم مى کشند و دشمنان خدا این روز را مبارک مى دانند; این داستانى است که مولایم امیر مؤمنان(علیه السلام)به من خبر داده و فرموده است که همه چیز بر حسین بن على(علیه السلام) خواهد گریست. 11
روزى در مجلس بنى اسد با حبیب بن مظاهر (از شهداى کربلا) دیدار کرد و با او گفتارى مفصل داشت. حبیب, در سخنى اشاره آمیز, خبر از شهادت میثم داد و گفت: گویا پیرمردى را مى بینم که در راه دوستى با خاندان پیامبر, او را به دار مى زنند و بر چوبه دار, شکمش را مى درند (اشاره به شهادت میثم در کوفه).
میثم هم در جوابش گفت: من نیز مردى سرخ رو را مى بینم و مى شناسم که براى یارى فرزند دختر پیامبرش قیام مى کند و کشته مى شود و سرش در کوفه گردانده مى شود (اشاره به شهادت حبیب در کربلا).
مردمى که شاهد این گفت گو بودند, سخنان آن دو بزرگوار را مسخره کردند و دروغ پنداشتند ; اما چند روزى نگذشت که میثم بر دار آویخته شد و چندى بعد نیز حبیب بن مظاهر در کربلا شهید شد و سر او را نیز بر نیزه زده, به کوفه آوردند. 12
فرجام سرخ
وقتى میثم از سفر حج به سوى کوفه برمى گشت, ابن زیاد دستور دستگیرى او را داده بود.
گماشتگان والى, در (حیره) میثم را پیش از آن که به کوفه و خانه خود برسد, دستگیر کردند. وى هنگام دستگیرى, سالخورده و نحیف بود و جز پوستى بر استخوان هایش نمانده بود;13 هر چند قلبى شجاع و دلى نیرومند داشت.
او را پیش ابن زیاد بردند. حرف هایى میان او و ابن زیاد ردّ و بدل شد. والى کوفه از او پرسید: پروردگارت در کجاست؟ میثم تمار جواب داد: در کمین ستمگران, که تو نیز یکى از آنانى.
گفت: باید از على بن ابى طالب(علیه السلام) بیزارى بجویى و به او ناسزا بگویى, و گرنه دست ها و پاهایت را بریده, بر دار خواهم آویخت.
میثم گفت: مولایم على (علیه السلام)به من خبر داده که مرا به دار مى آویزى و زبانم را مى بُرى.
ابن زیاد براى ابراز دشمنى خود, گفت: دست و پایت را مى برم و رهایت مى کنم تا دروغ مولایت آشکار شود.
دستور داد او را به دار آویختند. میثم تمار بر فراز دار هم از فضایل على بن ابى طالب(علیه السلام) مى گفت و اعلام مى کرد: اى مردم! هر کس دوست دارد حدیثى از سخنان على(علیه السلام) را بشنود, پیش از آن که کشته شوم بیاید. من شما را از حوادث آینده تا پایان جهان خبر مى دهم. مردم مشتاقانه براى شنیدن سخنانش گرد آمدند و او از فراز دار بر ایشان سخن گفت و فضایل خاندان پیامبر را به گوش مردم مى رساند.
سرانجام, دشمنان این سخنان را تاب نیاوردند, از این رو به دستور ابن زیاد, زبان او را بریدند و وى را با ضربت نیزه ها بر فراز دار به شهادت رساندند.
مدتى پیکر پاک او بر سر دار بود و ابن زیاد براى زهر چشم گرفتن از مخالفان اجازه نمى داد آن را پایین آورند. هفت نفر از دوستان غیرت مند او با هم هم پیمان شدند و شبى نگهبانان را غافلگیر کردند, جسد را پایین آوردند و آن را به خاک سپردند. مأموران, فردا صبح جنازه را بر دار ندیدند و هر چه گشتند نیافتند. 14
مرقد مطهر و الهام بخش آن شهید راه عقیده و ایمان, در محلى میان نجف و کوفه است و شیفتگان حق, آن را زیارت مى کنند.
———————————————————————-
1ـ شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید, ج 2, ص 291.
2ـ بحار الانوار, ج 53, ص 113.
3ـ سفینة البحار, ج 2, ص 524.
4ـ همان, ص 525.
5ـ بحار الانوار, ج 40, ص 200; نفس المهموم, ص 60.
6ـ شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید, همان, ص292ـ رجال کشّى, ص 86.
8ـ سفینة البحار, همان, ص 524.
9ـ همان.
10ـ رجال کشّى, ص 80; بحار الانوار, ج 42, ص 125.
11ـ بحار الانوار, ج 45, ص 202
12ـ نفس المهموم, ص 60.
13ـ همان, ص 59.
14ـ رجال کشّى, ص83.

منبع: سایت سبطین

آیا میدانید وقتی یک رکعت نماز خوانده میشود نام زیبای احمد شکل میگیرد؟

از صداى سخن عشق، ندیدم خوشتر***یادگارى که در این گنبد دوار بماند

وصال مسلم به ملکوت، او که در عرفه شهید شد تا دعاى عرفه مولى الکونین را تفسیر کند و حماسه مسلم بودن و تسلیم نشدن را بیافریند.

در دوران امامت ده ساله امام حسن مجتبى علیه السلام که از سخت‌ترین دوره‌‏هاى تاریخ اسلام نسبت‏ به پیروان اهل‏بیت و طرفداران حق بود، «مسلم بن عقیل‏» با خلوص هر چه تمام در مسیر حق بود و از باوفاترین یاران و از خواص اصحاب امام حسن محسوب مى‏شد. پس از شهادت امام مجتبى علیه السلام که امامت ‏به حسین ‏بن على علیهماالسلام رسید تا مرگ معاویه که یک دوره ده ساله بود؛ باز «مسلم بن عقیل‏» را در کنار امام حسین علیه السلام مى‏بینیم.
به یاد روح بزرگ انسان‌هاى خودساخته و پاکی که ایثارشان در راه خدا الهام بخش تعهد و فداکارى است. عظمت انسانى چهره‌‏هاى پرفروغ تاریخ خونبار ما چون «مسلم بن عقیل‏» و «هانی بن عروه»، اسوه همه کسانى است که در زندگى به هدف‌هایى والاتر از دنیا اعتقاد دارند و ارزش‌هاى متعالى را مى‏جویند. انسان‌هاى نمونه از نظر ایمان، اخلاق، شهامت، جوانمردى و استقامت، همیشه زینت تاریخ بوده و هستند.
«مسلم بن عقیل‏» یکى از این چهره‏‌هاست. شنیدن نام این انسان والا و سرباز فداکار راه حق، یاد آور همه خوبی‌ها، رشادت‌ها و جوانمردی‌هاست؛ و خواندن زندگینامه این سردار رشید اسلام، درس‌آموز و الهام‌بخش و سازنده است. حماسه مسلم‏ بن عقیل در کوفه، پیش درآمدى بر نهضت عظیم عاشورا بود؛ و خود مسلم، پیشاهنگ نهضت‏ سیدالشهدا علیه ‏السلام و سفیر انقلاب کربلا و پیش‌مرگ حماسه تاریخ‌ساز و جاویدان عاشورا بود.
درباره «مسلم بن عقیل‏» ، چه مى‏‌توان گفت، جز بیان صداقت و رشادت و ایمانش؟ و چه مى‌‏توان نوشت، جز فداکارى و حماسه و آزادگى‌‏اش، و چه مى‌‏توان شنید جز عمل به وظیفه و اطاعت از امام و جهاد در راه حق تا مرز شهادت. و «مسلم بن عقیل‏» کیست؟ تجسمى از ارزش‌هاى والاى مکتب؛ الگو و اسوه‌‏اى از یک جوانمرد سلحشور و انقلابى پاکباخته و دل به راه خدا داده و سر به راه دوست ‏سپرده و قدم در راه‏ حق نهاده و با شهادت به معراج قرب پروردگار رسیده است.

مسلم‏ بن عقیل کیست؟….

در میان جوانان برومند «بنى‌هاشم‏»، «مسلم بن عقیل‏»، فرزند عقیل یکى از چهره‌‏هاى تابناک و شخصیت‌هاى بارز، به شمار مى‏رفت. «عقیل‏» برادر حضرت على علیه السلام و دومین فرزند ابوطالب بود.
معاویه، پس از بیست ‏سال سلطنت استبدادى مُرد. یزید، پس از معاویه بر سر کار آمد و با تهدید و تطمیع بر اوضاع مسلط شد. مى‏خواست اباعبدالله الحسین علیه السلام را هم به بیعت وادار کند، که سیدالشهدا نپذیرفت و به طور مخفیانه، همراه با جمعى از خانواده خود، شبانه از مدینه بیرون آمد و به حرم خدا در مکه پناهنده شد، تا در ضمن آن، از فرصت مناسب ایام حج در جهت آگاهانیدن مردم، بهره‌بردارى کند.
«مسلم بن عقیل‏»، برادرزاده امیرالمؤمنین و پسر عموى حسین‏ بن على بود. دودمانى که مسلم در آن رشد یافت، دودمان علم و فضیلت و شرف بود و خاندانى که شخصیت انسانى و اسلامى «مسلم بن عقیل‏» در آن شکل گرفت، بهترین زمینه را براى تربیت و تکامل معنوى و حماسى مسلم فراهم کرد.
از آغاز کودکى، در میان جوانان بنى‏هاشم به خصوص در کنار امام حسن و امام حسین (علیهماالسلام) بزرگ شد و کمالات اخلاقى و بنیان ولایت و درس‌هاى حماسه و ایثار و شجاعت را به خوبى فرا گرفت. اجداد «مسلم بن عقیل‏» کسانى، چون «ابوطالب‏» و «فاطمه بنت اسد» بودند که در فرزندان خویش، شجاعت و ایمان و دلاورى را به ارث مى‏گذاشتند و «مسلم بن عقیل‏»، شاخه‏اى پربار از این اصل و تبار بود؛ و بنا به اصل وراثت، خصلت‌هاى برجسته را از نیاکان خود به ارث برده بود.
به نقل مورخان، در زمان حکومت آن حضرت (بین سال‌هاى 36 تا 40 هجرى) از جانب آن امام، متصدى برخى از منصب‌هاى نظامى در لشگر بوده است، از جمله در جنگ صفین، وقتى که امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) لشگر خود را صف آرایى مى‏کرد، امام حسن و امام حسین علیهماالسلام و عبدالله‏ بن جعفر و «مسلم بن عقیل‏» را بر جناح راست ‏سپاه، مامور کرد.
شناسنامه «مسلم بن عقیل‏» را، پیش از آن که از نیاکان و سرزمین و قبیله جستجو کنیم، باید در فکر، عمل و زندگانى‏اش بیابیم؛ این بهترین معرف «مسلم بن عقیل‏» است. «مسلم بن عقیل‏»، در دوران خلافت على علیه السلام در خدمت آن حضرت، مدافع حق بود و پس ‏از شهادت آن امام، هرگز از حق که در خاندان او و امامت‏ دو فرزندش، حسنین (علیهماالسلام) تجسم پیدا کرده بود جدا نشد و عاقبت هم، جان پاکش را بر این آستان فدا کرد.
یزید براى حفظ سلطه و حاکمیت‏ بر کوفه عنصر ناپاک و سفاک و خشنى همچون «عبیدالله بن زیاد» را که حاکم بصره بود، انتخاب کرد. «ابن‏ زیاد» با حفظ سمت، والى کوفه نیز شد. ماموریت ابن‏ زیاد آن بود که به کوفه برود و «مسلم بن عقیل‏» را دستگیر کند و سپس او را محبوس یا تبعید کند، یا به قتل برساند.
در دوران امامت ده ساله امام حسن مجتبى (علیه السلام) که از سخت‌ترین دوره‌‏هاى تاریخ اسلام نسبت‏ به پیروان اهل‏بیت و طرفداران حق بود، «مسلم بن عقیل‏» با خلوص هر چه تمام در مسیر حق بود و از باوفاترین یاران و از خواص اصحاب امام حسن محسوب مى‏شد. پس از شهادت امام مجتبى (علیه السلام) که امامت ‏به حسین ‏بن على (علیهماالسلام) رسید تا مرگ معاویه که یک دوره ده ساله بود؛ باز «مسلم بن عقیل‏» را در کنار امام حسین (علیه‌السلام) مى‏بینیم. در این دوره بیست‏ ساله، یعنى از شهادت على علیه السلام تا حادثه کربلا بسیارى از کسان، یا مرعوب تهدیدها شدند یا مجذوب زر و سیم و فریفته دنیا و صحنه حق را رها کردند و یا به معاویه پیوستند و یا انزواى بى‏دردسر را برگزیدند، ولى آنان که قلبى سرشار از ایمان و دلى سوخته در راه حق داشتند و مسلمانى را در صبر و مقاومت و مبارزه در شرایط دشوار مى‏دانستند، امامان حق را تنها نگذاشتند و با زبان و مال و جان و فرزند، به فداکارى در راه خدا و جهاد فى سبیل الله پرداختند.
ارزش و فضیلت پیروان حق در آن دوره، به خصوص وقتى آشکارتر مى‏شود که به شرایط دشوار دیندارى و حق‌‏پرستى در روزگار سلطه امویان آگاه باشیم.
حضرت على علیه السلام از پیامبر اسلام حدیثى را در مدح «عقیل‏» نقل مى‏کند که آن حضرت فرمودند:
«من او را (عقیل‏) به دو جهت دوست دارم: یکى، به خاطر خودش، و یکى هم به خاطر این که پدرش ابوطالب او را دوست مى‏داشت.» و در آخر، خطاب به على علیه السلام فرمود:
«فرزند او «مسلم بن عقیل‏» کشته راه محبت فرزند تو خواهد شد. چشم مؤمنان بر او اشک مى‏ریزد و فرشتگان مقرب پروردگار بر او درود مى‏فرستند.»
معاویه، پس از بیست ‏سال سلطنت استبدادى مُرد. یزید، پس از معاویه بر سر کار آمد و با تهدید و تطمیع بر اوضاع مسلط شد. مى‏خواست اباعبدالله الحسین (علیه السلام) را هم به بیعت وادار کند، که سیدالشهدا نپذیرفت و به طور مخفیانه، همراه با جمعى از خانواده خود، شبانه از مدینه بیرون آمد و به حرم خدا در مکه پناهنده شد، تا در ضمن آن، از فرصت مناسب ایام حج در جهت آگاهانیدن مردم، بهره‌بردارى کند.
سال شصت هجرى بود. اقامت چهار ماهه امام حسین علیه السلام در مکه و برخورد با مردم و تشکیل اجتماعات و گفتگوها، مردم را با انگیزه و اهداف امام، از امتناع از بیعت‏ با یزید، آشنا کرد؛ به خصوص مردم کوفه از اقدام انقلابى امام حسین علیه السلام خوشحال و امیدوار شدند. مردم کوفه، خاطره حکومت چهار ساله علوى را به یاد داشتند و در این شهر، شخصیت‌هاى برجسته و چهره‌‏هاى درخشانى از مسلمانان متعهد و یاران اهل‌بیت ‏بودند. از این رو نامه‌ها و طومارهاى مفصلى با امضاى چهره‌هاى معروف شیعه در کوفه و بصره به امام حسین علیه السلام نوشتند، که تعداد این نامه‌ها به هزاران مى‏رسید. کوفیان، گروهى را هم به نمایندگى از طرف خود به سرکردگى «ابوعبدالله جدلى‏» به نزد آن حضرت فرستادند و نامه‌‏هایى همراه آنان ارسال کردند.
در میان نامه‏ها و امضاها، نام شخصیت‌هاى بزرگى از کوفه همچون «شبث‏ بن ربعى‏» و «سلیمان‏ بن صرد» و «مسیب‏ بن نجبه‏» و … به چشم مى‏خورد که از آن حضرت مى‏خواستند مردم را به بیعت‏ با خود دعوت کند و به کوفه بیاید و یزید را از خلافت‏ خلع کند.
امام، تصمیم گرفت در مقابل اصرار و دعوت‌هاى مکرر مردم کوفه، عکس ‏العمل نشان داده و اقدامى کند. براى ارزیابى دقیق اوضاع کوفه و میزان علاقه و استقبال مردم و تهیه مقدمات لازم و شناسایى و سازماندهى و تشکل نیروهاى انقلابى، ضرورى بود که کسى قبلا به کوفه رفته و این ماموریت را انجام دهد و گزارشى دقیق از وضعیت‏ شهر و مردم، به او بدهد.
حسین ‏بن على علیهماالسلام در یکى از منازل میان راه، خبر شهادت این سه یار وفادار خویش را شنید. شهادت «مسلم بن عقیل‏»، «هانى»‏ بن عروه و عبدالله یقطر، امام را ناراحت کرد و امام فرمود: «انا لله و انا الیه راجعون‏» و اشک در چشمانش حلقه زد. چندین بار، براى «مسلم بن عقیل‏» و «هانى» از خداوند رحمت طلبید و گفت: «خدایا براى ما و پیروانمان منزلتى والا قرار بده و ما را در قرارگاه رحمت ‏خویش جمع گردان، که تو بر هر چیز، توانایى!»
حضرت حسین‏ بن على (علیهماالسلام) مناسب‌ترین فرد براى این ماموریت محرمانه را «مسلم بن عقیل‏» دید، که هم آگاهى سیاسى و درایت کافى داشت، و هم تقوا و دیانت، و هم خویشاوند نزدیک امام بود. به نمایندگانى که از کوفه آمده بودند، فرمود: من، برادر و پسر عمویم «مسلم بن عقیل‏» را با شما به کوفه مى‏فرستم، اگر مردم با او بیعت کردند؛ من نیز خواهم آمد.
این که امام از «مسلم بن عقیل‏» به عنوان «برادرم‏» و «فرد مورد اعتمادم‏» نام مى‏برد، میزان اعتبار و لیاقت و کفایت مسلم‏ بن عقیل را مى‏رساند. آنگاه «مسلم بن عقیل‏» را طلبید و به او فرمود: به کوفه مى‏روى، اگر دیدى که دل و زبان مردم یکى است و آنچنان که در این نامه‌ها نوشته‌اند متحدند و مى‏توان به وسیله آنان اقدامى کرد، نظر خودت را بر من بنویس و «مسلم بن عقیل‏» را وصیت و سفارش کرد، به این که:
پرهیزکار و با تقوا باش؛ نرمش و مهربانى به کار ببر؛ فعالیت‌هاى خود را پوشیده ‏دار؛ اگر مردم، یکدل و یک جان بودند و در میانشان اختلافى نبود، مرا خبر کن.
اعزام «مسلم بن عقیل‏» و فرستادن این پیام به کوفه، پاسخى به همه نامه‌ها و دعوت‌ها و طومارها بود. محتواى پیام امام، در این چند محور، خلاصه مى‏شود:
1 - تایید کامل از «مسلم بن عقیل‏» به عنوان برادر، پسر عمو و نماینده‏اى مورد اطمینان.
2 - محدوده مسؤولیت «مسلم بن عقیل‏» در کوفه نسبت‏ به ارزیابى وحدت کلمه و صداقت مردم.
3 - پاسخى به دعوت‌هاى مکرر، به عنوان اتمام حجت.
4 - درخواست از مردم براى حمایت و اطاعت از «مسلم بن عقیل.‏»
«مسلم بن عقیل‏» با گرفتن دو راهنما از مکه به سوى کوفه حرکت کرد. و اینک، «مسلم بن عقیل‏»، با شهرى رو به روست، حادثه‏ خیز و پر ماجرا و با گرایش‌هاى مختلف؛ شهرى با افکار گوناگون که اگر چه به ظاهر آرام است، اما آرامش قبل از طوفان را مى‏گذراند.
شیعیان، دسته دسته به خانه مختار مى‏آمدند و با «مسلم بن عقیل‏» دیدار و بیعت مى‏کردند و «مسلم بن عقیل‏» هم نامه امام حسین علیه السلام را خطاب به مؤمنان و مسلمانان کوفه براى هر جماعتى از آنان مى‏خواند.
روز به روز بر تعداد هواداران امام حسین علیه السلام که با نماینده‏اش «مسلم بن عقیل‏»، بیعت مى‏کردند افزوده مى‏شد تا این که پس از چند روز، به هزاران نفر مى‏رسید.
با وجود این همه بیعت‌گران‏ جان بر کف و انقلابی‌هاى آماده براى هرگونه فداکارى در راه حمایت ‏حسین (علیه السلام) و بر انداختن حکومت‏ یزید، «مسلم بن عقیل‏»، طى نامه‏اى اوضاع را به امام گزارش داد و با بیان شرایط و زمینه مساعد براى نهضت از امام خواست که به سوى کوفه بشتابد.
اکنون «مسلم بن عقیل‏»، نگینى در میان حلقه انبوه یاران است حضورش مایه دلگرمى امیدواران است شکوه و هیبتى دارد، میان کوفیان جایى و محبوبیتى دارد، و هر شب، صحبت از جنگ است، سخن از شستشوى لکه‏‌هاى ذلت و ننگ است کلام از شور جانسوز حقیقت‌هاست، ز «رفتن‏»ها و «ماندن‏»‌هاست. ولى دوران آن کم بود و کم پایید، تمام شعله‌ها ناگه فرو خوابید …
یزید براى حفظ سلطه و حاکمیت‏ بر کوفه عنصر ناپاک و سفاک و خشنى همچون «عبیدالله بن زیاد» را که حاکم بصره بود، انتخاب کرد. «ابن‏ زیاد» با حفظ سمت، والى کوفه نیز شد. ماموریت ابن‏ زیاد آن بود که به کوفه برود و «مسلم بن عقیل‏» را دستگیر کند و سپس او را محبوس یا تبعید کند، یا به قتل برساند.
مردمى که با «مسلم بن عقیل‏» بیعت کرده و در انتظار آمدن حسین بن على (علیهماالسلام) به کوفه بودند، با ورود ابن‏ زیاد به کوفه، وضعى دیگر پیدا کردند. فردا صبح که مردم براى نماز جماعت‏ به مسجد آمدند، ابن زیاد از دارالاماره بیرون آمد و در سخنان خود، خطاب به مردم گفت: «… امیرالمؤمنین یزید، مرا فرمانرواى شهر و این مرز و بوم و حاکم بر شما و بیت‏‌المال قرار داده است و به من دستور داده که با ستمدیدگان، انصاف و با محرومان بخشش داشته باشم و به فرمانبرداران نیکى کنم و با متهمان به مخالفت و نافرمانى با شدت و با شمشیر و تازیانه رفتار کنم. پس هر کس باید بر خویش بترسد. راستى گفتارم هنگام عمل ‏روشن مى‏شود؛ به آن مرد هاشمى «مسلم بن عقیل‏» هم برسانید که از خشم و غضب من بترسد.»
از این پس، مجراى بسیارى از حوادث، دگرگون شد و اوضاع برگشت. ابن‏ زیاد، رؤساى قبایل و محله‌ها را طلبید و برایشان صحبت‌هاى تهدیدآمیز کرد و از آنان خواست که نام مخالفان یزید را به او گزارش دهند، وگرنه خون و مال و جانشان به هدر خواهد رفت.
حزب اموى، که مى‏رفت‏ بساطش نابود و برچیده گردد، دیگر بار جان گرفت و آن تهدیدها و تطمیع‏ها و فریبکاری‌ها و تبلیغ‌هاى دامنه‏دار، تاثیر خود را بخشید و والى جدید، توانست‏ با قدرت و قوت و با تمام امکانات جاسوسى و خبرگیرى و خبررسانى، جوى از وحشت و ارعاب را فراهم آورد. با دستگیری‌ها و خشونت‌ها و برخوردهاى تندى که انجام داد، بر اوضاع مسلط شد و ورق برگشت.
«مسلم بن عقیل‏»، در خانه «مختار» بود که صحنه حوادث به صورتى که یاد شد، پیش آمد. از آن جا که ابن ‏زیاد، براى سرکوبى انقلابی‌ها به دنبال رهبر این نهضت؛ یعنى «مسلم بن عقیل‏» مى‏گشت، «مسلم بن عقیل‏» مى‏بایست جاى امن‌تر و مطمئن‌ترى انتخاب کند. این بود که مقر و مخفیگاه خود را تغییر داد و به خانه «هانى‏» رفت.
«هانى ‏بن عروه»، از بزرگان کوفه و چهره‌هاى معروف و پر نفوذ شیعه در این شهر بود که هواداران و نیروهاى مسلح و سواره‏اى که تعدادشان به هزاران نفر می‏رسید در اختیار داشت. «هانى»، در آن هنگام حدود نود سال داشت و افتخار حضور پیامبر را هم درک کرده بود و در زمان امیرالمؤمنین (علیه السلام) هم در جنگ‌هاى جمل و صفین و نهروان ملازم رکاب آن حضرت بود و از اخلاصى والا و وفایى شایسته در حق اهل‏‌بیت پیامبر برخوردار بود.
اینک، بار دیگر موقعیتى پیش آمده بود که «هانى»، صداقت و ایمان و تعهد خویش را نسبت‏ به حق نشان دهد و در این شرایط خطرناک و اوضاع بحرانى، پذیراى «مسلم بن عقیل‏» گردد که در راس نیروهاى شیعى است و تحت تعقیب از سوى حاکم کوفه.
نهضت «مسلم بن عقیل‏» و هوادارانش، صورت مخفی‌ترى گرفت و ارتباط ها پنهان‌تر انجام مى‏شد. با تغییر شرایط، کوفه به کانون خطرى براى انقلابی‌هاى شیعه تبدیل شده بود که با کمترین غفلتى ممکن بود خطرات بزرگى پیش بیاید. سیاست کلى «ابن ‏زیاد» نابودى «مسلم بن عقیل‏» و شکست این نهضت‏ بود و براى این کار، دو نقشه کلى را در دست اجرا داشت:
1- جستجو و تعقیب «مسلم بن عقیل‏» و طرفدارانش.
2 - خریدن سران شهر و چهره‏هاى با نفوذ.
براى پی ‏بردن به مخفیگاه «مسلم بن عقیل‏» و اطلاع از قرارها و برنامه‏ها و شناختن عوامل مؤثر در نهضت «مسلم بن عقیل‏»، راهى که از سوى ابن‏زیاد پیش گرفته شد، استفاده از یک عامل نفوذى بود که با جاسوسى، اخبار نهضت مسلم را به حکومت ‏برساند. این عامل نفوذى ابن‏ زیاد کسى جز «معقل‏» نبود. معقل که از سرسپردگان‏ حکومت ‏بود، با دریافت‏ سه‏ هزار درهم، مأموریت‏ یافت که به عنوان یک هوادار «مسلم بن عقیل‏» و طرفدار نهضت‏ با طرفداران «مسلم بن عقیل‏» تماس بگیرد و به عنوان یک انقلابى، که می‏خواهد این پول‌ها را براى صرف در راه ‏انقلاب و تهیه سلاح و امکانات مبارزه به «مسلم بن عقیل‏» تحویل دهد، کم‏ کم به پیش «مسلم بن عقیل‏» راه یافته و از خانه او و تشکیلات و افراد مؤثر، گزارش تهیه کرده و به ابن ‏زیاد خبر دهد.
به این صورت، کم ‏کم این جاسوس ابن‏ زیاد، به خانه هانى هم که پناهگاه «مسلم بن عقیل‏» بود راه پیدا کرد و با مسلم ملاقات نمود و پول‌ها را به او تحویل داد و به تدریج‏ خود را یکى از طرفداران نهضت، جا زد. صبح‌ها زودتر از همه می‏آمد و دیرتر از همه می‏رفت و اخبار درونى نهضت را به عبیدالله زیاد، گزارش می‏داد.
با پى بردن به مخفیگاه «مسلم بن عقیل‏» و مرکزیت نهضت و افراد مؤثر در جریان مبارزه، ابن زیاد، بیشتر احساس خطر کرد و تصمیم گرفت که هر چه زودتر دست ‏به کار شود و انقلاب را قبل از آن که به مرحله غیر قابل کنترلى برسد، در هم شکسته و سران نهضت و مقاومت انقلابی‌ها را در هم شکند. این بود که نقشه حمله گسترده به نهضت و پیشگامان آن و چهره‌هاى سرشناس تشکیلات «مسلم بن عقیل‏» کشیده شد و اولین گام، دستگیرى «هانى‏» بود.
نقش «هانى‏» در نهضت، بسیار بود؛ از این رو والى کوفه به فکر دستگیرى «هانى» افتاد تا از این طریق به «مسلم بن عقیل‏» هم دسترسى پیدا کند، زیرا می‏دانست تا وقتى که «هانى»، در محل خود مستقر باشد، بازداشت «مسلم بن عقیل‏» عملى نیست و نیروهاى زیادى که در اختیار و در فرمان «هانى» هستند، مقاومت و دفاع خواهند کرد. پس باید با نقشه‌ای پاى هانى را به «دارالاماره‏» بکشد و او را در همان جا زندانى کند تا بین او و «مسلم بن عقیل‏» جدایى بیفتد.
«هانى» به بهانه مریضى پیش «عبیدالله زیاد» نمی‏رفت، تا این که ابن‏ زیاد، چند نفر را در پى او فرستاد و با این بهانه که والى کوفه می‏خواهد تو را ببیند، او را به دارالاماره بردند.
ابن ‏زیاد، با جوش و خروش، براى مردم، سخنانى تهدیدآمیز، همراه با تطمیع، بیان می‌کرد. قساوت و خشونت از گفتارش می‏بارید. بیشترین تهدید، نسبت ‏به کسانى بود که به «مسلم بن عقیل‏» پناه دهند و مژده جایزه به کسى داد که «مسلم بن عقیل‏» را یا خبرى از او را نزد او بیاورد. «مسلم بن عقیل‏» نایب و نماینده حسین بود. نسخه‌‏اى برابر با اصل. تصمیم گرفته بود کربلایى در کوفه بر پا سازد، و حماسه‌‏اى به یاد ماندنى و درسى عظیم از قدرت رزمى و روحى یک «مؤمن‏» در تاریخ، بر جاى بگذارد. و این چنین کوفه که به خاطر نهضت ‏براى «مسلم بن عقیل‏» «وطن‏» شده بود، اینک به غربت تبدیل شده است. «مسلم بن عقیل‏» بی‌یاوری چون «هانی».
و «مسلم بن عقیل‏»، غریبى در وطن! «مسلم بن عقیل‏» براى یافتن خانه‌اى که شب را به روز آورد و در پناه آن، مصون بماند، در کوچه‏ها غریبانه می‌گشت و نمی‏دانست‏ به کجا می‌رود.
و اما در کوفه، همه درها به روی «مسلم بن عقیل‏» بسته بود و هر کس، سوداى سلامت و آسایش خویش را در سر داشت. تا این که پس از چند روز آوارگی در محله «بنى ‏بجیله‏» زنى به نام «طوعه‏» به مسلم پناه داد. پسر طوعه، بر خلاف مادرش از هواداران «ابن ‏زیاد» بود. شب که به خانه آمد، از حرکات و رفتار مادر، متوجه اوضاع غیرعادى شد. با کنجکاوى فراوان بالأخره فهمید که مهمانِ خانه‌شان کسى جز «مسلم بن عقیل‏» نیست. بسیار خوشحال شد، که اگر به والى شهر خبر دهد، جایزه خواهد گرفت. گرچه به مادرش قول داد و تعهد سپرد که به کسى نگوید.
سلام خدا و فرشتگان و پاکان، بر روح بلند حضرت «مسلم بن عقیل‏» و «هانی بن عروه» باد، که شرط وفا و جوانمردى را ادا نمودند و جان خویش را فداى رهبر و مولایشان سیدالشهدا علیه السلام کردند. و درود بر همه ادامه دهندگان راهشان، که راه «حق‏» و «آزادى‏» است.
و سپاهیان ابن زیاد شبانه به قصد جان «مسلم بن عقیل‏» به خانه طوعه یورش بردند. حضرت «مسلم بن عقیل‏» یک تنه در برابر انبوهى از سپاهیان ابن ‏زیاد ایستاده بود و دلیرانه مقاومت و جنگ می‏کرد. هر هجومى را با شمشیر دفع می‏کرد و هر مهاجمى را ضربتى کارى میزد. «مسلم بن عقیل‏»، تصمیم داشت که تا آخرین قطره خون و تا واپسین دم و تا شهادت بجنگد، اما اطرافش را گرفتند و در یک حلقه محاصره از پشت‏ سر، نیزه‏اى بر او زده و او را به زمین افکندند و بدین گونه، اسیرش کردند. طبق برخى از نقل‌ها سر راهش گودالى کندند و «مسلم بن عقیل‏» در آن افتاد و اسیر شد. «مسلم بن عقیل‏» را گرفتند؛ آزاده‏اى که در اندیشه نجات آن اسیران بود، خود، در دست آنان گرفتار شد. او را به سوى دارالاماره بردند و ورقى دیگر از حماسه در پیش دیدگان تاریخ، نمودار شد.
حضرت «مسلم بن عقیل‏» با خرسندی از تقرب به مقام والای شهادت خود، دشمنان را ندا داد:
من امروز، از خُم خون، می‏چشم شهد شهادت را ولى خرسند و خشنودم که مرگم جز به راه حق و قرآن نیست.
از این مردن سرافرازم که پیش باطل و بیداد نیاوردم فرود، این سر نکردم سجده بر دینار، نسودم لحظه‌اى پیشانی‏ام بر زر، کنون در چنگ این دشمن، شرافتمند می‏میرم که من، مردانه جنگیدم و بر مرگ دلیران و جوانمردان نمی‏بایست گرییدن.
ولى ناگاه «مسلم بن عقیل‏» را گریه فرا گرفت، و گفت: «انا لله و انا الیه راجعون‏» یکى از سران سپاه ابن‏ زیاد، از روى طعنه، گفت: کسى که در پى این کارها باشد، بر این پیشامدها نباید گریه کند. «مسلم بن عقیل‏» گفت:
«به خدا سوگند! گریه‌ام براى خویش و به خاطر ترس از مرگ نیست، بلکه گریه من براى خانواده‏ام و براى حسین بن على و خانواده اوست، که به سوى شما می‌آیند.»
در زیر برق سرنیزه‌ها، آن اسیر آزاده تشنه لب، و آن آزاده گرفتار را نگهداشته بودند. هم به سرنوشت افتخارآمیز خویش می‏اندیشید و هم به فکر کاروانى بود که به سوى همین کوفه در حرکت ‏بود و سالار آن قافله، کسى جز اباعبدالله الحسین (علیه السلام) نبود. «مسلم بن عقیل‏» را به بالاى دارالاماره می‌بردند، در حالى که نام خدا بر زبانش بود، تکبیر می‏گفت، خدا را تسبیح می‏کرد و بر پیامبر خدا و فرشتگان الهى درود می‏فرستاد و می‏گفت:
خدایا! تو خود میان ما و این فریبکاران نیرنگ‏ باز که دست از یارى ما کشیدند، حکم کن!
شکوه و عظمت «مسلم بن عقیل‏» در آن اوج و بر فراز آن سکوى شهادت و معراج، دیدنى بود. گرچه آنان، این قهرمان اسیر و دست ‏بسته را با تحقیر و توهین براى کشتن به آن بالا برده بودند، لیکن عزت مرگ شرافتمندانه در راه حق، چیز دیگرى است که دیده‏هاى بصیر و دل‌هاى آگاه، شکوهش را می‏یابند. با ضربت‏ شمشیر، سر از بدنش جدا کردند، و … پیکر خونین این شهید آزاده و شجاع را از آن بالا به پایین انداختند و مردم نیز هلهله و سر و صداى زیادى به پا کردند.
پس از شهادت «مسلم بن عقیل‏»، به سراغ «هانى‏» رفتند و با دو ضربت، سر این انسان والا و حامى بزرگ «مسلم بن عقیل‏» را از بدن جدا کردند. در حالی که این چنین با خدای خود می‌گفت: «بازگشت‏ به سوى خداست. خدایا مرا به سوى رحمت و رضوان خویش ببر!»
آن فرومایگان، بدن هانى را هم به طنابى بستند و در کوچه‏ها و گذرها بر خاک کشیدند. خبر این بی‌حرمتى به همه رسید. اسب سوارانشان حمله کردند و پس از درگیرى با نیروهاى ابن‏ زیاد بدن «هانى» و «مسلم بن عقیل‏» را گرفتند و غسل دادند و بر آنها نماز خواندند و دفن کردند، در حالى که جسد «مسلم بن عقیل‏»، بی‏سر بود. آن روز، تنى چند از سرداران اسلام هم دستگیر شده و به شهادت رسیدند و اجساد مطهرشان در کنار آن دو قهرمان رشید به خاک سپرده شد و در روز نهم ذیحجه، کربلاى کوچکى در کوفه بر پا شد و یادشان به جاودانگى پیوست.
در پى این شهادت‌ها که وضع کوفه اینگونه بحرانى و اوضاع نامساعد بود، کاروان امام حسین (علیه‌‌السلام) هم که از مکه به سوى کوفه حرکت کرده بود به سوى این شهر می‏آمد.
حسین ‏بن على (علیهماالسلام) در یکى از منازل میان راه، خبر شهادت این سه یار وفادار خویش را شنید. شهادت «مسلم بن عقیل‏»، «هانى‏ بن عروه» و «عبدالله یقطر»، امام را ناراحت کرد و امام فرمود: «انا لله و انا الیه راجعون‏» و اشک در چشمانش حلقه زد. چندین بار، براى «مسلم بن عقیل‏» و «هانى» از خداوند رحمت طلبید و گفت: «خدایا براى ما و پیروانمان منزلتى والا قرار بده و ما را در قرارگاه رحمت ‏خویش جمع گردان، که تو بر هر چیز، توانایى!» آنگاه نامه‌اى را که محتوایش گزارش شهادت آنان و دگرگونى اوضاع کوفه بود بیرون آورد و براى همراهان خود، خواند و گفت: هر کس از شما می‏خواهد برگردد، برگردد، از جانب ما بر عهده او پیمان و عهدى نیست…
آرامگاه حضرت «مسلم بن عقیل‏»، این شخصیت والا مقام در بیرون باروى - دیوار - مسجد کوفه و در سمت جنوب شرقى آن قرار دارد که به وسیله راهرو کوتاهى از مسجد می‏توان به درون صحن آن قدم نهاد. حرم حضرت «مسلم بن عقیل‏» علیه السلام فضاى وسیعى در شرق مسجد کوفه را در برگرفته و از گنبد طلایى بزرگ و چندین رواق و شبستان و ایوان تشکیل شده است و در برابر حرم حضرت «مسلم بن عقیل‏» و در سمت‏ شمالى‏ صحن او آرامگاه هانى بن عروه قرار دارد.
سلام خدا و فرشتگان و پاکان، بر روح بلند حضرت «مسلم بن عقیل‏» و «هانی بن عروه» باد، که شرط وفا و جوانمردى را ادا نمودند و جان خویش را فداى رهبر و مولایشان سیدالشهدا (علیه السلام) کردند. و درود بر همه ادامه دهندگان راهشان، که راه «حق‏» و «آزادى‏» است.
مأخذ: تاریخ طبرى
نفس المهموم شیخ عباس قمى (رحمت الله علیه)
ارشاد شیخ مفید

در جهان، هم شأن و همتائي كجا دارد بقيع *** چونكه يكجا، چار محبوب خدا دارد بقيع
نور چشمان رسول و، پور دلبند بتول *** صادق و سجاد و باقر، مجتبي دارد بقيع
خلق شد عالم ز يُمن خلقت آل عبا *** يك تن از پنج تن آل عبا دارد بقيع
همدم دلدادگان و، محرم محراب راز *** هست زين العابدين، بنگر چه ها دارد بقيع
حاصل آيات قرآن، باقرِ علم رسول *** وارث فضل و كمال انبيا دارد بقيع
صادق آل محمّد، ناشر احكام حق *** دين و دانش را، رئيس و پيشوا دارد بقيع
در نظر آيد، زمين بر چرخ سنگيني كند *** بس كه خاكش گوهر سنگين بها دارد بقيع
گرچه تاريك است، در ظاهر ندارد يك چراغ *** همچو ايوانِ نجف نور و صفا دارد بقيع
رازها گويد به گوش شب در اين جا كهكشان *** رمزها از خلقت ارض و سما دارد بقيع
سايه ها نجواكنان بر مدفن اين چارتن *** كرده شب گيسو پريشان يا عزا دارد بقيع؟
سر به ديوارش زند هركس از اين جا بگذرد *** در سكوتش ناله ها و گريه ها دارد بقيع
چار معصومند و، دورند از حريم جدّشان *** شكوه ها از دشمنانِ مصطفي دارد بقيع
آن دو غاصب در جوار مدفن پاك رسول *** دور از او جسم امامان را چرا دارد بقيع؟
مي كند محكوم ظالم را، به هر دور زمان *** گفته ها با زائران آشنا دارد بقيع
بشنو از اين قبرها بانگ اناالمظلوم را *** تا كه مهدي باز آيد، اين ندا دارد بقيع
تا شود ثابت كه نور حق نمي گردد خموش *** گرچه ويران شد، جلال كبريا دارد بقيع
ناله امّ البنين با اشك زهرا همدم است *** در غبارِ غم، جمال كربلا دارد بقيع
چون (حسان) اينجا بود، شبها، مسير فاطمه *** تا كه نامحرم نيايد، انزوا دارد بقيع
حبيب چايچيان

از ماجراي ازدواج حضرت علي‌عليه‌السلام و حضرت فاطمه‌عليهماالسلام نکات بسيار جالبي را مي‌آموزيم که اگر خواهان سعادتيم و پيروي راستين اسلام، بايستي تا مرز توان تلاش کنيم تا مراحل اول ازدواج بر مبناي صحيحي صورت گيرد، و دوم آنکه ساده‌ زيستي در تمام شوون زندگي جامعه و بخصوص ازدواج راه يابد، و گرنه قيد و بندهاي اجتماعي در امر ازدواج که بيشتر نشأت گرفته از فرهنگ غير اسلامي و يا ساخته و پرداخته ي ذهن‌هاي کوتاه مادي و اشرافي است چون غل و زنجير بر دست و پاي جوانان و والدين آنها مي‌افتد و هر روز اين غل و زنجير بزرگتر و سنگين‌تر مي‌شود، تا جايي که امکان هر نوع حرکت صحيحي را مي‌گيرد و حيات جامعه را به سوي نابودي مي‌کشاند، و بر فساد و نابساماني‌هاي رواني و مشکلات اخلاقي مي‌افزايد.
درس‌هائي که از ازدواج حضرت علي و فاطمه زهرا عليهماالسلام مي‌گيريم از اين قرار است:
1- کفو و همتا بودن:
يکي از اصول اساسي و رازهاي موفقيت ازدواج، کفو و همتا بودن دختر و پسر با هم است، زيرا تنها در صورت همتا و همشأن بودن دو زوج است که درک متقابل آنان از يکديگر امکان‌پذير است.
برخي تصور مي‌کنند کفويت تنها به شرائط ظاهري از قبيل مسائل نژادي و يا وضعيت مادي و رفاهي بستگي دارد. در صورتي که چنين نيست، بلکه همتايي و هم سوئي آرمان‌ها، خواست‌ها و تمايلات روحي و رواني افراد، ميزان آگاهي‌هاي علمي و ديني و ميزان تعهد عملي به مکتب و مذهب، و ارزش نهادن به ويژگي‌هاي اخلاقي و فرهنگي است.
اگر مسئله همتايي نبود، بدون ترديد دختران زيبايي در مدينه بودند که از ازدواج با حضرت علي عليه‌السلام خرسند مي‌شدند. اما او حتي از آنان خواستگاري هم نکرد و براي حضرت فاطمه عليهماالسلام نيز خواستگاران فراواني بودند امّا حضرت فاطمه عليهماالسلام و پيامبرصلي‌الله عليه و‌آله به اين وصلت‌ها راضي نشدند تنها حضرت فاطمه عليهماالسلام و روح والاي او بود که زيبايي‌ها و شکوه معنوي حضرت علي‌عليه‌السلام را درک مي‌کرد . در اين مورد پيامبر اکرم صلي‌الله عليه وآله فرمودند: اگر خدا علي را نمي‌‌آفريد براي فاطمه کفو و همتايي وجود نداشت. (1)
2- خواستگاري بدون واسطه
خواستگاري بدون هيچ تشريفات و حضور واسطه انجام شد و حضرت علي‌عليه‌السلام شخصاً به خواستگاري حضرت فاطمه عليهماالسلام از پيامبر صلي‌الله عليه وآله اقدام نمود.
3- شرط اول : رضايت دختر
پيامبر گرامي صلي‌الله عليه وآله بدون رضايت دخترش حضرت فاطمه عليهاالسلام به خواستگار پاسخ مثبت نداد.
4- قناعت
در تهيه جهيزيه به ضروري‌ترين و ابتدائي‌ترين وسائل زندگي در آن عصر بسنده شد، از سيرت پيامبر اسلام صلي‌الله عليه وآله مي‌آموزيم که بايستي در الگوي مصرف تجديد نظر کنيم و در زندگي فناپذير و زودگذر دنيا به حداقل ممکن قناعت ورزيم تا از گذرگاه پرهياهوي زندگي سبکبار بگذريم و تن به بردگي اين و آن ندهيم.
مگر حضرت فاطمه عليها‌السلام دختر پيامبر صلي‌الله عليه وآله رهبر بي‌نظير مسلمانان نبود؟ مگر از نژاد بني‌هاشم يعني اصيل‌ترين و شريف‌ترين تيره‌هاي عرب به حساب نمي‌آمد؟ مگر مادرش حضرت خديجه عليهما‌السلام ثروتمندترين زن عرب در عصر خويش نبود؟ مگر از همه جهات علمي فردي آگاهتر و انديشمندتر از همگان نبود؟ مگر پيامبر گرامي اسلام صلي‌الله عليه‌ وآله نمي‌توانست جهيزيه زيادي را همراه دخترش کند؟
پاسخ همه اين سوالات «مثبت» است اما منش و روش پيامبر عظيم ‌الشأن اسلام صلي‌الله عليه و‌آله و خاندانش بر ساده‌ زيستي استوار است . (2)
متأسفانه در برخي خانواده‌ها به خصوص قشر مرفه جامعه جهيزيه دخترانشان نمايشگاه بين‌المللي کاملي است از لوازم خانگي داخلي و خارجي که برقش چشم‌هاي ظاهربين را خيره مي‌کند.
5- مهيا کردن خانه براي ورود عروس
اکنون ببينيم علي بن ابيطالب عليه‌السلام شهسوار اسلام و محبوب‌ترين مردان و نزديکترين آنان در نزد خدا و رسول خدا چه داشت و چه تهيه کرد:
ابن شهر آشوب در مناقب نقل مي‌کند: که حضرت علي‌عليه‌السلام نيز اتاق خود را براي عروسي آماده کرد. بدين ترتيب که:
ابتدا مقداري ماسه کف اطاق پهن کرد و چوبي هم تهيه نمود به دو طرف اتاق وصل کرد تا لباس‌هاي خود را روي آن بيندازد، و يک پوست گوسفند هم کف اتاق انداخت، و يک بالش نيز که داخلش را از ليف خرما پر کرده بودند در آنجا نهاد. (3) همين .

__________________________________________________
1- ينابيع الموده، ص 177 و 237.
2- زندگاني فاطمه زهرا عليهاالسلام تأليف محمد قاسم‌پور با مقدمه آيت‌الله مرعشي نجفي ص47.
3- زندگاني حضرت فاطمه عليهما‌السلام و دختران آن‌حضرت مولف سيدهاشم رسولي محلاتي ص‌56.
منبع : کتاب شفيعه ي محشر يا مظلومه ي پيامبر – نوشته سيد عبدالله حسيني دشتي

هشتمین امام معصوم(ع) در انتظار پسر و شیعیان در تب و تاب‏رویت جمال جواد الائمه(ع) بودند. حدود چهل و هفتمین بهار عمرامام رضا(ع) سپری می‏شد اما هنوز فرزندی کاشانه پر فروغش رافروزان نساخته بود

از طرفی حضرت مورد طعنه دشمنان و زخم زبان‏آنها قرار داشت که گاه بوسیله نامه نیز آن حضرت را مورد آزارقرار می‏دادند که نمونه آن را می‏توان در مکتوب «حسین ابن‏قیاما» مشاهده کرد. او که از سران «واقفیه‏» بود در نامه‏ای‏به امام رضا(ع) می‏نویسد: چگونه ممکن است امام باشی در صورتی‏که فرزندی نداری و امام(ع) پاسخ او را چنین نگاشت که از کجامی‏دانی که من فرزندی نخواهم داشت چند روزی طول نخواهد کشید که‏خداوند به من پسری عنایت‏خواهد کرد که حق را از باطل جدامی‏کند. تا اینکه طبق پیش بینی امام (ع) در رمضان سال 195 هجری‏و به نقل از ابن عیاش در دهم رجب آن سال ستاره امام جواد(ع)متجلی شد و مادرش «سبیکه‏» را که از خاندان «ماریه قبطیه‏»همسر پیامبر(ص) بود و به فرموده امام رضا(ع) آفرینشی پاکیزه ومنزه داشت. مرتبت و مقامی والاتر بخشید.
ولادت امام جواد(ع) تمامی شایعات مربوط به امام رضا(ع) راپایان بخشید و دلهره و اضطراب را از میان شیعیان زدود. بدین‏جهت، که امام در حق فرزندش فرمود: این مولودی است که برای‏شیعیان ما «در این زمان‏» با برکت‏تر از او زاده نشده است.
مولودی که حدود شانزده سال رهبری و امامت‏شیعیان را عهده دارشدو در این راستا آثاری شگفت از خویش به یادگار گذارد و مکتب‏علمی، اجتماعی شیعه را جلوه خاص بخشید.
شهادت آن بزرگوار پایانی است‏بر تلاشهای چشمگیر و پر فروغش‏تلاشهایی که خلفای بنی عباس و دشمنانش را آنچنان غافلگیر نمودکه نتوانستند آن حضرت را تحمل نمایند و بدین جهت در صدد شهادت‏آن حضرت بر آمدند و این نوشتار نگاهی است‏به عوامل و موجبات‏شهادت آن حضرت که در این زمینه به بررسی سه عامل می‏پردازیم:

تقوای الهی و عدم همراهی با فساد در بار
می‏دانیم که یکی از القاب آن حضرت «تقی‏» است و این به خاطره‏جلوه و ظهور خاصی است که تقوای الهی آن امام همام در اجتماع‏آن روز نموده و جهانی از پاکی و عفاف و تقوا را فرا راه‏دیدگان قرار داده بود و الا تمامی معصومین بر خور دار از صفت‏تقوا و عصمت الهی هستند چنانکه همه «صادق‏» راستگو و«کاظم‏» فرو برنده خشم و «زین العابدین‏» زیباترین روح‏پرستنده‏» هستند.
اما فرهنگ القاب معصومین ریشه‏ای اجتماعی وبرخاسته از عنایت الهی دارد که لقب «تقی‏» نیز از این مقوله‏است نگاهی به شرایط اجتماعی آن بزرگوار و وضعیت درباریان مارا بدین نکته رهنمون می‏کند که دشمن تلاشی پیگیر داشت تا به‏گمان خود آن حضرت را با عیاشیها و فساد دربار برای یک بارهم‏که شده است آلوده کند و در نتیجه آن حضرت را از چشم شیعیان وطرفدارانش که او را به خاطر پاکی و طهارت الهی‏اش می ستودندساقط کند و حتی مامون برای کشاندن آن حضرت به بزم درباردخترش ام الفضل را به عقد آن حضرت در آورد و در این جهت دستورلازم را نیز صادر کرد. اما راه بجایی نبرد و پاکی و تقوای‏امامت‏بر اندیشه باطل مامونی پیروز گشت و نورانیتی مضاعف‏یافت. این بار کافی است روایت ذیل را مرور کنیم.
ابن شهرآشوب در کتاب «مناقب‏» از محمد بن ریان نقل می‏کند که‏مامون درباره امام محمد تقی(ع) به هر نیرنگی دست زد شایدبتواند آن حضرت را مانند خود اهل دنیا نماید و به فسق و لهواو را متمایل کند به نتیجه‏ای نرسید تا زمانی که خواست دخترخود را به خانه آن حضرت بفرستد دستور داد صد کنیزک اززیباترین کنیزکان را بگمارند تا زمانیکه امام جواد(ع) برای‏حضور در مجلس دامادی وارد می‏شود با جامهای جواهر نشان از اواستقبال کنند کنیزان به آن دستور العمل رفتار کردند ولی حضرت‏توجهی به آنها ننمود
و مردی بود به نام «مخارق‏» که آوازه‏خوان بود و بربط نواز و ریشی دراز داشت. مامون او را طلبید واز او خواست که تلاش خود را جهت متمایل نمودن امام به امورمزبور بکار گیرد. مخارق به مامون گفت اگر ابوجعفر(ع) کمترین‏علاقه‏ای به دنیا داشته باشد من به تنهایی مقصود تو را تامین‏می‏کنم. پس نشست مقابل آن حضرت و آواز خود را بلند کرد بگونه‏ای‏که اهل خانه دورش گرد آمدند و شروع کرد به نواختن عود و آوازخوانی. ساعتی چنین کرد ولی دید حضرت جواد(ع) نه به سوی او ونه به راست و چپ خود هیچ توجهی ننمود. سپس سربرداشت و رو به‏آن مرد کرد و فرمود، «اتق الله یاذاالعثنون‏» از خدا پروا کن‏ای ریش دراز پس عود و بربط از دست آن مرد افتاد و دستش از کارافتاد تا آن که بمرد. مامون از او پرسید تو را چه شد؟ گفت:وقتی که ابو جعفر(ع) فریاد برکشید آن چنان هراسیدم که هرگز به‏حالت اول باز نخواهم گشت.
روایت فوق بیانگر عمق توطئه مامون‏جهت نشانه گرفتن تقوای الهی امام جواد(ع) می‏باشد که عصمت الهی‏امام جواد(ع) نقشه‏های آنان را نقش بر آب می‏نمود. و در همین‏ راستا سخن دیگری که از «ابن ابی داود» نقل شده است که درجمع اطرافیان خود گفت:
خلیفه به این فکر افتاده است که ابوجعفر(ع) را برای شیعیان وپیروانش به صورت زشت و مست نا متعادل آلوده به عطر مخصوص زنان‏نمودار کند. نظر شما در این باره چیست؟ آنها می‏گویند اینکاردلیل شیعیان و حجت آنرا از بین خواهد برد اما فردی از میان‏آنان‏می‏گوید جاسوسهایی از میان شیعیان برایم این چنین خبرآورده‏اند که شیعیان می‏گویند در هر زمان باید حجتی الهی باشد وهرگاه حکومت متعرض فردی که چنین مقامی نزد آنان دارد بشود خودبهترین دلیل ست‏بر اینکه او حجت‏خداست. پس از آن «ابن ابی‏داود» خبر را به خلیفه منتقل می‏کند دراین هنگام خلیفه این‏چنین اظهار نظر می‏کند که «امروز در باره اینها هیچ چاره وحیله‏ای وجود ندارد. ابوجعفر را اذیت نکنید. پس از نومیدی ازهمراهی امام و درخشش هرچه بیشتر جلوه‏های پاکی و تقوای امام‏بود که دشمن تصمیم به شهادت امام(ع) را می‏گیرد زیرا که هر روزشخصیت امام فروغی فروزانفتر به خویش می‏گیرد و دلهای مشتاق‏پاکی و عفاف را هرچه بیشتر بسوی خویش جذب می‏کند.
و امام (ع)خود بی رغبتی و ناراحتی خویش را از وضعیت دربار و همراهی آنان‏اظهار می‏داشت. «حسین مکاری‏» می‏گوید: در بغداد بر ابوجعفر(ع)وارد شدم و در نزد خلیفه بانهایت جلالت می‏زیست. با خود گفتم که‏حضرت جواد(ع) با این موقعیت که در اینجا دارد دیگر به مدینه‏برنخواهد گشت. چون این خیال در خاطر من گذشت دیدم امام سرش راپایین انداخت و پس از اندکی سربلند کرد در حالی‏که رنگ مبارکش‏زرد شده بود، فرمود: «ای حسین نان جو با نمک نیمکوب در حرم‏رسولخدا(ص) نزد من بهتر است از آنچه که مشاهده می‏کنی.

برتری دانش و تفوق علمی
دومین عامل شهادت امام جواد(ع) را می‏توان حضور قوی و کار آمدحضرت در صحنه‏های علمی و برتری دانش آن حضرت بر شمرد زیرا که‏این امر ناتوانی خلیفه را در مقابل امام جواد(ع) که بسیاری‏خلافت را حق آنان می‏دانستند به نمایش می‏گذاشت. و ضعف بنیه علمی‏دانشمندان درباری را هر چه بیشتر آشکار می‏ساخت که از میان‏مباحثات متعدد حضرت یکی از آنها را برگزیده و نقل می‏کنیم.
«زرقان‏» که با «ابن ابی داود» دوستی و صمیمیت داشت می‏گویدیک روز ابن ابی داود از مجلس معتصم باز گشت، در حالی که به‏شدت افسرده و غمگین بود علت را جویا شدم گفت: امروز آرزو کردم‏که کاش بیست‏سال پیش مرده بودم پرسیدم چرا؟ گفت: به خاطر آنچه‏از ابوجعفر «امام جواد(ع‏») در مجلس معتصم برسرم آمد. گفتم:
جریان چه بود؟ گفت: شخصی به سرقت اعتراف کرد و از خلیفه‏«معتصم‏» خواست که با اجرای کیفر الهی او را پاک سازد. خلیفه‏همه فقها را گرد آورد و محمد ابن علی «حضرت جواد(ع‏») را نیزفراخواند و از ما پرسید دست دزد از کجا باید قطع شود؟ من‏گفتم: از مچ دست. گفت: دلیل آن چیست؟ گفتم: چون منظور از دست‏در آیه تیمم «فامسحوا بوجوهکم و ایدیکم‏»،صورت و دستهایتان‏را مسح کنید» تا مچ دست است. گروهی از فقها در این مطلب بامن موافق بودند و می‏گفتند: دست دزد باید از مچ قطع شود ولی‏گروهی دیگر گفتند: لازم است از آرنج قطع شود و چون معتصم دلیل‏آن را پرسید گفتند: منظور از دست در آیه شریفه وضوء:
«فاغسلوا وجوهکم و ایدیکم الی المرافق‏» صورتها و دستهایتان‏را تا آرنج‏بشویید. تا آرنج است. آنگاه معتصم رو به محمد ابن‏علی امام جواد(ع) کرد و پرسید: نظر شما در این مساله چیست؟
گفت: اینها نظر دادند، مرا معاف بدار. معتصم اصرار کرد و قسم‏داد که باید نظرتان را بگویید. محمد بن علی (ع) گفت: چون قسم‏دادی نظرم را می‏گویم. اینها در اشتباه‏اند. زیرا فقط انگشتان‏دزد باید قطع شود و بقیه دست‏باید باقی بماند. معتصم گفت: به‏چه دلیل؟
گفت: زیرا رسول خدا(ص) فرمود: سجده بر هفت عضو بدن تحقق‏می‏پذیرد. بنابراین اگر دست دزد از مچ یا آرنج قطع شود دستی‏برای او نمی‏ماند تا سجده نماز را به جا آورد و نیز خدای متعال‏می‏فرماید: «و ان المساجد لله فلا تدعوا مع الله احدا» سجده‏گاهها از آن خداست. پس هیچ کس را همراه با خدا مخوانید. ابن‏ابی داود می‏گوید: معتصم جواب محمد بن علی را پسندید دستور دادانگشتان دزد را قطع کنند و من همانجا آرزوی مرگ کردم. پس ازسه روز ابن ابی داود به حضور معتصم می رسد و می‏گوید: به معتصم‏گفتم خیر خواهی برای امیرالمومنین بر من واجب است و من در این‏جهت‏سخنی می‏گویم که می‏دانم با آن به آتش جهنم می‏افتم. معتصم‏گفت آن سخن چیست؟ گفتم:
چگونه امیرالمومنین برای امری از امور دینی که اتفاق افتاده‏است‏به خاطر گفته مردی که نیمی از مردم به امامت او معتقدند وادعا می‏کنند او از امیرالمومنین شایسته‏تر به مقام اوست، تمامی‏سخنان آن علماء و فقها را رها کرده و به حکم آن مرد حکم کرد؟
پس رنگ معتصم تغییر کرد و متوجه هشدار من شد و گفت: خدا را دربرابر این خیرخواهیت‏به تو پاداش نیک عطا کند و پس از آن بودکه تصمیم به شهادت امام (ع) گرفت.

بزرگداشت نهضتهای شیعی
حسین بن علی مشهور به شهید فخ نواده حضرت مجتبی(ع) در زمان‏یکی از خلفای بنی عباس به نام هادی عباسی قیام کرد. یاد و نام‏او سندی بر محکومیت‏بنی عباس تلقی می‏شد و حماسه نهضتهای شیعی‏علیه خلفای عباسی را در خاطره‏ها تجدید مینمود.
در حمایت ازاین شهید انقلابی روایتی نیز از امام جواد(ع) می‏خوانیم: «پس‏از فاجعه کربلا هیچ فاجعه‏ای برای ما بزرگتر از فاجعه فخ نبوده‏است.» یکی از نویسندگان در حکمت نقش انگشتری امام جواد(ع)«نعم‏القادر الله‏» می‏نویسد: بعد از آن که «مامون‏» همه‏انقلابها را سرکوب نموده و تمامی صداها را خفه کرد. طبیعی بودکه مامون و عباسیان و یارانشان احساس کنند که به نهایت‏آروزیشان رسیده و به ارزشمندترین آرمانهایشان که عبارت بود ازمحکم ساختن پایه‏های حکومت و سلطنتشان به طوری که دیگر هیچ‏نیرویی توان ایستادن در برابر جبروت و سرکشی آنان نداشته اشددست‏یافته‏اند ولی می‏بینیم که بعد از این همه، نقش انگشتری‏امام جواد(ع) در برابر تمامی تصورات آنان قد علم می‏کند وتمامی مظاهر و سرکشی و ستم آنان را محکوم می‏کند آن نقش این‏جمله است «نعم القادرالله‏» چه نیکو توانمندی است‏خدا.
و در این راستاست که معتصم پس از این که از مردم بیعت‏برای‏خود گرفت جویای حال امام جواد(ع) شد و دستور داد که امام‏جواد(ع) و همسرش ام الفضل را به بغداد فرا خوانند. زیرا که‏حضور و نام و یاد آن بزرگوار حماسه جهاد و پرچم آزادگی و عزت‏ایمان است و جلوه امامت و وصایتش مهر باطلی است‏بر خلافتهای‏باطل بنی عباس.
درود و سلام و صلوات خدا بر جواد الائمه(ع) آن هنگام که بامیلادش جلوه زیبای مبارک‏ترین مولود را رقم زد و آن هنگام که باقامت زیبای امامت‏ خویش قیامتی از شکوه و جلال و عظمت الهی رامتجلی ساخت و آن زمان که در آخر ذی قعده سال 220 هجری دیده ازجهان فرو بست و با غروب غمگینانه و افتخار آفرین خویش تجلی بخش ‏آیات جهاد و شهادت گشت.

منبع: سایت سبطین

يكي از باشرافت ترين و پرفضيلت ترين روزهاي سال، 25 ذيقعده است كه به روز «دحوالارض» شناخته مي شود. بر طبق روايات فراواني كه در كتب روايي آمده در اين روز بسيار مبارك، خداوند زمين را از زير كعبه گستراند و ابراهيم و عيسي(ع) در شب اين روز متولد شدند و رحمت الهي بر روي زمين منتشر گشت. عارف بزرگ قرن، ميرزا جواد آقاملكي تبريزي در كتاب گرانقدرش «المراقبات» ضمن بحث مفصلي پيرامون اين روز براي توجه آدمي به نعمتهايي كه خداوند در اين روز به بشر ارزاني داشته مي نويسد:
«از بزرگترين نعمتهاي اين روز اين است كه خداوند متعال كعبه را خانه خود قرار داد و اجازه داد كه مردم، آن را زيارت نمايند و با پاداش و رضايت فراوان اين عمل را از آنان مي پذيرد و اين نهايت لطف و مهرباني و كرم است.»
شب و روز 52 ذيقعده جزو چهار روز بسيار پرارزش در طول سال شمرده شده و اعمال بسياري براي گراميداشت آن از زبان معصوم (ع) نقل گرديده است تا سالكان و شيفتگان بارگاه حضرت دوست با انجام آنها، روح و جان خود را در زلال جاري، «دحوالارض» شستشو دهند و لياقت باريابي به آستان كريمش را بدست آورند.

مهمترين شاخصه فضيلت روز «دحوالارض»، گرفتن روزه در آن است كه به گفته شيخ عباس قمي، آسمان و زمين و هرچه در ميان آنهاست براي روزه دار استغفار مي كند.
علي(ع) فرمود: «كسي كه اين روز را روزه بدارد و شب آن را به عبادت بايستد، ثواب صدسال عبادت را كه روزش را روزه و شبش را در عبادت كرده باشد، خواهد داشت. كساني كه در اين روز براي ذكر و ياد خدا اجتماع كنند، قبل از آنكه پراكنده شوند، حوائج شان برآورده مي شود، هزارهزار رحمت خدا در اين روز نازل مي شود كه نودونه هزار تاي آن براي روزه داران اين روز و عبادت كنندگان اين شب خواهد بود.»

از جمله اعمال سفارش شده در اين روز، زيارت امام رضا (ع) است و كسي كه توفيق حضور در بارگاه ملكوتي آن امام همام را نداشته باشد مي تواند در هر كجا كه هست، با خواندن زيارت راه دور، خود را از لطف و كرم آن امام رئوف برخوردار سازد و نامش را در رديف زائران حضرتش قرار دهد. از ديگر اعمال اين روز، انجام غسل و خواندن 2 ركعت نماز در پيش از ظهر و نيز خواندن دعاي مخصوص است كه جزئيات آنها را مي توان در كتاب شريف مفاتيح الجنان جستجو كرد.
شب 52 ذيقعده نيز از ليالي شريفه است و رحمت خدا در آن نازل مي شود و در كتب روايي و دعايي ما بر انجام عبادت و نماز و استغفار در آن تأكيد بسيار شده است.

منبع : سايت سبطين، محمد بيدار

صلاى ولايت
از آن زمان كه تو در نيشابور، سر از كجاوه برون آوردى و به كرشمه‌اي، آتش شوق بر جگر سوخته خلايق عاشق زدى و صلاى توحيد سر دادى و آن را مأمن و پناهگاه محكم و خدشه ‌ناپذير خواندي، راز ورود به اين قلعه را فاش كردي كه تويي.
از آن زمان، ما خورشيد ولايت تو را در سرزمين قلب‌هاي خويش هميشه در كار طلوع يافتيم و حيات را بى حضور تو در سرزمين خويش ناممكن فهميديم.
عشق ما به اين خاك، تنها از اين روست كه تو در آن آرميده‌اى و پيوند ناگسستنى دل ما به اين فضاى ملكوتى از اين جهت، كه تو در آن تنفس مي‌كنى و رايحه شوق‌آفرين تو در آن مي‌پيچد.
چه كسى مي‌گويد كه ما بى ‌حضور تو توان برخاستن داشتيم؟
چه كسى مي‌گويد كه ما بي‌ استشمام بوى تو، راه به حقيقت مي‌برديم؟
چه كسى مي‌گويد كه ما جز در پرتو تابناك تو، جستن خداوند را مي‌توانستيم؟
ما هنوز«الله‌اكبر»هاى تو را با سر و پاى برهنه در نماز شورآفرين عيد، از ياد نبرده‌ايم. همان طنين گرم ناله‌هاى غريبانه و مظلومانه توست كه ما پابرهنگان و مظلومان در اين جهان بزرگ را توان ايستادنى چنين بخشيده است.
ما از تو آموخته‌ايم كه هر جا دشمن، لباس فريب بر تن كرد، جامه خدعه پوشيد، نقاب نيرنگ بر چهره آويخت، بر پشتى مكر تكيه زد و به تخت حيله نشست، با نواى اعجازآفرين «الله‌اكبر»، لباس فريب را بر تنش بدريم، جامه خدعه را بر اندامش پاره كنيم، نقاب نيرنگ را بر چهره‌اش بشكنيم، پشت و رويش را هويدا كنيم، از تخت حيله‌اش به زير افكنيم، به رسوايي‌اش بكشانيم و به عزايش بنشانيم.
زخم كهنه
«السلام‌عليك يا علي‌ بن ‌موسي‌‌الرضا… اشهد انك قد اقمت الصلوة و…»
اين چه ظلمى است كه بر تو رفته است و دشمن با تو چه كرده است كه ما از وراى صدها سال، وقتى در كنار ضريح عشق‌ آفرينت زانو مي‌زنيم، بايد شهادت دهيم كه تو اقامه نماز كردى و ايتاى زكات!
بايد شهادت دهيم كه تو آمر به معروف و ناهى از منكر بودي.
اين چه شهادتى است كه مظلوميت تو در آن موج مي‌زند!
مگر نه تو خود نماز مجسم بودي؟
مگر نه نماز در دست‌هاى تو قامت مي‌بست؟
مگر نه قيام و قعود جهان، چشم و گوش به مكبر مژگان تو دوخته بود؟
مگر نه سجود، تموج دل دريايى تو بود؟
مگر نه معروف، رضاى تو بود و منكر، خشم و غضب تو؟
مگر نه شما جايى ميان خالق و مخلوق بوديد و واسطه فيض؟
«نزلونا عن الربوبيه و قولوا فينا ما شئتم» مگر كلام شما نبود؟
پس چيست راز اينگونه سلام گفتن بر تو؟ راز شهادت به اقامه نماز تو و ايتاى زكات تو؟ راز شهادت به عبادت تو، تا رسيدن به سرمنزل يقين؟
توان برگرفتن اين مُهر، توان گشودن اين راز در درست‌هاى ما نيست.
اما پيداست هم كه اين راز، تنها راز تو نيست؛ راز پدران توست و راز فرزندان تو.
سرچشمه اين راز زلال، در محراب مظلوميت على است (عليه‌السلام)؛ آنجا كه شهادتش در محراب، مردم مرعوب و گنگ را به تعجب وامي‌دارد كه مگر على نماز مي‌خواند؟
و اين راز از جنس همان رازى است كه با جگر سوخته امام حسن (ع) به طشت مي‌ريزد، اما هيچ دلى نمي‌لرزد و هيچ اشكى نمي‌ريزد.
و اين راز از سنخ همان رازى است كه وقتى عشق رسول‌الله (ص) بر سرنيزه‌ها، خارجى معرفى مي‌شود، هجوم بي‌رحمانه سنگ از بام‌هاى جهالت و كنگره‌هاى قساوت، بر هويت خورشيد تكرار مي‌گردد.
و اين همان رازى است كه در گريه‌هاى سجاد(ع) موج مي‌زند.
و اين همان رازى است كه امام باقرِ(ع) جوان را بي هيچ دغدغه واكنشي، از ميان مردم مي‌ربايد.
و اين همان رازى است كه همه عمر صادق آل محمد را به محو گذشته‌هاى محرف و غبارآلوده صرف مي‌كند.
و اين همان رازى است كه بر جنازه ستم ‌كشيده امام صابر(ع)- امام کاظم- فرياد مي‌كند: «هذا امام الرفضه». دشمن چه كرده است با شما آل‌الله؟ چه تصويرى از شما در ذهن عالميان كشيده است كه ما شيعيان هم از وراى صدها سال، بايد به نماز خواندن و زكات دادن شما گواهى دهيم؟
اين است كه در زمان ولادت تو هم كه ولادت عشق است و تجلى اسماى حسناى خداوند بر زمين، اشك چشمهايمان خشك نمي‌شود و سنگينى غم جانمان كاستى نمي‌پذيرد.
خدا ظهور قائمتان را نزديك فرمايد تا اين زخم كهنه چند ساله را مرهم و درمانى جانانه باشد.
آمين.

سيد مهدى شجاعي ،  منبع : سایت سبطین

تو رکاب آفرینش را نگین هستی، پیمبر جان!

ستون آسمان ها و زمین هستی، پیمبر جان!

تو را با دست خود چیده خدا از باغ «ما أدراک»

نمی فهمم تو را که دستچین هستی، پیمبر جان!

جهان گردی است که از یک تکان دامنت برخاست

جهان جسم است و تو جان آفرین هستی، پیمبر جان!

نه تنها چرخ این دنیا به دستان تو می چرخد

که فرماندار روز واپسین هستی، پیمبر جان!

حصیری ساده و پوسیده فرش زیر پایت بود

اگرچه ساکن عرش برین هستی، پیمبر جان!

همان آغوش در آغوش باشد «قاب قوسین»ات

تو با ذات خداوندی عجین هستی، پیمبر جان!

همه پیغمبران، عیسی و موسی، نوح، ابراهیم

خبر دادند؛ ختم المرسلین هستی، پیمبر جان!

کسی که پشت بر تو کرد اسیر سایه خود شد

در این ظلمت سرا نور مبین هستی، پیمبر جان!

کتابت هست، نورت هست، احساس حضورت هست

نمی دانم کجا اما یقین، هستی! پیمبر جان!

تو را کفّار جاهل هم قبولت داشتند آقا

که بودی شُهره در شَهرت: امین هستی! پیمبر جان!

نیفتد چین به پیشانی تو از این جسارت ها

کف موج است و تو دریا جبین هستی، پیمبر جان!

نگیرد پنجه گرگان به روی نور افشانت

تو ماهی و فراتر از زمین هستی، پیمبر جان!

همان ماهی که طوفانی کند دریای امّت را

خروش موج های مسلمین هستی، پیمبر جان!

«أشدّاء علی الکفّار» ما را یادشان رفته

تو از بس «رحمه للعالمین» هستی، پیمبر جان!

همین خُلق عظیمت مفلسان را می کند گستاخ

همین بودی از آن اول، همین هستی، پیمبر جان!

به یک آن جذبه ی مهری، به یک آن آیه ی قهری

به وقتش آنچنان و اینچنین هستی، پیمبر جان!

اُحد یک بار بود و بدر و خیبر می شود تکرار

تو دست فتح حق در آستین هستی، پیمبر جان!

هلا! باشد جواب دشمنت با حیدر کرّار

تو هستی امیرالمومنین هستی، پیمبر جان!

 شاعر: محمد رسولی

چون چهل سال از سن آن حضرت^(ص) گذشت، حق تعالی دل او را بهترین دل ها یافت… در های آسمان را گشودند و فوج فوج از ملائکه به زمین آمدند… پس جبرئیل^(ع)فرود آمد و بازوی آن حضرت^(ص) را حرکت داد و گفت: یا محمد^(ص) بخوان! حضرت^(ص) فرمود: چه چیز بخوانم. جبرئیل^(ع):« اقرا باسم ربک الذی خلق * خلق الانسان من علق».

 و به روایت دیگر پس بار دیگر جبرئیل^(ع)با هفتاد هزار ملک و میکائیل با هفتاد هزار ملک نازل شدند و کرسی عزت و کرامت برای آن حضرت^(ص) آوردند و تاج نبوت بر سر آن سلطان سریر رسالت گذاشتند و لوای حمد را به دستش دادند  و گفتند؛ بر این کرسی بالا رو و خداوند را حمد کن… و آن حضرت^(ص) از کوه حرا پایین آمد و بر هر درخت و گیاه و سنگ که می گذشت آن حضرت^(ص) را سجده می کرند و به زبان فصیح می گفتند:

« السلام علیک یا نبی الله، السلام علیک یا رسول الله»

و چون وارد خانه ی خدیجه^(ع)شد، از شعاع خورشید جمالش خانه منور شد. خدیجه^(ع)گفت: یا محمد^(ص) ! این چه نور است که در تو مشاهده می کنم؟ حضرت^(ص) فرمود: « این نور پیغمبری است، بگو لااله الا الله، محمد رسول الله» خدیجه^(ع) گفت: سال ها است من پیغمبری تو را می دانم، پس شهادت گفت و به آن حضرت^(ص) ایمان آورد.